افزایش شمار شبهنظامیان وفادار به داعش در افغانستان طی ماههای گذشته، رئیسجمهوری روسیه را به همکاری با طالبان، یکی از دشمنان دیرین خود واداشته است. در این راستا، کرملین درنظر دارد تا به منظور جلوگیری از افزایش نفوذ داعش در افغانستان با طالبان دراین کشور
تبادل اطلاعات کند.
به گزارش سیانان، «ماریا زاخارووا»، سخنگوی وزارت امورخارجه روسیه با اشاره به تماسهای برقرار شده میان مسکو و طالبان افغانستان تأکید کرد که این اقدام تنها به منظور تبادل و اشتراکگذاری اطلاعات موردنظر برای مبارزه با داعش صورت گرفته است. در پاسخ به این سوال که چرا ولادیمیر پوتین حاضر به همکاری با طالبان و چنین اقدام پرمخاطرهای شده است، باید عنوان کرد که هدف رئیسجمهوری روسیه درحقیقت همسویی با دشمنِ دشمن خود است. هرچند گروه طالبان از دشمنان قدیمی روسها در این منطقه به شمار میرود، با این حال پوتین به دنبال بهرهبرداری از رقابت حاکم میان این گروه با داعش است.
ماه گذشته، یک فرمانده ارتش آمریکا درجمع اعضای کنگره عنوان کرد که قدرت داعش در افغانستان طی ماههای گذشته افزایش یافته و این گروه افراطی موفق به جذب 3هزار جنگجو در خاک افغانستان شده است. ولادیمیر پوتین پیش از این نیز درخصوص پیوستن هزاران تن از افراطیون منطقه قفقاز روسیه و دیگر جمهوریهای سابق شوروی به صف تروریست ها داعش در سوریه ابراز نگرانی کرده بود. اکنون به نظر میرسد که رئیسجمهوری روسیه درتلاش است تا به شکلی جدی مانع از جریان افزایش نفوذ داعش درکشورهای همسایهاش نظیر افغانستان شود.
«اولگا اُلیکر»، کارشناس مرکز مطالعات استراتژیک و بینالملل در واشنگتن دراینباره میگوید: «ارتباط میان داعش و شورشها در قفقاز شمالی و این حقیقت که شماری از مردم قفقاز شمالی به صف نبرد در سوریه پیوستهاند، شاید تا حدی که دولت روسیه میگوید نباشد، با این حال حضور شمار جالب توجهی از این نیروها در قالب فرماندهان و سرکردگان به معنای آن است که روسیه داعش و گروههای افراطی را تهدیدی خاص تلقی میکند که طالبان در آن دایره نمیگنجد». این کارشناس امور بینالملل در ادامه عنوان کرد: «بنابراین روسها به این نتیجه رسیدهاند که تهدید طالبان به مراتب از خطر اشرار فعلی کمتر است».
ژنرال «مارک هرتلینگ»، کارشناس مسائل نظامی نیز در گفتوگو با سیانان عنوان کرد که میتوان تحولات اخیر را با مراجعه به نقشه منطقه تحلیل کرد. مرزهای شمالی افغانستان به جماهیر شوروی سابق نظیر ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان منتهی میشود که از جهت شمال با قزاقستان، همسایه جنوبی روسیه هممرز هستند. هرتلینگ با اشاره به نزدیکی این کشورها به مرزهای روسیه عنوان کرد: «روسیه و ولادیمیر پوتین به شدت نگران عبور تروریستها، شورشیان و افراطیون از این مرزها هستند».
با این حال همکاری با طالبان مخاطراتی را برای پوتین که اقدامات خود درخصوص سوریه، اوکراین و کرهشمالی را با قاطعیت دنبال میکند، مخاطراتی را نیز به همراه خواهد داشت. تحلیلگران براین باورند که این اقدام پوتین طرحی است که با توجه به نفوذ و قدرت رئیسجمهوری روسیه شکل گرفته است. «متئو روجانسکی»، از مرکز علمی «وودرو ویلسون» نیز درباره اقدام رئیسجمهوری روسیه میگوید: «او به دنبال بازگشت به دهه70 است، دورانی که توان شوروی و آمریکا بهعنوان رهبران ژئوپولیتیک و رقبای جنگسرد با یکدیگر برابر بود». «فیلیپ ماد»، مقام سابق سازمان سیا در بخش مبارزه با تروریسم نیز اقدام ولادیمیر پوتین را «تلاشی جدی برای کسب قدرت» خواند و عنوان کرد که رئیسجمهوری روسیه به دنبال افزایش روابط خود با جمهوریهای شوروی سابق است.
عضو سابق سازمان سیا در اینخصوص عنوان کرد: «پوتین با اقدامات فعلی به این کشورها میگوید که من با طالبان همکاری میکنم تا به توافقی برای جمعآوری اطلاعات داعش پیش از آنکه آنها از مرزها عبور کنند، دست یابیم. وی در ادامه اظهار کرد که پوتین پس از جمعآوری این اطلاعات آن را دراختیار این کشورها قرار خواهد داد و به این ترتیب «روابط خود با جمهوریهای آسیای میانه را احیا و اعتماد آنها را جلب خواهد کرد و همچنین اقدامات آمریکا در زمینه مقابله با داعش در افغانستان را به چالش خواهد کشید».
پیدایش داعش در افغانستان تهدید بزرگی به شمار میرود که به روسیه محدود نمیشود و حتی نگرانی مقامات آمریکایی را نیز برانگیخته است. این درحالی است که طالبان خود در بسیاری از شورشها و خشونتهایی که به ویرانی افغانستان منجر شده نقش داشته است و این کشور زادگاه گروههایی نظیر القاعده است که در 2دهه اخیر عملیاتهای تروریستی مرگباری، نظیر حمله 11 سپتامبر 2001 را ترتیب دادهاند و تهدیدی جدی علیه دیگر کشورها تلقی میشوند.
یک مقام وزارت خارجه آمریکا نیز درخصوص توافق همکاری اطلاعاتی روسیه با طالبان گفت: «حمایت از امنیت و افزایش ثبات در افغانستان از منافع مشترک روسیه و دیگر بازیگران منطقهای به شمار میرود و ما همچنان به یافتن راهی برای همکاری با روسیه برای ترویج امنیت و ثبات در افغانستان هستیم.» یک مقام آمریکایی دیگر نیز در اظهاراتی عنوان کرد که واشنگتن این اقدام روسیه را تهدیدی علیه ثباتی که دولت افغانستان در تلاش است با حمایت آمریکا به آن دست یابد، نمیداند اما آنچه موجب نگرانی است برقراری هرشکلی از ارتباط با طالبان است که منجر به مشروعیت بینالمللی این گروه میشود.
این درحالی است که وزارت خارجه روسیه نیز بر پایبندی دولت این کشور به تحریمها علیه طالبان تأکید کرده است. سخنگوی وزارت خارجه روسیه با اشاره به ادامه تحریم طالبان ازسوی روسیه، درخصوص گمانهزنیها در مورد ارایه تسلیحات ازسوی روسیه به جنگجویان حاضر در افغانستان عنوان کرد که تنها مجرا برای تجارت تسلیحاتی با افغانستان دولت این کشور است و به خاطر تحریمها علیه طالبان، نمیتوان با این گروه معامله کرد.
توافق همکاریهای اطلاعاتی روسیه و طالبان برای مقابله با داعش
صاحبخبر -