علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، بی‌درنگ در آغاز نشست علنی مجلس در سخنانی کوتاه، محور نشست غیرعلنی را بیان کرد و گفت: بحث‌های مختلفی در ابعاد فنی، اقتصادی و انتقال فناوری و رعایت مصالح کشور مطرح شد، نمایندگان دیدگاه‌های خود را مطرح کردند و وزیر نفت نیز توضیحاتی را ارائه کرد که می‌تواند در آینده بکار گرفته شود، از همه صاحب‌نظران می خواهم دیدگاه خود را به هیئت تطبیق ارائه دهند.

در ادامه، نخستین اظهار نظر پس از نشست غیرعلنی مربوط به عبدالحمید خدری بود.

وی گفت: گزارش وزیر نفت درباره الگوی جدید قراردادهای نفتی در نشست غیرعلنی مجلس، سازنده بود، اکثریت مجلس با اصل موضوع موافقند.

عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون انرژی با بیان این‌که گزارش ارائه‌شده اقناع‌کننده بود، گفت: اکثریت موافق بودند در ضمن خواستار اصلاح برخی موارد هم بودند اما با اصل موضوع موافق بودند.

همایون هاشمی عضو دیگر مجلس دهم، پس‌ازاین نشست در جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت: قراردادهای جدید نفتی افزون بر انتقال سرمایه به کشور ازلحاظ انتقال فناوری نیز مؤثر هستند زیرا هم‌اکنون درصد بازیافت کشور نسبت به دیگر کشورهای دیگر و حاشیه خلیج‌فارس پایین است و باید میدان‌های مشترک نفت و گاز را احیا کرد.

هاشمی افزود: توضیحات زنگنه برای بسیاری از نمایندگان قانع‌کننده بود و وزیر نفت اعلام کرد 15 مورد از نواقصی که دفتر مقام معظم رهبری درباره قراردادها اعلام کرده ، رفع شده است و در این زمینه جای نگرانی وجود ندارد، مجلس نیز به وظایف ذاتی نظارتی خود عمل می‌کند. 

هاشمی گفت: بدون شک باید نگرانی نمایندگان و مردم در ادامه تکمیل قراردادها رفع شود که در همین راستا 15 مورد نگرانی که از سوی دفتر مقام معظم رهبری اعلام‌شده، رفع شده که به نظر می‌رسد باید منتظر روزهای خوش با اجرای قراردادهای نفتی باشیم.

بهروز نعمتی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز به رسم دیگر نشست های غیرعلنی در جمع خبرنگاران حاضر شد و به تشریح محورهای گزارش و دیدگاه‌های ارائه‌شده پرداخت.

سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس و عضو کمیسیون انرژی افزود: برخی از مخالفان قراردادها اعلام کردند، مخالف قرارداد نیستند اما انتقادهای آنان به این نحو بود که با وجود مخالفت، قراردادها انجام بشود اما تعداد اندکی نیز با مجموعه قراردادها مخالف‌اند.

نعمتی افزود: موافقان الگوی جدید قراردادهای نفتی نیز دلایل خود را بیان کردند و تأکید شد ایرادهایی که به ستاد اقتصاد مقاومتی ارجاع داده‌شده بود -که به‌عنوان 15 بند مشهور است- به‌صورت دقیق مدنظر قرار گرفت و وزارت نفت موارد یادشده را رفع کرده است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا طرحی مبنی بر این‌که اختیار قراردادها از دولت به مجلس واگذار شود در خانه ملت مطرح است، گفت: آقای زنگنه درباره این موضوع صحبت کرد و باید توجه داشت دولت مجری قانون است، امروز اجرای بند 3 و 7 از اختیارات وزارت نفت مطرح است که بر اساس قانون این وزارتخانه‌ها باید پیشنهاد چارچوب قراردادها را به دولت ارائه بدهد تا دولت بر مبنای پیشنهاد یادشده کار را ادامه دهد البته ممکن است طرح‌های مختلفی مطرح شود که نحوه تبدیل به قانون شدن آن‌ها مشخص است.

علی گل مرادی، سومین عضو کمیسیون انرژی بود که دیروز (یکشنبه، 31 مرداد ماه) درباره نشست غیرعلنی و گزارش وزیر نفت اظهارنظر کرد.

این نماینده مجلس دهم، تصریح کرد: نشست امروز و موارد مطرح‌شده در خصوص موضوع قراردادهای نفتی، بستر را برای تحقق منافع ملی مساعد کرد.

عضو کمیسیون انرژی گفت: برای کمک به اقتصاد کشور و تحقق منافع ملی، انتقال فناوری، افزایش برداشت از میدان‌های مشترک نسبت به موضوع قراردادهای جدید نفتی اهتمام وجود دارد بنابراین بررسی و تبادل‌نظر ادامه خواهد داشت.

اسدالله قره خانی، سخنگوی کمیسیون انرژی که مواضع این کمیسیون را تشریح می‌کند دیروز در این زمینه گفت: تا پیش از گزارش وزیر نفت و برآیند جلسه‌های گذشته حاکی از آن بود که این قراردادها ایرادهای زیادی دارد اما با گزارش امروز وزیر نفت و بیان مطلب از سوی رئیس هیئت تطبیق، اعتراض‌ها فروکش کرد و افزون بر این وزیر نفت پاسخ لازم را به انتقادکنندگان ارائه کرد.

سخنگوی کمیسیون انرژی افزود: مقرر شد مدل جدید قراردادهای نفتی پس از تایید نهایی در هیئت تطبیق بر اساس اسناد بالادستی، منویات مقام معظم رهبری و رعایت منافع و مصالح نظام برای اجرا به دولت ابلاغ شود.

وی با اشاره به محور یکی از منتقدان درباره افزایش صادرات نفت با اشاره به محتوای گزارش وزیر نفت گفت: کشور برای توسعه و نگهداشت صنایع تکمیلی نیازمند به افزایش تولید نفت و گاز است زیرا این 2 کالا، خوراک صنایع تکمیلی به شمار می‌آیند، بنابراین باید منابعی را استخراج کنیم تا بعد دغدغه فرآورش آن را داشته باشیم.

میرزایی تأکید کرد: بهره‌برداری از میدان‌های مشترک نفت و گاز باید در اولویت روش‌های تازه جذب سرمایه‌گذاری قرار گیرد.

دامنه اظهارنظرها درباره موضوع مدل جدید قراردادهای نفتی معطوف به یک کمیسیون خاص نشد، رمضان علی سبحانی فر عضو کمیسیون صنایع و معادن گفت: گزارش وزیر نفت درباره قراردادهای نفتی بسیار خوب و جامع بود و به روند اجرای کار کمک کرد.

این نماینده مجلس با مثبت ارزیابی کردن فضای مجلس در این زمینه، گفت: اکثریت نمایندگان در پی ارائه گزارش وزیر نفت ابزار رضایت کردند.

سبحانی فر انتقال فناوری را برای افزایش ضریب بازیافت از میدان‌های نفتی ضروری خواند و گفت: این امر درگرو سرمایه‌گذاری است.

عضو کمیسیون صنایع و معادن افزود: امروز شاهد گزارش مهندس زنگنه درباره مدل جدید قراردادهای نفتی بودیم در مرحله نخست از وی برای این همراهی قدردانی می‌کنم او افزون بر ارائه گزارش به سؤال منتقدان پاسخ داد که در بهتر شدن فرایند کار کمک‌کننده است.

زارعی استفاده از توان داخلی و تولید داخلی و تقویت آن را در جهت اقتصاد مقاومتی اولویت خواند و گفت: همه امور باید برای تقویت این اصل و اقتصاد مقاومتی باشد.

زارعی گفت: موارد مطرح‌شده از سوی وزیر نفت ناظر بر شتاب در برداشت از میدان‌های مشترک، بازیافت، انتقال فناوری، حق حاکمیت نظام بر مخزن و مواردی ازاین‌دست بود ازاین‌رو ابهام‌ها برطرف شد و به‌طور طبیعی بخش‌های باقیمانده نیز در پرتو وفاق و همدلی رفع می‌شود.

عضو کمیسیون صنایع و معادن بابیان این‌که دیدگاه‌های منتقدان نیز محترم است، گفت: وزیر نفت درباره رفع ایرادها ارائه‌شده از سوی کارشناسان منتقد اهتمام دارد و در این زمینه بارها اعلام کرده است پذیرای دیدگاه‌هاست زیرا هدف توسعه صنعت نفت است.

محمدرضا نجفی، سومین عضو کمیسیون صنایع و معادن بود که در این زمینه اظهارنظر کرد. وی گفت: بر اساس سخنان موافقان و مخالفان در جلسه امروز، مدل جدید قراردادهای نفتی با توجه به اعمال‌نظر کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه‌های حقوقی، اقتصادی، صنعتی، امنیت ملی و بازرسی هم‌اکنون جامعیت، کیفیت بسیار مناسب و خوبی برای اجرا دارد.

نایب‌رئیس مجمع نمایندگان تهران در مجلس شورای اسلامی با تأکید بر این‌که پختگی این قراردادها به حد کفایت رسیده است، اعلام کرد: اندک انتقادهای باقیمانده از این قراردادها را می‌توان در مسیر امضای قراردادها اعمال کرد، اما هم‌اکنون مسائل بنیادی و عمیقی درزمینهٔ اصلاحات که سبب نگرانی باشد در متن قراردادهای جدید وجود ندارد.

اما از کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، علی نجفی درباره محورهای گزارش بیژن زنگنه، وزیر نفت در نشست غیرعلنی مجلس شورای اسلامی با مبسوط ارزیابی کردن آن گفت: وزیر نفت بر اقدام‌هایی که این روش را توجیه‌پذیر می‌کند، تأکید کرد. ازاین‌رو، با توجه به اهمیت جذب سرمایه برای توسعه زیرساخت‌های کشور، با رعایت همه ملاحظات فنی که در وزارت نفت به آن توجه کرده‌اند می‌توان کمک مؤثری برای تقویت صنعت نفت و پروژه‌های بزرگی که در دستور کار این وزارتخانه است باشد.

وی با مثبت ارزیابی کردن تشریح و تبیین مسائل از سوی مسئولان وزارت نفت در فرصت مناسب، افزود: ایجاد رونق در صنایع نفت و گاز، انتقال فناوری برای مباحث استحصال، اولویت برای کشور محسوب می‌شود.

وی افزود: بر اساس برنامه ششم توسعه که هم‌اکنون در دستور کار است و همچنین برنامه دولت برای رونق اقتصادی و خروج از رکود باید از فرصت میدان‌های مشترک استفاده کرد و حق کشور را بهره‌برداری کرد.

اظهارنظر نمایندگان امروز (دوشنبه) نیز ادامه یافت، عزت‌الله یوسفیان ملا با اشاره به مطلوب خواندن جلسه غیرعلنی دیروز (یکشنبه، ٣١ مردادماه) درباره مدل جدید قراردادهای نفتی، اظهار کرد: در طول چند دوره نمایندگی در مجلس شورای اسلامی برای هیچ مسئله‌ای سه ساعت جلسه غیرعلنی در مجلس برگزار نشده است، جلسه‌ای که همه نمایندگان منتقد حاضر باشند و هر کس که هرچه می‌خواهد را بدون هیچ‌گونه محدودیتی بگوید و بپرسد.

وی اظهار کرد: این‌همه وقت گذاشتن و اهمیت دادن به موضوع نشان می‌دهد که وزیر نفت می‌خواهد خدمت بزرگی انجام دهد تا کشور از نتایج آن بهره ببرد.

یوسفیان ملا بابیان این‌که بسیاری از حرف‌ها درباره این‌که شرکت فرانسوی توتال می‌خواهد بیاید و چنین و چنان شود از سر انصاف نیست و به‌قول‌معروف این حرف‌ها برای خالی نبودن عریضه زده می‌شود، افزود: به نظر من، جلسه دیروز بسیار روشنگرانه و امیدوارکننده بود و بعید می‌دانم ابهامی باقی‌مانده باشد.

عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون انرژی مجلس دهم تصریح کرد: اجرایی شدن مدل جدید قراردادهای نفتی مورد توجه مسئولان ارشد کشور است و با حضور منتقدان کارشناس در این زمینه بحث و بررسی شکل‌گرفته که این خود از ظرفیت‌های بالای نظام است ازاین‌رو من به کاری که در حال انجام است بسیار خوش‌بین هستیم.

دبیر اول کمیسیون انرژی درباره آثار اجرای قراردادهای جدید نفتی بر روند توسعه طرح‌های میدان‌های مشترک، نیز گفت: کار در میدان مشترک پارس جنوبی از سال 84 از سوی ایران به هر دلیل با تنگنا روبرو شد سرانجام سبب آن شد قطر بیش از ایران، از این میدان برداشت کند و از این محل درآمد هنگفتی را کسب کند این در حالی است که اگر ایران سهمی را که دیگران برداشت کرده‌اند استحصال می‌کرد و منابع مالی آن را به‌طور مثال در چهار استان بزرگ کشور صرف فعال کردن ظرفیت‌های آن می‌کرد شاهد آثار و پیامدهای توسعه‌ای بسیاری در آن‌ها می‌بودیم. 

این نماینده مجلس دهم افزود: کاری که در موضوع قراردادهای نفتی می‌خواهد شکل گیرد باهدف شتاب در توسعه کشور است.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات با اشاره به مدل جدید قراردادهای نفتی افزود: اگر شرایط اقتصادی کشور مطلوب بود می‌توانست این قراردادها را بهتر نیز تدوین کرد اما اکنون‌که توان مالی کافی نداریم باید تدبیر کرد به‌جای «هیچ» سهمی از عواید میدان‌های مشترک نصیب کشور شود زیرا در برخی میدان‌ها همه عواید نصیب طرف مقابل می‌شود درحالی‌که ما یک در صد هم آنجا سهم نداریم؛ حال اگر از یکی از روش‌ها استفاده کنیم و از سهم هیچ تا 50 درصد عواید نصیب کشور شود، بهتر است یا هیچ؟! 

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات با طرح این پرسش که کدام مطلوب است، نظاره کردن طرف‌ها در میدان‌های مشترک که نفت و گاز را با آسیب به مخزن، استحصال می‌کنند یا کسب سمهی از منابع؟ ادامه داد: خوب، اجازه ندادیم سرمایه‌گذار خارجی وارد کشور شود در بیرون کشور و در میدان‌های مشترک ورود کرد سهم ایران را برد!

وی ادامه داد: درست است که مثلاً تا 50 درصد عواید نصیب ایران می‌شود اما این وضع بهتر از هیچ است و افزون بر این، افزایش برداشت به هر میزان 20 یا 50 درصد سبب تأثیر بر میران برداشت طرف مقابل می‌شود.

نماینده رشت در مجلس، پرسش دیگری مطرح کرد که ما در این نبرد اقتصادی چه باید کنیم؟ تصریح کرد: ایران در دفاع مقدس از تجهیزات طرف مقابل که به دست می‌آورد استفاده می‌کرد اینجا نیز باید چنین تدبیری کرد؛ اما رویکرد شعاری سازنده نیست

 اظهارنظر نمایندگان درزمینهٔ موضوع الگوی جدید قراردادهای نفت و پیامدهای آن برای کشور به نطق‌های میان دستور آنان نیز کشانده شد. دیروز و در نشست علنی مهرداد لاهوتی در نطق میان دستور خود در صحن گفت: منابع داخلی برای سرمایه‌گذاری در میدان‌ها مشترک نفتی کافی نیست به همین دلیل به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز داریم.