آرمان: یکی از پیامدهای رشد سالمندی در ایران افزایش بیماری و مصرف خون تزریقی است و بنابراین با افزایش تعداد سالمندان نیاز به خون افزایش می یابد، حال آنکه اگر میزان اهدای خون به همین صورت باقی بماند قطعا نیازمند تامین خون از راه‌هایی دیگر هستیم؛ راه‌هایی مانند خرید یا واردات خون.
مطالعات جمعیت شناسان نشان می‌دهد، ایران در آستانه ورود به مرحله سالمندی است و تا سال ۱۴۰۵ جمعیت سالمند کشور بیش از۹۶درصد رشد خواهد داشت و تعداد سالمندان از حدود پنج به حدود ۱۰میلیون نفر افزایش خواهد یافت. یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه، افزایش امید به زندگی است. زمانی که این شاخص در کشور افزایش یابد تعداد افراد سالمند هم افزایش می‌یابد، به همین ترتیب یکی از پدیده‌های توسعه‌یافتگی، افزایش تعداد سالمندان است.
در سال‌های بسیار دور به علت آنکه امید زندگی در کشور پایین بود، افراد کمتر به سالخوردگی می‌رسیدند، این درحالی است که هر چه امید زندگی افزایش یابد تعداد افرادی که به سالخوردگی می رسند نیز بیشتر می‌شود. ایران در سال ۱۳۹۰ نسبت به سال‌های قبل از آن بیشترین تعداد جمعیت سالخورده را داشته و نرخ سالمندی ایران در سال ۹۰، ۷/۵ بوده؛ یعنی ۷/۵ درصد از جمعیت کشور بالای ۶۵ سال سن داشتند، این درحالی است که این نرخ در سال‌های ۶۵ سه درصد، ۷۵ حدود چهار درصد و ۸۵ نیز نزدیک پنج درصد بوده است. برآوردهای جمعیت شناسان نشان می‌دهد که از سال ۱۴۰۰ به بعد ایران وارد مرحله اول سالخوردگی خواهد شد.
نیاز مبرم ۶ میلیون واحد خونی
وقتی از بحران سالمندی نام برده می شود بیشتر به این دلیل است که جمعیت فعال تبدیل به جمعیت غیر فعال می شود. جمعیتی که نیاز های مختلف دارد که از حوزه اقتصادی گرفته تا حوزه اجتماعی به ویژه سلامت گسترده است. درحال حاضر حدود شش درصد جمعیت ایران، بالای ۶۵سال و هشت درصد جمعیت بالای ۶۰سال هستند؛ باید برای این شش میلیون نفر برنامه بگذاریم و ببینیم چه تعداد آنها بیمه هستند؟
چند درصد تمکن مالی دارند و چقدر مشکلات مالی و بهداشتی دارند؟ علاوه بر این، باید در تمام برنامه ریزی های کلان کشور نیازهای جمعیت سالمند آن مورد توجه قرار بگیرد. وجود شش میلیون سالمند در کشور یعنی شش میلیون نفر از جمعیت کشور نیاز مبرم به تامین اجتماعی، تامین معاش و به ویژه مراقبت بهداشتی به شکل اضطراری و خاص دارند.
در مورد مراقبت های بهداشتی از سالمندان در اکثر کشورهای توسعه یافته بیمه تامین اجتماعی به شکل کامل نیازهای درمانی این افراد را پوشش می دهد، در حالی که در ایران به جز کارکنان بیمه های نیروهای مسلح و برخی دیگر از بیمه شدگان اختصاصی هیچ یک از بیمه ها امکاناتی خاص را به سالمندان اختصاص نمی دهند.
در کنار بحث مهم بیمه که در تمام حمایت های اجتماعی جای خالی آن احساس می شود، سایر مراقبت‌ها و تجهیزات بهداشتی مانند تخت های بیمارستانی و تجهیزات کامل درمانی و اتاق عمل باید برای شش میلیون نفر از جمعیت کشور به صورت جداگانه و ثابت در نظر گرفته شود. برای مثال بحث خون و فرآورده های خونی یکی از دغدغه های مهم کشورهاست که در کنار بحث دارو کمبود آن باعث افزایش مرگ و میر می شود.
کشور ما در حال حاضر در زمینه فرآورده های خونی وضعیت مناسبی دارد، چنانکه هفته گذشته معاون فنی و فناوری‌های نوین سازمان انتقال خون گفت: در زمان حاضر به لحاظ ذخایر خونی کمبود نداریم. کریم شمس عنوان کرد: از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از۱۴ هزار نفر در استان البرز اهدا خون داشتند که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۰ درصد افزایش داشته است . با وجود این، در آینده ای نه چندان دور و کمتر از ۱۰ سال دیگر با رشد جمعیت سالمند کشور و با توجه به نیازی که این جمعیت به خون سالم و تزریقی پیدا می کنند بحرانی کمبود خون پیش بینی می شود.
بحران سالمندی و افزایش مصرف خون
با توجه به کمبود احتمالی خون در آینده ای نزدیک، باید به این مساله اذعان داشت که هرچند رتبه مردم نوع‌دوست ایران در اهدای خون نیز مانند سایر کمک‌های بشردوستانه دیگر بالاست، اما به گفته مدیر عامل سازمان انتقال خون ایران با بحران سالمندی در دهه پیش رو، نوجوانان و زنان ایرانی که طی سال های گذشته نسبت به مردان و بزرگسالان تمایل کمتری به اهدای خون از خود نشان می دادند، باید در این امر خیر مشارکت بیشتری داشته باشند.
روز گذشته مدیر عامل سازمان انتقال خون از بحران سالمندی و افزایش مصرف خون در ایران خبر داد و گفت: براساس اطلاعات سازمان جهانی بهداشت، ۷۵ درصد خون های اهدایی در جهان صرف افراد سالمند بالای ۶۰ سال می شود.علی اکبر پور فتح‌ا... افزود: این زنگ خطری است برای مراکز اهدای خون در جهان که با پدیده سالمندی، چالشی برای تامین خون در آینده خواهند داشت. او اظهار کرد تاکید سازمان جهانی بهداشت در این زمینه ناشی از این نکته است که اطلاعات موجود نشان دهنده بروز پدیده سالمندی در جهان است.
پور فتح ا... خاطر نشان کرد: ایران نیز همچون سایر کشورها در آینده با بحران سالمندی روبه‌رو خواهد شد و چون بیشتر بدخیمی ها و مشکلات ناشی از اختلالات کارکرد مغز استخوان از پنجاه سالگی به بعد بروز می کند، این امر مصرف خون را در کشور افزایش خواهد داد.پور فتح ا... با ذکر این نکته که مخاطب پیام سازمان جهانی بهداشت جوانان هستند که از شبکه های مجازی بیشتر بهره می برند، گفت: در شرایط گفته شده نقش جوانان و رسالت آنها دارای اهمیت بسیار است، به ویژه جوانان ایرانی که از سال ۱۳۷۳ با واکسیناسیون علیه هپاتیت، در برابر این بیماری ایمن هستند و می توانند اهدا کننده سالم باشند.او ابراز امیدواری کرد که با حمایت جوانان برومند کشور از کمپین اهدای خون از روز جهانی تا روز ملی اهدای خون(۲۴خرداد تا ۹مرداد سال جاری) شاهد حضور پر رنگ آنان در صف های اهدای خون باشیم تا مشکلی در آینده در مواجهه با بحران سالمندی در کشور نداشته باشیم.
کمپین مجازی اهدای خون
مدیرعامل سازمان انتقال خون در ادامه به راه اندازی پویشی برای تشویق مردم به انتقال خون اشاره کرد و گفت: پویشی را در سازمان انتقال خون راه اندازی کرده‌ایم که از روز ۲۵ خرداد سال جاری همزمان با روز جهانی اهداکنندگان خون تا ۹مرداد، روز ملی اهدای خون ادامه خواهد داشت. او در توضیح این کمپین افزود: هموطنان می توانند با مراجعه به مراکز اهدای خون در سراسر کشور در حین اهدای خون از خود عکس گرفته و عکس خود را در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارند.
مدیر عامل سازمان انتقال خون ادامه داد: سازمان انتقال خون در پایان زمان کمپین، به مناسبت روز ملی اهدای خون، به ۴۳ تن از اهداکنندگانی که بیشترین بازخورد را در شبکه های اجتماعی از آن خود کرده باشند، جوایز ارزشمندی اهدا خواهد کرد. به گزارش ایرنا، پور فتح ا...، دلیل راه اندازی پویش اجتماعی اهدای خون را انتخاب شعار «با اهدای خون زندگی را به اشتراک بگذاریم» از سوی سازمان جهانی بهداشت دانست و افزود: سازمان جهانی بهداشت با انتخاب این شعار بر بهره مندی از شبکه های اجتماعی درفرهنگ سازی برای اهدای خون تاکید می کند.