سرویس خارجی: هزاران تن از مردم شرق عربستان با شعار «مرگ بر آل سعود» خواستار سرنگونی نظام آل سعود در کشورشان شدند و به حکم اعدام «شیخ نمر» اعتراض کردند.
مردم شهر «العوامیه» از توابع استان «القطیف» در شرق عربستان علیه «آل سعود» و نظام حاکم بر این کشور تظاهرات کردند. مردم خشمگین العوامیه در این تظاهرات با فریاد «مرگ بر آل سعود»، اعلام کردند مردم خواستار سرنگونی این نظام هستند. از سویی، این تظاهرات گسترده به کشته شدن دست کم یک تن در العوامیه منجر شد. همچنین دهها تن دیگر از جمله یک کودک به نام «محمد جعفر التحیفه» نیز به ضرب گلوله زخمی شدند. از طرفی، در حمله به یک گشتی پلیس یک نیروی امنیتی عربستان کشته شد. سخنگوی پلیس منطقه شرقیه تایید کرد، افراد ناشناسی اقدام به تیراندازی به سمت نیروهای امنیتی کردند که در این حمله یک تن کشته شد. در این حال، سازمان‌دهندگان جنبش اعتراضی شیعیان عربستان تصمیم دارند در اعتراض به اعدام شیخ نمر، روحانی شیعه عربستانی به مدت یک هفته دست کم پنج تظاهرات بزرگ در شرق این کشور برگزار کنند و برای این کار فراخوان داده‌اند.
از سویی، نظامیان رژیم آل‌خلیفه با حمله به معترضان به اعدام رهبر شیعیان عربستان، چندین تن از تظاهرکنندگان را زخمی کردند. خبرگزاری فرانسه گزارش داد، معترضان بحرینی و نیروهای امنیتی این کشور با یکدیگر درگیر و در پی آن شماری از معترضان بحرینی زخمی شدند.
از سوی دیگر، صدها تن از حامیان جریان صدر عراق در مقابل منطقه سبز در مرکز بغداد با درخواست بسته شدن سفارت عربستان و اخراج سفیر این کشور از عراق تظاهرات کردند. سفارت عربستان به تازگی بعد از ۲۵ سال در عراق مجددا افتتاح شد.
در خبری دیگر، مردم شهرهای مختلف پاکستان در اعتراض به اقدام رژیم آل سعود در اعدام آیت‌الله «النمر»، ضمن تظاهرات گسترده خواستار تجدید نظر اسلام آباد در روابط خود با ریاض شدند. در شهر «لاهور» پاکستان جمعیتی بالغ به ۱۵۰۰ تن و در شهر «کراچی» نیز در حدود هزاران تن دراین تظاهرات شرکت کردند. از طرفی علاوه بر این دو شهر، «اسلام‌آباد»، «کویته» و «سند» و برخی دیگر شهرهای پاکستان نیز شاهد برگزاری تظاهرات ضد رژیم سعودی بود. معترضان در این تظاهرات ضمن سردادن شعار علیه رژیم آل‌سعود خواستار تجدیدنظر دولت اسلام‌آباد در روابطش با ریاض شدند. از دیگر سو در «سرینگر» واقع در کشمیر تحت سلطه هند نیز اعتراضاتی گسترده به این اقدام وحشیانه آل‌سعود صورت گرفت و این تظاهرات سرانجام منجر به درگیری پلیس با تظاهرکنندگان شد. یک افسر پلیس اعلام کرد، بعضی از تظاهرکنندگان به سمت پلیس سنگ پرتاب کردند و پلیس نیز در جواب و برای سرکوب کردن آنها از باتوم و گاز اشک آور استفاده کرد.
خبر دیگر اینکه، «سیدعمار حکیم»، رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق تأکید کرد، اعدام شیخ نمر مغایر با ارزش‌های انسانی و آموزه‌های ادیان است. وی اعلام کرد، عربستان با چنین اقدامی شأن روحانیونی را که در عرصه اسلام فعالیت می کنند، رعایت نکرد. به گفته وی، این اقدام در زمانی که منطقه در شرایط استثنائی قرار دارد و با چالش ها و خطرهای زیادی مواجه است برای مسلمانان نگران‌کننده است و سبب ناامنی و بی‌ثباتی در عربستان سعودی و سراسر منطقه می شود.
از دیگر سو، هیلاری کلینتون نامزد پیشتاز دموکرات‌های آمریکا با اشاره به اعدام ۴۷ تن از جمله روحانی شیعه در عربستان با تاکید بر اینکه این اقدام خاورمیانه را ملتهب‌تر می‌کند گفت: این اعدام‌ها سئوالات جدی را به وجود می‌آورد که آمریکا باید از دولت سعودی بپرسد. وی تاکید کرد، به نظر من این اقدام نارضایتی و ناآرامی بیشتر در داخل عربستان را موجب خواهد شد. کلینتون ادامه داد، ما با دولت‌هایی در ارتباطیم و در برخی موضوعات با آنها همکاری می‌کنیم که در بسیاری از سیاست‌ها و ارزش‌ها با ما مغایرت دارند.
«استفان دیون»، وزیر خارجه کانادا نیز در بیانیه‌ای اعدام شیخ «نمر باقر النمر» رهبر شیعیان عربستان را محکوم کرد. در این بیانیه آمده است، کانادا از دولت عربستان می‌خواهد تا از حقوق بشر حفاظت کند و به آزادی صلح آمیز مخالفان احترام بگذارد و عدالت را در روندهای قضایی رعایت کند.
از طرفی، «رند پل»، نخستین نامزد انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ آمریکاست که به صورت مستقیم اعدام ۴۷ تن را در عربستان به باد انتقاد گرفت. وی گفت: ما درحالی به فروش سلاح به عربستان ادامه می‌دهیم که این کشور مسئول به آتش کشیده شدن و ایجاد تنش در منطقه خاورمیانه است. این نامزد جمهوری‌خواه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ادامه داد، سیاست خارجی من کمی متفاوت است و عقیده‌ای به این مساله ندارم که به افرادی که دشمن هستند، کمک کنم و به تامین سلاح برای متحدان القاعده بپردازم. وی افزود، این کاری است که اوباما انجام می‌دهد.
در این میان، معاون وزیر خارجه انگلیس در امور خاورمیانه در واکنش به اعدام‌های اخیر آل‌سعود که یکی از قربانیان آن آیت‌الله النمر بود، درباره این اعدام‌های جمعی ابراز «ناامیدی» کرد. در بیانیه معاون وزیر خارجه انگلیس در امور خاورمیانه آمده است، من به شدت از تشدید تنش‌ها در ۲۴ ساعت گذشته در خاورمیانه دچار اضطراب شدم. بریتانیا به طور قطع با مجازات مرگ مخالف است و ما این موضوع را با مقامات سعودی در میان گذاشتیم و همچنین ناامیدی‌‌مان را درباره اعدام‌های جمعی ابراز کردیم.
از سویی، آلکسی پوشکوف، رئیس کمیته امور خارجی پارلمان روسیه اعتقاد دارد، تمامی اقدامات ضد تروریسم عربستان به هیچ وجه داعش را هدف قرار نمی‌دهد. پوشکوف گفت: هدف اصلی تشکیل ائتلاف ضد تروریستی از سوی عربستان اصلاً داعش نیست، بلکه بیشتر به خاطر سرکوبی شیعیان در سراسر جهان است.
سخنگوی دولت آلمان هم اعدام‌های گسترده در عربستان را زمینه‌ساز تشدید اختلافات قومی در منطقه دانست. «اشتفان‌زایبرت» با انتقاد از اعدام‌های گسترده عربستان گفت: چنین اقداماتی تنش قومی در منطقه را تشدید می‌کند.
از دیگر سو، برادر شیخ نمر تأکید کرد، با وجود اینکه اعدام شیخ نمر از طائفه‌گرایی سرچشمه گرفته است، اما خالی از اهداف سیاسی نیست. به گفته وی، قرار دادن نام شیخ در میان ۴۷ تن که شماری از آنها تروریست هستند باعث نادیده گرفتن این مسائل نخواهد شد.
از سویی، علمای بحرین ضمن محکومیت اعدام روحانی برجسته عربستان، مسئولیت پیامدهای این جنایت را متوجه مقامات ریاض دانستند.این بیانیه اعدام شیخ نمر و سرکوب علیه مخالفان عربستانی را «اشتباه بزرگ در محاسبات» و «گام برداشتن به سوی آینده نامعلوم» خواند و تاکید کرد، مخالفان بحرینی نیز شاهد چنین وضعی هستند.از دیگر سو، ائتلاف جوانان «۱۴ فوریه» بحرین اعلام کرد، ریخته شدن خون شهید شیخ نمر رهبر شیعیان عربستان پایان شرم آور حکومت آل سعود است و گریبان حکام سعودی را هر کجا که باشند، خواهد گرفت. در ادامه این بیانیه آمده است، عربستان با اعدام رهبر شیعیان این کشور، برگ دیگری از جنایات را به کارنامه سیاه خود افزود و این همان جنایاتی است که داعشی ها در عراق و سوریه مرتکب آن می شوند.در این میان، اتحاد علمای بلاد شام اعدام شیخ نمر و مخالفان این کشور به دست عربستان را محکوم و آن را از جمله جنایت های عربستان به نام دین مبین اسلام دانست.
از دیگر سو، فرانسه در حالی که موج انتقادات کشورهای اسلامی و جامعه بین‌المللی از اعدام آیت‌الله النمر ادامه دارد، در بیانیه‌ای اعدام‌های عربستان سعودی را تقبیح کرد. وزارت خارجه این کشور در بیانیه‌ای اعلام کرد، فرانسه بار دیگر مخالفت همیشگی خود با مجازات اعدام را اعلام می‌کند.حزب سوسیال‌دموکرات آلمان هم از دولت این کشور خواست تا در پی اعدام‌های گسترده در عربستان در صادرات تسلیحات به عربستان تجدیدنظر کند. در خبری دیگر، به نوشته روزنامه ایندیپندنت، رهبران احزاب سبز و لیبرال دموکرات انگلیس از دولت انگلیس خواستند تا نقشش را در رای دادن به عضویت عربستان در شورای حقوق بشر سازمان ملل و پس از آنکه این کشور ۴۷ تن را اعدام کرد، مشخص کند. اسناد دیپلماتیک منتشر شده از سوی ویکی لیکس در سال ۲۰۱۵ مشخص کرد، انگلیس و عربستان هر دو به یکدیگر قول دادند تا به هم رای دهند و جایگاهی در این شورا داشته باشند. این روزنامه انگلیسی همچنین در یادداشتی با اشاره به اقدام رژیم آل‌سعود و اعدام رهبر شیعیان این کشور نوشت، دولت انگلیس اظهاراتی علیه این اعدام‌ها بیان نخواهد کرد و سود اقتصادی ناشی از رابطه با عربستان را به اخلاقیات ترجیح می‌دهد. در خبری دیگر، شبکه اسکای نیوز در گزارشی ضمن هشدار درباره تبعات منطقه‌ای اعدام آیت‌الله نمر و همچنین قطع روابط عربستان سعودی با ایران تصریح کرد، آیت‌الله نمر از جمله اشخاص پرنفوذ در اعتراضات ضدسعودی بود، اما هیچگاه از تروریسم حمایت نکرد.
از دیگر سو، روزنامه آلمانی «بیلد» در پی اعدام‌های گسترده در عربستان و انتقادهای شدید سیاستمداران مخالف دولت این کشور مبنی بر ادامه روابط با عربستان نوشت، عربستان هم‌پیمان قدیمی ما، چیزی برای ارائه به دنیا غیر از نفت، خرما و تروریسم ندارد.
نیویورک‌تایمز نیز در خصوص تنش‌های اخیر عربستان و ایران گزارش کرد، چشم‌انداز بهبود روابط ریاض و تهران به پایین‌ترین حد رسیده است و عربستان درباره نقش ایران در یمن گزافه‌گویی می کند. این روزنامه نوشت، بعید است دور بعدی مذاکرات صلح یمن نتیجه داشته باشد. نیویورک‌تایمز افزود، با قطع روابط عربستان و ایران این خطر وجود دارد که دور جدید مذاکرات صلح سوریه از مسیر اصلی خود منحرف شود. از سویی، وزارت خارجه مغرب در پی تشدید تنش در روابط ریاض و تهران به ویژه پس از اعدام شیخ نمر خواستار کاهش این تنش شد. وزارت خارجه مغرب همچنین اعلام کرد، این کشور اوضاع کنونی منطقه را به دقت دنبال می کند.
از سویی، پایگاه اینترنتی وزارت دفاع سعودی در پی اعدام آیت‌الله النمر توسط گروهی از جوانان عربستانی، هک و از دسترس خارج شد. گروهی به نام جوانان غیور علیه محرمات دینی و مقدسات با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند، پایگاه اینترنتی وزارت دفاع عربستان را هک و از دسترس خارج کردند.
در چنین شرایطی، منابع امنیتی لبنان از افزایش تدابیر امنیتی در اطرف مقر سفارت عربستان سعودی در بیروت خبر دادند. این منابع از احتمال برگزاری تظاهرات و اعتراضات لبنانی‌ها در اطراف مقر سفارت عربستان خبر دادند و مدعی شدند، تحرکات مذکور از چهارچوب بیان مسالمت‌آمیز اندیشه فراتر نرود.
∎