به گزارش ایکنا، کتاب «پاسخ‌های علمی درست به باورهای تغذیه‌ای نادرست» شامل 185 باور غلط مردم ایران در خصوص تغذیه است که به همت دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت منتشر شده است.
برای تدوین این کتاب هزار و ۵۰۰ کارشناس تغذیه در ۶۵ دانشگاه علوم پزشکی باورهای اشتباهی که در خصوص تغذیه و مواد غذایی بین مردم رواج دارد را مطرح کرده‌اند. این باورها توسط تیمی 20 نفره از متخصصان بررسی و پاسخ‌های علمی به آنها رائه شده است.
خبرگزاری ایکنا، با هدف ترویج سبک زندگی سالم و بهبود تغذیه مردم ایران، بخشی از مهم‌ترین باورهای اشتباه در خصوص تغذیه را از این کتاب نقل می‌کند.
1. دادن روغن حیوانی، شیرخشک، کاچی، عدس محلی، آب نخود، آب هندوانه، کاسنی، آب کدو مسما، چکاندن چند قطره آب انار در دهان نوزاد یا خوراندن ماهی کوچک زنده به نوزاد دچار زردی در بهبود زردی او موثر است.
پاسخ: زردی به دلیل افزایش میزان ماده‌ای به نام بیلیروبین در خون نوزاد، که رنگدانه زرد ناشی از شکستن گلبول‌های قرمز است، رخ می‌دهد. بیلیروبین به دلیل عدم تکامل کافی کبد نوزاد در خون تجمع می‌کند. تنها راه درمان زردی مراجعه به مرا کز درمانی جهت دریافت خدمات درمانی الزم، نظیر نوردرمانی (فوتوتراپی) برای تغییر شکل و ساختار بیلیروبین به منظور افزایش دفع آن از طریق مدفوع یا ادرار نوزاد است.
بنابراین مصرف هر ترکیب دیگری به غیر از شیر مادر، هیچ کمکی به بهبود زردی نوزاد نمی‌کند. ذکر این نکته ضروری است که در طول شش ماه اول زندگی نوزاد، شیر مادر تنها غذایی است که باید به نوزاد داده شود. تغذیه انحصاری با شیر مادر به این معنی است که نوزاد در شش ماه اول زندگی فقط شیر مادر می‌نوشد و شیر خشک یا آب نمی‌نوشد. شیردهی منظم و اطمینان از دریافت کافی شیر توسط نوزاد به حذف بیلیروبین از خون نوزاد و دفع آن از طریق مدفوع یا ادرار کمک می‌کند. افزون بر این توجه شود که میزان جذب چربی و ورود آن به بدن نوزاد در نوزادن متفاوت است.
چربی شیر مادر به خوبی جذب بدن نوزاد می‌شود اما سایر انواع چربی مثل چربی کره و روغن حیوانی، عمدتا جذب نشده و با مدفوع نوزاد دفع می‌شود. همچنین دقت شود که مصرف شیرخشت یا هر ترکیب دیگری از این قبیل حتی ممکن است سبب آسیب به کبد تکامل نیافته نوزاد شود.
2. آغوز را باید دور ریخت چون باعث زردی نوزاد می‌شود.
پاسخ: زردی اصطالحا به حالتی گفته می‌شود که پوست یا قسمت سفید چشم نوزاد زرد می‌شود. زردی در نوزادان به دلیل عدم تکامل کامل کبد نوزاد، شایع است و می‌تواند در عرض یک روز یا چند روز پس از تولد نوزاد رخ دهد. نوزادان معمولاً پس از تولد، در حالی که هنوز در بیمارستان هستند و دوباره در اولین معاینه پس از رفتن به منزل از نظر زردی بررسی می‌شوند.
زردی زمانی اتفاق می‌افتد که مقدار بالای ماده‌ای به نام بیلی روبین در خون نوزاد وجود دارد. نوزادان به دلایل مختلف ممکن است مقدار بیلی روبین بالایی داشته باشند. به عنوان مثال، برخی از نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند، در صورت عدم دریافت شیر مادر ممکن است به زردی دچار شوند. زردی در نوزادانی که زود به دنیا می‌آیند نیز شایع‌تر است. لازم است که نوزادان از نظر زردی بررسی شوند، چرا که در صورت عدم درمان، مقدار بسیار بالای بیلی روبین می‌تواند منجر به آسیب مغزی نوزاد شود.
در چند روز اول پس از تولد نوزاد، مادر فقط مقدار کمی شیر زرد یا طلایی رنگ تولید خواهد کرد که به آن آغوز می‌گویند. آغوز سرشار از مواد مغذی و آنتیبادی است که به محافظت از نوزاد در برابر عفونت‌ها کمک می‌کند. اگرچه مقدار آغوز کم است، اما تمام مواد مغذی مورد نیاز نوزاد را در چند روز اول زندگی تا زمانی که به طور مکرر آن را دریافت می‌کند، فراهم می‌کند. آغوز نیز به عنوان شیر مادر در نظر گرفته می‌شود، منتها به شکل اولیه و غلیظ آن. بنابراین مصرف آغوز توسط نوزاد نه تنها سبب زردی نمی‌شود بلکه مصرف آن ضروری است و به سلامت سیستم ایمنی و در کل سلامت نوزاد کمک می‌کند و حتی آغوز با سرعت بخشیدن به دفع مکونیوم نوزاد احتمال زردی را نیز کاهش می‌دهد.
3. دادن شیره خرما، آب نبات و داروهای گیاهی به نوزاد جهت رفع کولیک مفید است.
پاسخ: کولیک به حالتی گفته می‌شود که در آن نوزاد در سه ماه اول زندگی، بیش از سه ساعت در روز، در بیش از سه روز از هفته گریه می‌کند. علت کولیک به خوبی شناخته نشده است، اما در اکثر نوزادان تا سه تا چهار ماهگی برطرف می‌شود. ابتدا بایستی دلیل گریه بیش از حد نوزاد شناخته شود. یکی از این دلایل گرسنگی است، بنابراین سعی کنید به نوزاد شیر بدهید تا ببینید مشکل گرسنگی نوزاد است یا خیر.
ممکن است علت کولیک درد ناشی از بیماری، سرما یا گرمای شدید باشد. نوزادان ممکن است نسبت به غذاهای موجود در رژیم غذایی مادرشان یا یکی از اجزای شیر خشکشان نیز حساسیت داشته باشند. غذاهایی مانند شیر، تخم مرغ، آجیل و گندم در رژیم غذایی مادر تأثیر مستقیمی بر ترکیب شیر مادر دارد. این غذاها گاهی اوقات می‌توانند باعث واکنش‌های غذایی و مشکلات گوارشی مانند درد شکم، گرفتگی عضات و اسهال در نوزاد شوند.
نوزادان همچنین ممکن است به پروتئین موجود در شیرخشک‌های برپایه شیر گاو یا محصولات لبنی مصرف شده توسط مادر حساسیت داشته باشند. اگر نوزاد در عرض یک ساعت پس از شیر خوردن به مقدار زیادی گریه کند یا آب دهان او زیاد شود، یا اگر نوزاد یبوست یا اسهال داشته باشد، ممکن است به حساسیت‌های غذایی مبتا باشد. علائم آلرژی به شیر گاو شامل اگزما، خس خس سینه، اسهال یا استفراغ است. خستگی نوزاد به دنبال فعالیت بیش از حد نیز یکی از دلایل گریه بیش از حد است.
اگر این علل برطرف شد و نوزاد 10 پاسخ‌های علمی درست به باورهای تغذیه‌ای نادرست همچنان به گریه کردن بیش از حد ادامه داد، والدین باید با کارکنان مراکز بهداشتی درمانی صحبت کنند. دادن هیچ غذایی به نوزادان سبب بهبود کولیک نمی‌شود و به نوزادان تا شش ماهگی فقط باید شیر مادر و یا در شرایطی که مصرف شیر مادر توسط نوزاد منع شده شیر خشک داده شود، مگر اینکه کارکنان مرا کز بهداشتی درمانی و پزشک نوزاد چیزی غیر از این بگوید.
چنانچه علت کولیک شیر خشک نوزاد باشد، ممکن است شیر خشک خاص دیگری که ضد حساسیت است داده شود. چنانچه علت کولیک شیر مادر باشد، ممکن است برای مادر رژیم غذایی ضد حساسیت و کم آلرژیک توسط متخصص تغذیه و رژیم درمانی تجویز شود. برای مثال ممکن است متخصص تغذیه و رژیم درمانی گروه‌های غذایی از جمله شیر، تخم مرغ، آجیل و گندم را حذف کند ولی مواد غذایی دیگری را در رژیم غذایی مادر قرار دهد که جبران کننده مواد غذایی حذف شده باشند؛ بنابراین هر گونه تغییری در رژیم غذایی مادر باید با هماهنگی متخصص تغذیه و رژیم درمانی صورت گیرد.
انتهای پیام