چاهی که عربستان با افزایش میزان تولید نفت خود برای دیگر کشورهای منطقه چون ایران و روسیه کنده بود، درنهایت اقتصاد عربستان را به درون خود کشید. آنطور که رسانهها در چند روز اخیر بیان کردهاند، میزان کسری بودجه این کشور قریب به یکصد میلیارد دلار رسیده است و به همین دلیل خاندان سعودی تصمیم گرفتهاند بسیاری از یارانههای موجود در اقتصاد این کشور را حذف کنند.
وزارت دارایی عربستان نیز اعلام کرده، کسری بودجه این کشور به ۹۸ میلیارد دلار یعنی به بیش از ۸۹ میلیارد یورو رسیده است و از تدابیر ریاضتیای خبر داده که قرار است برای جبران کسری بودجه در این کشور به کار گرفته شود. این سیاستهای ریاضت اقتصادی از هماینک شرایط اجتماعی در این کشور را تغییر داده است.
بنزین در عربستان سعودی مایه حیات وسایل حملونقل به شمار میرود و افزایش قیمت شامل حال دیگر حاملهای انرژی مانند گازوئیل، گاز، برق و آب و تمامی مواد ضروری در بخش صنعت و تجارت و حتی مسکن شده است. در واکنش به این افزایش قیمت سوخت و قبل از آنکه از 29 دسامبر سوخت به قیمت جدید عرضه شود، ایستگاههای سوخت در مناطق مختلف این کشور شاهد ازدحام خودروهای صفکشیده برای دریافت سوخت ارزان بود. این مسئله در شبکههای ارتباطجمعی با واکنش تند شهروندان عربستانی مواجه شد و برخی نیز دلیل افزایش سوخت را گناه و معصیت بندگان خدا دانستند!
دولت عربستان بهسرعت تدابیری ریاضتی برای جبران کسری بودجه مطرح کرده است،: بهای بنزین بهشدت افزایش و یارانههای آب و برق کاهش یافت. درآمدهای عربستان در ســال ۲۰۱۵ به حدود ۶۰۸ میلیارد ریال سعودی رسید که ۱۵ درصد کمتر از میزان پیشبینیشده و ۴۲ درصد کمتر از سال پیش از آن بود. هزینههای عربستان نیز در سال ۲۰۱۵ حدود ۹۷۵ میلیارد ریال سعودی و بیش از میزان پیشبینیشده بود. این دومین سال پیاپی است که بزرگترین صادرکننده نفت در جهان با کسری بودجه مواجه میشود. ارزیابیشده که هزینههای عربستان در سال آتی به ۸۴۰ میلیارد ریال سعودی خواهد رسید. وزارت دارایی عربستان علاوه بر کاهش یارانههای آب، برق و سوخت، از افزایش احتمالی بهای خدمات عمومی و تغییر نرخ مالیاتها خبر داده. بهای بنزین نیز در برخی موارد تا بیش از ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت.
افزون بر این عربستان با دخالت نظامی در یمن هزینههای خود را بهشدت بالابرده است. رقم دقیقی از این هزینهها ارائه نشده ولی قرار است یکچهارم بودجه سال آینده صرف مسائل دفاعی و امنیتی شود. صندوق بینالمللی پول به عربستان سعودی هشدار داده است که بدون تدابیر ریاضتی و اصلاحات، ذخایر مالی این کشور ظرف ۵ سال به اتمام خواهد رسید. عادل فقیه وزیر اقتصاد و برنامهریزی عربستان سعودی نیز اعلام کرد، هزینه نظامی و امنیتی عربستان در سال 2015 حدود 20 میلیارد ریال (پنج میلیارد و 300 میلیون دلار) افزایشیافته است. فقیه این افزایش را به مشارکت عربستان در عملیات «عاصفه الحزم» (طوفان قاطعیت) که در آن عربستان رهبری ائتلاف عربی را علیه مردم یمن برعهده دارد، نسبت داد. دولت عربستان پیشازاین هزینه مشارکت خود را در جنگ یمن اعلام نکرده بود. طرح بودجه سال 2016 که وزارت دارایی عربستان روز دوشنبه منتشر کرد، نشان میدهد، عربستان 213 میلیارد ریال برای خدمات نظامی و امنیتی اختصاص داده است که بیشترین سهم را در این بودجه دارد و بیش از 25 درصد کل این بودجه را تشکیل میدهد.
عربستان علاوه بر اینکه باید سیاست های ریاضت اقتصادی را به اجرا بگذارد، در بودجه سالانه خود نیز مجبور شده است به نفت 29 دلاری برای سال 2016 قناعت کند. شبکه راشاتودی در این باره گزارش داد «بنا به مستندات موجود از موسسه سرمایهگذاری جدوا، عربستان سعودی بودجه سال 2016 خود را بر مبنای بشکهای 29 دلار بسته است.» این کشور در بودجه سال 2016 خود حجم منابع مالی را نسبت به سال گذشته دهها میلیارد دلار کاهش داده است و براساس پیشبینیهای صورت گرفته توسط دولت سعودی، درآمد این کشور در سال 2016، 137 میلیارد دلار خواهد بود که 25 میلیارد دلار از درآمد سال 2015 پایینتر است.
آل سعود در پی سیاستهای ریاضت اقتصادی
توطئه نفتی کمانه کرد
صاحبخبر -
∎