چند سالی است که دیدن فیلم و سریال‌های شبکه نمایش خانگی جای خود را در دل خانواده‌های ایرانی بازکرده است. اما برخی از سکو‌ها از استقبال خانواده‌ها سو استفاده می‌کنند و آثاری را به نمایش می‌گذارند که با فرهنگ ایرانی‌اسلامی‌مان فاصله‌ها دارد و بی‌بندوباری، سیگار، الکل، مشروب، شوخی‌های جنسی، خشونت و اعتیاد را ترویج می‌کند. در برخی از موارد هم این سکو‌ها پا را فراتر نهاده و فیلم یا سریالی که مراحل قانونی تولید را طی نکرده است را به نمایش می‌گذارند.
همه این آسیب‌های به وجود آمده ناشی از بی‌قانونی در حوزه نمایش خانگی است. درواقع چارچوب‌های قانونی مشخصی برای تولید و توزیع محتوا در نمایش خانگی وجود ندارد. در نتیجه آن‌طور که کارشناسان می‌گویند آرامش روانی جامعه به هم می‌خورد و تبعات فراوانی را برای امروز و آینده مردم ایجاد می‌کند.
برخی مخاطبان از ابتذال عیان این شبکه‌ها به ستوه آمده‌اند و درخواست رفع این معضل را دارند. معضلی که ۵۳ هزار امضا در سامانه فارس من برای پیگیری هرچه سریع‌تر و وسیع‌تر آن به ثبت رسیده است. پای گفتگو با احمد راستینه سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نشسته‌ایم تا پیگیر این مطالبه مردمی از نماینده مجلس باشیم.
احمد راستینه ریشه تمام این آسیب‌ها را نبود یک متولی خاص در شبکه‌های نمایش خانگی می‌داند و می‌گوید: مأموریت‌ها و وظایف سازمان صداوسیما در قالب ساترا و وزارت فرهنگ و ارشاد در برنامه هفتم به‌صورت شفاف آمده و مقرر شده سازمان صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در قالب شرح وظایفی که در شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگی به تصویب رسیده وظایفشان را انجام دهند. متأسفانه نه ساترا و نه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به انجام وظایفشان در بخش نمایش خانگی و صوت و تصویر فراگیر موفق عمل نکردند.
عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس با بیان اینکه در نمایش‌های خانگی ابتذال پیدا و پنهان وجود دارد، می‌گوید: در نمایش‌های خانگی که امروز در فضای مجازی پخش می‌شود واقعیت خانواده ایرانی را به فراموشی سپردیم و دل‌خوش به فرهنگ وارداتی غرب شدیم. باید واقعیت جامعه ایرانی – اسلامی در تولیدات سینمایی و نمایش خانگی به تصویر کشیده شود.
سخنگوی کمیسیون فرهنگی معتقد است که بسیاری از آسیب‌های اجتماعی که باید در فضایی کارشناسی و نخبگانی بررسی شود، در قالب مسائل فرهنگی اصلی جامعه، مانند فیلم به نمایش درمی‌آیند. به‌نظر می‌رسد که مسائلی مانند مصرف مشروبات الکلی و سبک زندگی ابتذالی که در فرهنگ ایرانی و دینی ما تقبیح شده، به‌عنوان دغدغه‌های اصلی جامعه به تصویر کشیده می‌شود.
راستینه معتقد است مصرف سیگار، مشروبات الکلی از لایه‌های پیدای ابتذال در شبکه خانگی است و ادامه می‌دهد: در نمایش‌های خانگی فرهنگ فساد و ابتذال و خیانت به تصویر کشیده می‌شود و آسیب‌های جبران‌ناپذیری می‌تواند بر فرهنگ اصیل ایرانی‌اسلامی بگذارد.
وزارت ارشاد و ساترا باید پاسخگو باشند
نماینده مردم شهرکرد خانواده ایرانی را خانواده‌ای متدین با یک فرهنگ کهن و اسطوره‌ساز در عرصه جهانی می‌داند و می‌گوید: ایرانیان را به نجیب‌زادگی می‌شناسند. فرهنگ وارداتی غرب اصالت و هویت خانواده ایرانی‌اسلامی را نشانه گرفته است. مسئولان وزارت ارشاد و ساترا باید در خصوص عدم نظارت دقیق در صدور پروانه نمایش و مجوز پخش پاسخگو باشد. جلساتی را در کمیسیون فرهنگی آغاز کردیم و این جلسات را در هفته‌های آینده متکثرتر خواهیم کرد.
ساترا باید اساسنامه شفافی داشته باشد
راستینه با اشاره به اینکه مسئول نظارت بر شبکه خانگی ساترا است بیان می‌کند: بر اساس تفکیک وظایف که در شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگی انجام شده مسئولیت انحصاری نظارت بر صوت و تصویر فراگیر ساترا است. اما اینکه چرا این نظارت دقیق و درست اتفاق نمی‌افتد به دو مسئله برمی‌گردد. مسئله اول این است که باید اساسنامه‌ای شفاف در حوزه مأموریتی ساترا تدوین شود. مسئله دوم به عدم شهامت مسئولین در ساترا و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برمی‌گردد که در اعمال قدرت نظارتی خود نتوانسته‌اند وظایفشان را به‌درستی انجام دهند.
تعارض منافع مانع نظارت دقیق ارشاد و ساترا
سخنگوی کمیسیون فرهنگی با انتقاد از عدم نظارت بر تولیدات نمایشی گفت: در طول این دو سه سال به‌وضوح دیدم که تعارض منافع عامل اساسی عدم نظارت دقیق وزارت ارشاد و تلویزیون بر نمایش‌های خانگی است. این تعارض منافع سبب شده که متأسفانه به‌خاطر کسب درآمد‌های بیشتر در بسیاری از وظایف نظارتی‌شان چشم بپوشند که حتماً این موضوعات را با جدیت باید در مجلس و کمیسیون فرهنگی پیگیری شود.
راستینه به جلسات مفصلی که با پیمان جبلی رئیس سازمان صدا و سیما داشته اشاره می‌کند و می‌گوید: آقای جبلی نسبت به این موضوعات دغدغه دارد و موضوعات نظارتی برایش مهم است؛ اما با دو مشکل روبرو هستیم این تذکرات قطعاً مؤثر واقع خواهد شد. برخی از موضوعات و مشکلات واقعاً کمتر شده، اما در بحث نمایش خانگی متأسفانه همچنان مشکلاتی داریم قطعاً باز هم با آقای جبلی موضوعات را به‌صورت ریز‌تر پیگیری خواهیم کرد. آنچه به ساترا برمی‌گردد نیز قطعاً باید بهتر از این اتفاق بیفتد و نتظارمان از ساترا بسیار بیشتر از وزارت فرهنگ است. هرچند که وزارت فرهنگ هم مسئولیت‌های شفافی دراین‌خصوص دارد که باید نسبت به حیطه مأموریتی پاسخگو باشد.
وظایف ساترا و ارشاد در قانون عفاف و حجاب
عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون فرهنگی به وظایف ساترا و وزارت ارشاد در لایحه عفاف و حجاب اشاره می‌کند و می‌گوید: امروز تمام ابهامات و ایرادات شورای نگهبان به قانون عفاف و حجاب برطرف شده و شرح وظایف در فضای مجازی به‌صورت تفکیکی برای ساترا و وزارت فرهنگ تعریف‌شده و به‌محض ابلاغ این قانون بندبند احکام آن را در نظارت‌های دقیق مخصوصاً در ترویج فرهنگ عفاف و حجاب دنبال خواهیم کرد.