صاحبخبر - گروه فرهنگ - سی و دومین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران دیروز به کار خود خاتمه داد. محسن جوادی، رئیس نمایشگاه به همین مناسبت در آخرین نشست خود ضمن بیان توضیحاتی پیرامون عملکرد کلی این دوره به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
محسن جوادی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سی و دومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در این نشست ضمن تشکر از خبرنگاران برای پوشش این رویداد فرهنگی گفت: بهرغم نگرانیهایی که برای برگزاری این دوره از نمایشگاه وجود داشت، مثل جلو افتادن زمان برگزاری، مسائل اقتصادی نشر و همچنین مشکلاتی که کشور در روزهای نوروز با آن مواجه بود، مردم فراتر از آنچه انتظار داشتیم در نمایشگاه شرکت کردند که این امر نشاندهنده عقبه فرهنگی عمیق ایران است و کسانی که فکر نمی کردند بتوانیم این دوره را برگزار کنیم، دیدند که این رویداد با موفقیت برگزار شد. البته ممکن است از نزدیک برخی ناهمگنیها و نواقصی هم دیده شود اما امیدواریم بتوانیم این مشکلات را نیز برطرف کنیم.
جوادی افزود: برگزاری نمایشگاه کتاب کار بزرگی بود و مجموعه عوامل و افراد بسیاری تلاش زیادی در این زمینه کردند. شاخصهای اصلی ما برای این نمایشگاه مثبت بود. نمایشگاه کتاب تنها نمایشگاه نیست، ما هم نمایشگاه هستیم و هم فروشگاه و هم به رغم همه محدودیتها فعالیتهای بینالمللی داریم. ما در بخش ناشران داخلی، عملکرد خوبی داشتیم و عموم ناشران از نمایشگاه رضایت داشتند و گلههای موجود از آستانه نگرانیهای ما کمتر بود.
رئیس سی و دومین دوره نمایشگاه بینالمللی نمایشگاه تهران در ادامه ضمن بیان آماری درباره کتابهای عرضهشده و همچنین یارانههای تخصیصیافته در این دوره گفت: ما میخواستیم یارانه بخشهای مختلف را هدفمند کنیم و یارانهای برای کتابهای خارجی که در سه سال اخیر منتشر شدهاند در ردیف بودجه اختصاص دادیم. بنهای دانشجویی و بن استادان در این دوره افزایش یافت. همچنین در بخش بن اهل قلم افزایش داشتیم. مبلغ یارانه اهل قلم از ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان رسیده است. موسسات نیز حضور پررنگی در نمایشگاه کتاب داشتند.
جوادی در ادامه افزود: فروش در نمایشگاه حدود 30 تا ۳۶ درصد رشد داشته که نشاندهنده افزایش فروش کتاب است. البته ممکن است بگویند افزایش ۳۵ درصدی فروش به خاطر افزایش قیمت کتابها بوده است که ادعایی معقول است اما تراکنشها هم نسبت به سال گذشته ۱۱ درصد افزایش داشته که نشاندهنده افزایش دفعات خرید است. البته ممکن است این موضوع به دلیل این باشد که انبوه خرید کردنها کم شده یا اینکه خریدها با دقت و گزینش بیشتری انجام شده است.
در بخش بعدی این نشست، مهدی اسماعیلیراد، معاون اجرایی سی و دومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران نیز با بیان اینکه کارهای اجرایی نمایشگاه دیرتر شروع شد، درباره مشکلات برگزاری این دوره گفت: به دلیل تقارن نمایشگاه با ماه مبارک رمضان، نمایشگاه کتاب ۱۰ روز جلوتر افتاد. همچنین به دلیل انتخابات اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و مشخص نشدن بهموقع ترکیب شورای سیاستگذاری نمایشگاه، کارهای نمایشگاه دیرتر شروع شد. در این بین ۱۷ روز نیز تعطیلی عید داشتیم اما توانستیم بهموقع کارها را انجام بدهیم. تنها مشکلی که متاسفانه مانند سالهای گذشته وجود داشت، قطعی دستگاههای کارتخوان در روز اول بود که امیدوارم در سال آینده این مشکل را نداشته باشیم.
او سپس بیان کرد: امسال در بحث ترافیکی در اطراف مصلای تهران کمترین مشکل را داشتیم. سال گذشته شعار نمایشگاه بدون خودرو برای بازدیدکنندگان شروع شد که امسال به ناشران هم تسری پیدا کرد. بار ترافیکی در خیابانهای اطراف مصلی روانتر بود.
اسماعیلیراد افزود: امسال به دلیل شرایط جوی، نگاهمان این بود که ناشران تا حد ممکن زیر چادر نروند و جانمایی ناشران را زیر چادرها به حداقل برسانیم. امسال بخش کودک و نوجوان در قسمتهای مسقف نمایشگاه جانمایی شدند که امکان بازدید را آسانتر میکرد. در این دوره تنها ناشران دانشگاهی در چادرها مستقر شدند که تلاش کردیم تا بهترین امکانات را هم برای آن قسمتها فراهم کنیم.
معاون اجرایی نمایشگاه کتاب تهران با بیان اینکه صرفهجویی در هزینههای نمایشگاه از برنامههایشان بوده است، خاطرنشان کرد: صرفهجویی در حوزه رفاهی وجود نداشت و سعی کردیم بهترین امکانات را برای مردم مهیا کنیم.
اسماعیلیراد سپس اظهار کرد: با توجه به مشکلات اقتصادی که وجود دارد، ما انتظار این حجم از بازدیدکننده را نداشتیم. یکی از مشکلات ناشران نیز تولید کتاب بود و ما سعی کردیم تا حد امکان و تا جایی که کاغذ وجود داشت به ناشران کاغذ برسانیم تا بتوانند کتاب تولید کنند و مشکل کمتری داشته باشند.
در ادامه این نشست، محسن جوادی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت کاغذ گفت: معضل کاغذ بحث مزمنی در ایران است. مقام معظم رهبری نیز توجه ویژهای به این موضوع داشتند و دستور دادند راهحل اساسی برای این موضوع پیدا شود. بعد از دیدار مقام معظم رهبری، دیدارها و گفتوگوهای وزیران ارشاد و صمت انجام شد. در بازدید آقای جهانگیری و آقای نهاوندیان از نمایشگاه نیز دراینباره گفتوگو شد. به زودی راهحلهایی برای این موضوع ارائه خواهد شد تا مشکل در زمینه کاغذ حل شود.
رئیس سی و دومین نمایشگاه کتاب تهران گفت: ما اطمینان نداشتیم که امسال نمایشگاه کتاب را بتوانیم برگزار کنیم زیرا بودجهای برای آن نداشتیم. حتی من به آقای صالحی گفتم امسال نمایشگاه را تعطیل کنیم. یک روز قبل از عید بودجه نمایشگاه تخصیص داده شد و ما توانستیم نمایشگاه را برگزار کنیم. امسال شرایط خاصی به وجود آمده بود.
اسماعیلیراد اظهار کرد: امسال اولین سالی بود که تبلیغات را به صورت مزایده واسپاری کردیم. اما امسال تبلیغات به دلیل نبود زمان و تجربه اولمان اینگونه انجام شد. ۲۷ اسفندماه شرکت تبلیغاتی ریحان فیلم هزینه تبلیغات را به موسسه نمایشگاهها واریز کرد. با توجه به اینکه تجربه اول ما در مزایده گذاشتن بود بخشی از کارها از دست ما در رفت. این موضوع تخلف شرکت مجری بود که تبلیغات را به یک ناشر آموزشی داده بود. این موضوع برای ما تجربهای شد تا سال آینده دقت بیشتری داشته باشیم.
او درباره اینکه آیا قیمتهای مزایده به صورت عامدانه افزایش داشت که ناشران دیگر نتوانند مشارکت داشته باشند، اظهار کرد: قیمتها به گونهای بود که دیگر ناشران آموزشی به این نتیجه رسیدند در تبلیغات مشارکت نداشته باشند.
در ادامه، محسن جوادی درباره منع حضور برخی کتابها در نمایشگاه کتاب تهران با توجه به اینکه در کتابفروشیها عرضه میشوند، اظهار کرد: به نظر ما عرضه کتاب با مجوز ارشاد کفایت میکند. یکسری از کتابها از نظر وزارت ارشاد مجاز هستند که نشر پیدا کنند اما برخی از نهادهای نظارتی، نظری غیر از این دارند. آنها میگویند ممکن است کتاب مجاز به فروش باشد اما نباید در معرض نمایش قرار بگیرد. نگاه آنها به نمایشگاه کتاب نگاهی مانند وزارت آموزش و پرورش به برخی از کتابها بوده است. البته ناگفته نماند نهادی فراتر از نمایشگاه وارد این موضوع نشد و در مواردی که اعلام شده بود خود نمایشگاه آنها را جمعآوری کرد. امیدواریم در سالهای آینده این رویه وجود نداشته باشد.
او با بیان اینکه تعداد کتابهایی که جمعآوری شد زیاد نبود، گفت: دوستان اداره کتاب با این نهادهای نظارتی گفتوگو کردند تا برخی از کتابها بتوانند در نمایشگاه وجود داشته باشند.
معاون فرهنگی وزارت ارشاد همچنین درباره توازن بین یارانه تخصیص یافته به ناشران و یارانه تخصیص یافته به کتابفروشان گفت: به نظر ما در حوزه نشر باید گام به گام جلو رفت و نمیتوان یکشبه در این زمینه تحول ایجاد کرد. اداره ارشاد وظیفه تطبیق کتاب با ضوابط قانونی را دارد و مسئول این کار است. در سال ۳۰ هزار عنوان کتاب چاپ میشود. دوستان دیگری که دغدغه فرهنگی دارند، میگویند این کتابها به درستی با ضوابط قانونی تطبیق داده نشدهاند و برخی خلاف امنیت ملی کشور و اخلاق است. اگر قرار است کتابی در نمایشگاه عرضه نشود، باید قبل از نمایشگاه این اتفاق بیفتد. البته امسال زمان کافی وجود نداشت تا با گفتوگو این موضوع را حل کنیم. ما نمیتوانیم برای دیگران تصمیم بگیریم که چه کتابی بخوانند و یا چه کتابی نخوانند.
محسن جوادی درباره حمایت از کتابفروشیها و مسائلی که درباره طرحهای فصلی وجود داشت نیز اظهار کرد: ما از طرحهای فصلی بدهی نداریم و تا ۳۰ فروردینماه همه بدهیها پرداخت شده است. ما سعی کردیم سهم یارانه کتابفروشیها را بیشتر کنیم و به وضعیت کتابفروشیها بیشتر برسیم. ما یارانه فعلی کتابفروشیها را به صورت جدی دنبال میکنیم. مهمترین مسئلهای که وجود دارد این است که کتابفروشیها برای ناشران نقدینگی ایجاد نمیکنند و اگر نقدینگی وجود نداشته باشد ناشر نمیتواند کتابی تولید کند. در واقع نمایشگاه کتاب فرصتی است برای ناشران تا نقدینگی داشته باشند. باید چرخه کتاب را با هم دید. نمیتوان بخشی را جدا کرد.
او همچنین درباره اختصاص یارانهها در نمایشگاه گفت: میزان یارانهها حدود ۲۰ میلیارد تومان بود که هشت میلیارد آن مربوط به بن دانشجویی، سه میلیارد برای تازههای بینالملل، پنج میلیارد برای موسسات، دو میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان برای اهل قلم و یک میلیارد برای استادان دانشگاه بوده است.
رئیس نمایشگاه کتاب تهران درباره زمان برگزاری نمایشگاه کتاب در سال آینده هم اظهار کرد: هنوز تصمیمی برای این موضوع گرفته نشده است. در جلسه شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب مصوب شد کارگروهی برای این موضوع ایجاد شود تا برای این موضوع تصمیم بگیرد؛ با توجه به اینکه سال آینده ماه مبارک رمضان به نزدیک فروردین میآید و در خردادماه هم شاید مشکلاتی وجود داشته باشد. این کارگروه باید تقارن نداشتن با نمایشگاههای دیگر را نیز در نظر بگیرد. بعد از نظرات این کارگروه، موضوع تغییر زمان نمایشگاه سال آینده در شورای سیاستگذاری نمایشگاه سی و سوم بررسی میشود.
این نشست با ارائه آمار تخلفات سی و دومین دوره نمایشگاه کتاب به پایان رسید.∎
نظر شما