به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، طی چند روز اخیر با حضور علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه‌های مختلف قرآنی در استان بوشهر از افتتاح بزرگترین مؤسسه قرآنی جنوب کشور گرفته تا آئین بزرگداشت کنگره علمی یکصدمین سالگرد شهادت رئیسعلی دلواری اجرا شده است.

روز پنجشنبه، 13 اسفندماه برنامه‌های مختلف قرآنی با حضور وزیر فرهنگ و اترشاد اسلامی، آیت‌الله صفائی بوشهری، نماینده ولی فقیه در استان و امام‌جمعه بوشهر، حجت‌الاسلام محمدرضا حشمتی، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر مسئولان استانی در مناطق مختلف استان بوشهر برگزار شد.

اولین مراسم روز 13 اسفندماه، آئین بزرگداشت کنگره علمی یکصدمین سالگرد شهادت رئیسعلی دلواری بود که وزیر ارشاد در این آئین به سخنرانی پرداخت.

آسیب‌شناسی نهضت جنوب ایران نیازمند تحقیقی دقیق است

علی جنتی در این آئین اظهار کرد: آسیب‌شناسی نهضت جنوب ایران نیازمند تحقیقی دقیق است تا با بررسی و واکاوی عمیق آن بتوان به ژرفای قیام و روابط بازیگران عرصه سیاست و مبارزه پرداخت.

وی تصریح کرد: بدیهی است که چنین اقدامی موجب کشف زوایای ناشناخته و ضعف‌های پنهان این قیام مردمی خواهد شد و با دیدگاه نقادانه، می‌توان برای آیندگان زمینه مناسب‌تر و راه هموارتری را ترسیم کرد.

وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: یکی از غم‌انگیزترین مسائلی که اغلب نهضت‌های آزادیخواه و رهایی‌بخش، چه در مواجهه با استعمارگران خارجی و چه در برابر استبدادگران داخلی بدان دچار بوده‌اند، خیانت برخی افراد یا گروه‌های خودی بوده که روند حرکت و فرجام نهضت را دچار اشکال و در نهایت اضمحلال کرده است.

وی افزود: بیشتر جنبش‌های اصلاحی و انقلابی تاریخ ما به این بلیه مبتلا بوده‌اند که به لحاظ همگونی، می‌توان دو نهضت جنگل به رهبری میرزا کوچک خان در شمال و قیام تنگستان به سرداری رئیسعلی دلواری در جنوب را مثال آورد.

وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی یادآور شد: در این قیام‌ها، یکی از دلایل شکست و نقطه ضعف اصلی، خیانت درونی و از پشت خنجر زدن خائنان وطن فروش بود.

وی ادامه داد: این امر چنان می‌نماید که این خصلت نامیمون، نوعی ضعف فرهنگی است که به تدریج به صورت عارضه درآمده است که باید برای آن چاره‌ای از جنس فرهنگ اندیشید.

جنتی اظهار کرد: البته از این دست خائنان در بحبوحه شکل‌گیری و تداوم انقلاب اسلامی نیز وجود داشتند اما اقتدار و کاریزمای رهبری و قاطعیت امام خمینی(ره)، همه‌گیری و مردمی بودن قیام و اتکا به مبانی شیعی حریم این نهضت را پاسداری نمود و همه خائنان را از میدان به در کرد و امروز به فضل خداوند نهضت امام بیش از پیش استوار، محکم و جهانی شده است.

وی گفت: امروز مردم و به ویژه مسئولان و دست‌اندرکاران با تأمل و تدبر در این حرکت معنوی و تاریخی می‌توانند درس‌های بزرگی چون شهامت، شجاعت، پایبندی به اصول و ارزش‌ها، خودباوری و آزادگی بیاموزند، الگو بگیرند و در زندگی روزمره به کار ببندند و این نکته مهم را ملکه ذهن خویش کنند که هرکسی برای خدا قدم بردارد محبوب دل‌هاست و نامش برای نسل‌ها در سینه‌ها زنده و ماندگار است.

جنتی افزود: ده‌ها سال چنین تصور می‌شد که رئیسعلی دلواری بدون دخالت انگلیسی‌ها و با عداوتی شخصی کشته شد اما زمانی که مرکز اسناد وزارت امور خارجه انگلیس پس از قریب يکصد سال، گزارش‌های معاون کنسول بریتانیا در بوشهر را منتشر کرد، مشخص شد که فرماندهی بریتانیا در بوشهر به طور مستقیم در به شهادت رساندن او نقش داشته است.

وی اظهارکرد: ربرت چیک ویس، کنسول، گرداننده و میدان‌دار اصلی سیاست‌های دولت بریتانیا در بوشهر، به چنین توطئه‌ای اعتراف کرده و به وضوح می‌گوید فردی به نام غلامحسین تنگکی را از طریق واسطه‌ای به نام میرزا رحمت لیلکی برای کشتن رئیسعلی دلواری عجین کرده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: بالأخره دست بیگانه از آستین خودی بیرون آمد و شخصیت محوری رئیسعلی را از مسیر مبارزه حذف کرد.

رئیسعلی دلواری هنگام وضو گرفتن از پشت مورد هدف گلوله قرار گرفت

وی یادآور شد: رئیسعلی دلواری هنگام وضو گرفتن از پشت مورد هدف گلوله یکی از همراهان خائنش قرار گرفت و در دم به شهادت نائل شد اما نهضتی که او در جنوب ایران به راه انداخت تا سال‌ها مایه وحشت انگلیسی های متجاوز و استعمارگر بود.

جنتی اظهار کرد: نهضت جنوب ایران به جلوداری رئیسعلی دلواری، همراهی و همگامی سران قبایل تنگستان، بوشهر، دشتی و دشتستان، نقطه عطفی در تاریخ مبارزات مردم جنوب ایران به شمار می‌رود.

وی گفت: این نهضت خودجوش و مردمی هدایت دینی را از علمای آگاه زمان و هویت ملی را از احرار و سران عشایر غیور و میهن دوست منطقه دریافت کرده بود.

جنتی افزود: اراده استوار رئیسعلی دلواری در دفاع از محرومان جامعه و پاسداری از مرزهای میهن و ایمان مذهبی از زمان کودکی با جان او آمیخته شد و بعدها از وی مردی مجاهد و مبارزی آشتی‌ناپذیر ساخت به‌طوریکه رئیسعلی در عین جوانی از جمله پیشگامان مشروطه‌خواه در جنوب ایران بود و صادقانه به مشروطیت ایمان داشت.

وی گفت: در آستانه جنگ جهانی اول، نیروهای انگلیسی به بهانه حفظ نظم و امنیت شروع به اشغال تدریجی جنوب ایران کردند این حرکات برای رئیسعلی میهن پرست و آزادی‌خواه قابل تحمل نبود و آن را نقض آشکار حق حاکمیت ملی و استقلال ایران می‌دانست.

جنتی اظهار کرد: رئیسعلی مردی نبود که به آسانی از عقاید خود دست بردارد به همین دلیل فعالیت گسترده‌ای را علیه منافع انگلیسی ها در جنوب ایران سامان داد و اقتصاد و بازرگانی انگلیس را در بوشهر به خطر انداخت.

انگلیسی‌ها برای سرکوب رئیسعلی به هر روشی متوسل شدند

وی با بیان اینکه انگلیسی‌ها برای سرکوب رئیسعلی به هر روشی متوسل شدند گفت: وقتی احمد خان دریابیگی، حاکم دست‌نشانده انگلیس در بوشهر در قبال زمین نهادن اسلحه پیشنهاد پول داد، رئیسعلی در پاسخ به احمد خان جمله به یاد ماندگی گفت: «برو به اربابت بگو ایرانی غیرت دارد و غیرت قیمت ندارد».

جنتی تصریح کرد: از این سخن به خوبی پیدا ست که رئیسعلی دلواری اهل معامله نبود و غیرت ایرانی را با هیچ چیزی معاوضه و معامله نکرد.

وی ادامه داد: نهضت تنگستان و قیام مردمی جنوب ایران از جمله مقاومت‌های ضد استعماری در تاریخ کشور است که بر دو انگیزه دینی و ملی استوار بود و آنچه از اسناد تاریخی برمی‌آید، برجستگی بعد اعتقادی آن است.

وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: علمای دینی و مراجع تقلید آن زمان در نجف اشرف، مقابله با اجانب و اشغالگران را به منزله جهاد در راه دین و دفاع از حریم مسلمانان تلقی می‌کردند و به صراحت حکم جهاد صادر کردند.

وی ادامه داد: این نکته برای مردم خطه جنوب که هم تقید دینی داشتند و هم در حوزه جغرافیایی خلیج فارس با عراق به منزله بخشی از سرزمین مسلمانان دارای ارتباطات منطقه‌ای بودند و از همه مهمتر اینکه بخشی از سرزمین خود را در اشغال بیگانگان می‌دیدند، بسیار مهم بود، علاوه بر آنکه پیروی از احکام علما واجب شمرده می شدند.

جنتی با بیان اینکه براین اساس، گرایش و عملکرد شخص رئیسعلی در این حرکت، بیش از هر چیز مبنای اعتقادی داشت، تصریح کرد: بوشهر در آن زمان برای موقعیت و منافع انگلستان اهمیت فراوانی داشت زیرا از یک سو انگلستان امتیاز بهره‌برداری از منابع نفتی خوزستان را در اختیار داشت و ورود عثمانی به جنگ و هم مرزی بصره و خوزستان موجب ضربه پذیر شدن منافع حاصل از نفت می‌شد و از سوی دیگر بوشهر به عنوان نقطه‌ای استراتژیک در حاشیه خلیج فارس به کانون فعالیت‌های ضد انگلیسی تبدیل شده بود.

وی یادآور شد: انگلیسی‌ها برای داشتن ابتکار عمل و جلوگیری از خطرناک شدن وضع خلیج فارس، بخشی از عملیات علیه عثمانی را در بین‌النهرین با تصرف بصره و پیش روی در سرزمین‌های عثمانی آغاز و این عملیات را از بوشهر بعنوان مرکز فرماندهی و تدارکاتی خود هدایت کردند بنابراین تسلط اطمینان بخش براین بندر استراتژیک برای آنان ضرورت داشت.

جنتی افزود: انعکاس وسیع فتواهای جهاد علمای عراق در بوشهر انگلیسی‌ها را به شدت دچار وحشت کرد تا جایی که چاره کار را در اشغال بوشهر دیدند آنان با وقاحت پرچم ایران را پائین کشیدند و پرچم بریتانیا را برافراشتند و تمبری با عنوان 'بوشهر در تصرف بریتانیا' منتشر کردند.

نیروهای انگلیسی بدون اخطار قبلی و اعلام جنگ در بوشهر پیاده شدند

وی با بیان اینکه نیروهای انگلیسی بدون اخطار قبلی و اعلام جنگ در بوشهر پیاده شدند گفت: این اقدام مرزنشینان غیور تنگستان را به عکس‌العمل وا داشت و به این ترتیب رئیسعلی دلواری در نوک پیکان مقاومت در برابر اشغالگران قرار گرفت.

جنتی افزود: رئیسعلی در نامه‌ها و تلگراف‌های متعدد به تهران، شیراز، بوشهر، کربلا و نجف خطاب به دولتمردان و علمای آن زمان نارضایتی خود را از حضور انگلیسی‌ها در منطقه اعلام و بارها برای جهاد و قیام علیه قوای انگلیس کسب تکلیف کرد.

وی اضافه کرد: سرانجام شیخ محمد حسین برازجانی، صورتی از حکم جهاد مراجع شیعه مستقر در نجف اشرف و حکم خود مبنی بر وجوب جهاد با کفار انگلیسی و لزوم همکاری خوانین و مردم در جهاد را برای رئیسعلی فرستاد و وی نیز درجوابی مفصل از او تقدیر کرد.

جنتی گفت: به دنبال جهاد، رئیسعلی همراه دوستش خالوحسین دشتی و دیگر مبارزان تنگستانی و دشتی، ضربات و تلفات مؤثری برانگلیسی‌ها وارد آوردند و در راه دفاع از شرف، عزت، خاک، آئین و عقیده خویش لحظه ای تردید به خود راه ندادند و این گونه نام و حماسه آن‌ها جاودانه شد.

وی افزود: رئیسعلی مردی شجاع، استقلال‌طلب، آزادی‌خواه و سلحشور است که همگام با یارانش از آبادی کوچک دلوار در مقابل دشمن می‌ایستد و طعم تلخ جنگ، آوارگی و تمام مشکلات را به جان می خرد و با خون مطهر خویش برای یک ملت، عزت و سربلندی خرید.
جنتی اظهار کرد: در این قیام تاریخی، حضور و همراهی جوانان و زنان در آن شرایط سخت و حساس بسیار سرنوشت‌ساز بوده است هرچند مردم آن زمان در سختی و فشار مالی بودند اما در پیشبرد نهضت جنوب هیچ دریغی نکردند و با اندک بضاعت خویش به یاری مبارزان شتافتند.

وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: با این همه اما متأسفانه آفتاب عمر گرانمایه رئیسعلی این انسان مؤمن و ازاده وطن‌پرست، در فرآیند یک توطئه خباث‌بار دو جانبه حسادت داخلی و عداوت خارجی، در عنفوان جوانی غروب کرد.

شهادت رئیسعلی نیروهای جهادی را در صفوفی مستحکم قرار داد

وی افزود: اگر چه شهادت او نیروهای جهادی را در صفوفی مستحکم قرار داد و استوار و وفادار با آرمان‌های نهضت نگاه داشت اما حذف وجود ارزشمند رئیسعلی، خلأ جبران‌ناپذیری در میان مبارزان ایجاد کرد و دشمن نیز به خوبی از این وضعیت به نفع خود بهره برداری کرد.

همچنین، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دومین برنامه قرآنی این روز بوشهر که مراسم افتتاح بزرگترین مؤسسه قرآنی جنوب کشور به نام ابراهیم خلیل‌الله(ع) بود، طی سخنانی بیان کرد: قرآن کتابی الهی برای سعادت، خوشبختی زندگی دنیوی و اخروی همگان است.

وی با اشاره به اینکه قرآن شفای نفس‌هاست، یادآور شد: بزرگترین افتخار ما این است که قرآن این کتاب آسمانی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده و تا نهایت این جهان برای انسان‌ها درس زندگی، سعادت و خوشبختی دارد.

جنتی در ادامه سخنان خود در این زمینه گفت: قرآن با دعوت به تفکر، تدبیر، عقلانیت و خردورزی انسان‌ها را از تاریکی‌ها به نور و روشنایی سوق می‌دهد . اکنون که در دوران جاهلیت نوین به سر می‌بریم کسی که از قرآن دور افتاده باشد در منجلاب تاریکی و ظلمت زندگی می‌کند .

جنتی با بیان اینکه قرآن انسان را از تفرقه دور و همه را به در کنار هم بودن سفارش می‌کند، گفت: این کتاب آسمانی اقیانوس بیکران معنویت است که هر کسی براساس بضاعتش می‌تواند از آن استفاده کند.

وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: قرآن با بی‌خردی‌ها، بی‌عقلی‌ها، افراطی‌گری‌ها و بسیاری از رفتارهای زشتی که انسان ممکن است مرتکب شود، مقابله و انسان را به خیر، دوستی، محبت، عقلانیت، میانه‌روی و دیگر رفتارهای شایسته دعوت می‌کند.

جنتی با تجلیل از حجت‌الاسلام حسن حق‌شناس، بانی این مجموعه قرآنی گفت: این مؤسسه قرآنی پایگاه و جایگاه مناسبی برای نشر فضایل قرآنی است و امید است همانند مشعلی همه منطقه را نورانی و همگان بتوانند از آن استفاده کنند.

مهمتر از حفظ و قرائت تدبیر و عمل کردن به قرآن است

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: مهمتر از حفظ و قرائت تدبیر و عمل کردن به قرآن است هرچند وهابی‌های سعودی حافظ قرآن هستند ولی در عمل از آن بهره برداری نمی‌کنند. حمایت مادی و معنوی از افرادی که در زمینه فعالیت‌های قرآنی گام برمی‌دارند وظیفه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

جنتی با اشاره به فعالیت مؤسسات قرآنی گفت: یکی از کارهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دادن مجوز برای تأسیس و ساماندهی این مؤسسات است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان سخنان خود در این زمینه تأسیس معاونت قرآن و عترت در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را از افتخارات این وزارتخانه ذکر کرد.