کمال داوود، نویسنده فرانسوی-الجزایری که به تازگی با رمان خود با عنوان «دهه سیاه» موفق به کسب جایزه گنکور، مهم‌ترین جایزه ادبی در فرانسه شده است، از سوی بازمانده‌ای از جنگ داخلی الجزایر به استفاده از داستان شخصی‌اش بدون رضایت متهم شده است. این اتهامات که شامل نقض محرمانگی پزشکی نیز می‌شود، به شکایات حقوقی در الجزایر منجر شده است.
بازمانده جنگ و روایت داستانش
سعده عربان که اکنون ۳۰ ساله است، در شش‌سالگی از یک حمله وحشیانه در جریان دهه سیاه الجزایر، بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۲، جان سالم به در برد. در سال ۱۹۹۳، روستای او در شهر تیارت مورد حمله قرار گرفت و او از این حمله با گلویی نیمه‌بریده و تارهای صوتی آسیب‌دیده جان به در برد. بسیاری از همسایگانش کشته شدند و خانواده‌اش از هم پاشید.
عربان می‌گوید زندگی خود را در شخصیت اصلی رمان، آئوبه، بازشناخته است. او ادعا می‌کند کمال داوود این رمان را بدون اجازه او منتشر کرده، با وجود آنکه او بارها درخواست‌های داوود برای اقتباس داستانش را رد کرده بود.
این بازمانده جنگ در گفت‌وگو با رادیو بین‌المللی فرانسه (RFI) اظهار داشت: «من دوست ندارم درباره داستان زندگی‌ام صحبت کنم. این چیزی است که در زندگی مرا آزار می‌دهد.»
عربان همچنین ادعا می‌کند روانپزشکش، عایشه دهدوح، که همسر داوود است، محرمانگی پزشکی را نقض کرده و جزئیات درمان او را با همسرش به اشتراک گذاشته است.
دعوای حقوقی
داوود و دهدوح اکنون با شکایت حقوقی در دادگاه اوران الجزایر مواجه‌اند. فاطمه بن‌براهم، وکیل عربان، به رادیور فرانسه گفته که موکلش مدارکی برای اثبات ادعاهایش دارد و اظهار کرده است: «اگر مدارک وجود نداشت، این شکایت غیرقابل‌پذیرش بود. حقوق موکل من هرگز از سوی هیچ‌کس نباید پایمال شود. ما خواهان عدالت هستیم. بلافاصله پس از انتشار کتاب، ما دو شکایت علیه کمال داوود و همسرش، عایشه دهدوح، که روانپزشک شاکی بوده، ثبت کردیم.»
شکایات که در ماه اگوست ثبت شد، این زوج را به استفاده از داستان شخصی عربان بدون رضایت و نقض قوانین الجزایر در مورد محرمانگی پزشکی متهم می‌کند.
شباهت‌های داستان و واقعیت
عربان در مصاحبه‌ای با یک شبکه تلویزیونی الجزایری، شباهت‌های میان زندگی‌اش و طرح داستان رمان «دهه سیاه» را توصیف کرد. این شباهت‌ها شامل زخم‌های جسمی، یک خالکوبی، تاریخچه پزشکی و تجربیات شخصی‌اش مانند علاقه به اسب‌ها و حرفه‌اش به عنوان قهرمان سوارکاری است.
عربان می‌گوید از آنچه در رمان «دهه سیاه» خوانده شوکه شده است.
انتشارات گالیمار که به عنوان ناشر آثار کمال داوود شناخته می‌شود، این اتهامات را رد کرده و آنها را «حملات افتراآمیز» علیه نویسنده توصیف کرده است. این انتشارات در بیانیه‌ای اعلام کرد که طرح و شخصیت‌های این رمان کاملا تخیلی هستند، هرچند از وقایع جنگ داخلی الجزایر الهام گرفته‌اند، جنگی که در جریان آن تا ۲۰۰ هزار نفر کشته شدند.
واکنش کمال داوود و ناشر
کمال داوود این ادعاها را بخشی از «کمپین‌های افتراآمیز و خشونت‌آمیز سازمان‌دهی‌شده توسط رسانه‌های نزدیک به رژیم الجزایر» توصیف کرده است. او همچنین اشاره کرده که رمان «دهه سیاه» در الجزایر ممنوع شده است.
رئیس انتشارات گالیمار نیز از ارائه آثار کمال داوود در نمایشگاه بین‌المللی کتاب الجزایر که در ۱۷ نوامبر به پایان رسید، منع شد.
وکیل عربان همچنین داوود را به افترا زدن به قربانیان تروریسم و نقض قوانین مصالحه ملی الجزایر متهم کرده است. این قوانین انتشار جزئیات مربوط به «دهه سیاه» را ممنوع می‌کنند.
حاشیه‌های برنده جایزه گنکور
رمان «دهه سیاه» علی‌رغم جنجال‌های پیرامونش، از شانس‌های اصلی دریافت جایزه گنکور بود و اوایل این ماه این جایزه را دریافت کرد. شکایات پیش از دریافت جایزه و در ماه آگوست ثبت شده بودند. بن‌براهم وکیل سعده عربان در این بار گفت: «ما نمی‌خواستیم این مسئله را مطرح کنیم تا نگویند که می‌خواهیم نامزدی نویسنده را مختل کنیم.»
پس‌زمینه محافظه‌کارانه کمال داوود
داوود که در الجزایر متولد شده، در ابتدا از احزاب اسلام‌گرا حمایت می‌کرد، اما سپس ارتباط خود را قطع کرد و به عنوان ستون‌نویس فعالیت کرد. اولین رمان او با نام «تحقیق مرسو» در سال ۲۰۱۳ منتشر شد. او در سال ۲۰۲۳ به فرانسه نقل مکان کرد و اغلب با دیدگاه‌های جنجالی خود خبرساز شده است.
او به مدت یک دهه برای مجله فرانسوی لوپوئن می‌نوشت و بارها به دلیل آنچه برخی «نژادپرستی ضدعرب» توصیف می‌کردند، مورد انتقاد قرار گرفت. در سال ۲۰۱۶، او مقاله‌ای با عنوان «رنج جنسی جهان عرب» در نیویورک تایمز منتشر کرد که پس از گزارش‌هایی درباره تعرضات جنسی مهاجران عرب در کلن آلمان نوشته شده بود.