به گزارش رکنا، SGPT مخفف SGOT یا ALT (Alanine Transaminase) است. این آنزیم عمدتاً در کبد یافت می‌شود و نقش مهمی در متابولیسم پروتئین‌ها دارد. زمانی که سلول‌های کبدی آسیب ببینند، این آنزیم به داخل خون آزاد می‌شود. بنابراین، اندازه‌گیری سطح SGPT در خون می‌تواند به عنوان یک نشانگر برای ارزیابی سلامت کبد استفاده شود.
چرا آزمایش SGPT انجام می‌شود؟
تشخیص بیماری‌های کبدی: افزایش سطح SGPT در خون می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های کبدی مانند هپاتیت، سیروز کبدی، کبد چرب و برخی سرطان‌های کبد باشد.
نظارت بر درمان بیماری‌های کبدی: آزمایش SGPT به پزشکان کمک می‌کند تا پیشرفت بیماری کبدی را تحت نظر داشته باشند و اثربخشی درمان را ارزیابی کنند.
بررسی عوارض جانبی داروها: برخی داروها می‌توانند به کبد آسیب برسانند و باعث افزایش سطح SGPT شوند.
عوامل افزایش‌دهنده سطح SGPT
بیماری‌های کبدی: هپاتیت ویروسی، هپاتیت الکلی، سیروز کبدی، کبد چرب، سرطان کبد
مصرف برخی داروها: استامینوفن با دوز بالا، برخی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها
بیماری‌های قلبی: حمله قلبی
بیماری‌های عضلانی: مانند دیستروفی عضلانی
تفسیر نتایج آزمایش
سطح طبیعی SGPT: میزان طبیعی SGPT در افراد مختلف ممکن است کمی متفاوت باشد. با این حال، به طور کلی، سطح طبیعی SGPT در محدوده مشخصی قرار دارد.
سطح بالای SGPT: افزایش سطح SGPT نشان‌دهنده آسیب به سلول‌های کبدی است. اما برای تشخیص دقیق علت افزایش SGPT، پزشک به سایر آزمایش‌ها و اطلاعات بالینی بیمار نیز نیاز دارد.
نکات مهم
تفسیر نتایج آزمایش SGPT باید توسط پزشک انجام شود.
عوامل دیگری نیز می‌توانند بر سطح SGPT تأثیر بگذارند.
برای اطمینان از صحت نتایج، آزمایش باید در شرایط استاندارد و توسط آزمایشگاه معتبر انجام شود.
اگر نگران نتایج آزمایش SGPT خود هستید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
جدول اطلاعاتی درباره SGPT (ALT) در آزمایش خون
SGPT یا ALT (Alanine Transaminase) آنزیمی است که عمدتاً در کبد یافت می‌شود. افزایش سطح این آنزیم در خون معمولاً نشانه آسیب به سلول‌های کبدی است.
| مورد | توضیحات |
|---|---|
| SGPT چیست؟ | آنزیمی است که در کبد یافت می‌شود و افزایش آن نشان‌دهنده آسیب به سلول‌های کبدی است. |
| نام کامل | آلانین ترانس آمیناز |
| عملکرد اصلی | کمک به متابولیسم پروتئین‌ها |
| علت افزایش سطح SGPT | آسیب به کبد به دلایل مختلف مانند هپاتیت، سیروز، کبد چرب، مصرف برخی داروها و ... |
| علائم افزایش SGPT | زردی، خستگی، درد شکم، ادرار تیره، مدفوع روشن |
| آزمایش SGPT | با گرفتن نمونه خون انجام می‌شود. |
| تفسیر نتایج | توسط پزشک انجام شده و بر اساس عوامل مختلفی مانند سن، جنسیت، وضعیت سلامتی و سایر آزمایش‌ها صورت می‌گیرد. |
| محدوده طبیعی | محدوده طبیعی SGPT بسته به آزمایشگاه و روش اندازه‌گیری ممکن است کمی متفاوت باشد. |
| اهمیت آزمایش | تشخیص بیماری‌های کبدی، نظارت بر درمان بیماری‌های کبدی، بررسی عوارض جانبی داروها |
دلایل افزایش سطح SGPT
بیماری‌های کبدی: هپاتیت ویروسی، هپاتیت الکلی، سیروز کبدی، کبد چرب، سرطان کبد
مصرف برخی داروها: استامینوفن با دوز بالا، برخی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها
بیماری‌های قلبی: حمله قلبی
بیماری‌های عضلانی: مانند دیستروفی عضلانی
در آزمایش‌های خون، عبارت S.G.P.T معمولاً به سرم گلوتامیک پیروویک ترانس‌آمیناز (Serum Glutamic Pyruvic Transaminase) یا آلانین آمینوترانسفراز (Alanine Aminotransferase یا به اختصار ALT) اشاره دارد.
این آنزیم یک نوع ترانس‌آمیناز است که در سلول‌های کبدی و برخی از بافت‌های دیگر، به‌ویژه عضلات و قلب، وجود دارد. ALT مسئول انتقال گروه آمینو از آلانین به پیرووات است و نقش مهمی در متابولیسم پروتئین‌ها دارد.
اهمیت ALT (S.G.P.T) در آزمایش خون
آزمایش ALT یکی از آزمایش‌های رایج برای ارزیابی عملکرد کبد است. سطح این آنزیم در خون ممکن است در صورت وجود آسیب به کبد، افزایش یابد. شرایطی که باعث افزایش این آنزیم می‌شود شامل موارد زیر است:
التهاب کبد: بیماری‌هایی مانند هپاتیت (ویروسی یا الکلی)، سیروز کبدی، و کبد چرب (NAFLD) می‌توانند باعث افزایش ALT شوند.
آسیب به کبد: مسمومیت‌های دارویی، مصرف زیاد الکل یا مواد شیمیایی سمی می‌توانند موجب بالا رفتن سطح ALT شوند.
بیماری‌های قلبی و عضلانی: در برخی شرایط، آسیب به عضلات یا قلب نیز می‌تواند باعث افزایش سطوح ALT شود.
مقادیر طبیعی ALT:
مقادیر نرمال ALT ممکن است بر اساس آزمایشگاه و روش‌های مورد استفاده متفاوت باشد، اما به‌طور کلی به‌طور معمول به صورت زیر است:
برای مردان: 10 تا 40 واحد در هر لیتر (U/L)
برای زنان: 7 تا 35 واحد در هر لیتر (U/L)
اگر سطح ALT از حد طبیعی بالاتر برود، ممکن است نشان‌دهنده آسیب به کبد یا دیگر مشکلات باشد که نیاز به پیگیری پزشکی دارد.
چه زمانی باید آزمایش ALT انجام شود؟
این آزمایش معمولاً برای بررسی سلامت کبد و به‌ویژه در مواردی که فرد علائم بیماری کبدی مثل زردی (یرقان)، درد در قسمت راست بالای شکم، یا تغییرات در نتایج آزمایش‌های دیگر دارد، انجام می‌شود. همچنین اگر فردی داروهایی مصرف می‌کند که ممکن است به کبد آسیب بزنند، انجام این آزمایش به‌طور دوره‌ای توصیه می‌شود.
جداول SGPT
در اینجا جدول‌هایی برای اطلاعات کامل درباره SGPT (ALT) در آزمایش خون و تفسیر نتایج آن آماده کرده‌ام. این جداول می‌توانند به شما کمک کنند تا اطلاعاتی دقیق‌تر در مورد عملکرد و اهمیت SGPT (ALT) در آزمایش خون به‌دست آورید.
1. مفهوم SGPT (ALT)
| ویژگی | توضیح |
|---|---|
| نام کامل | Alanine Aminotransferase (ALT) یا Serum Glutamic Pyruvic Transaminase (SGPT) |
| عملکرد آنزیم | انتقال گروه آمینو از آلانین به پیرووات. |
| محل اصلی وجود آنزیم | عمدتاً در کبد، ولی در عضلات و قلب نیز مقادیری از آن یافت می‌شود. |
| کاربرد آزمایش | بررسی عملکرد کبد، شناسایی آسیب‌های کبدی و شناسایی بیماری‌های مرتبط با کبد. |
| مقدار نرمال (حدوداً) | برای مردان: 10–40 واحد در لیتر (U/L) برای زنان: 7–35 واحد در لیتر (U/L) |
2. علل افزایش SGPT (ALT)
| علت افزایش SGPT (ALT) | توضیح |
|---|---|
| هپاتیت ویروسی (A, B, C, D, E) | التهاب کبد ناشی از ویروس‌ها. افزایش ALT یکی از شاخص‌های معمول در هپاتیت ویروسی است. |
| کبد چرب (NAFLD) | تجمع چربی در کبد بدون علت مصرف الکل، که می‌تواند منجر به آسیب کبدی و افزایش ALT شود. |
| سیروز کبدی | آسیب شدید به کبد که منجر به اسکار و نقص عملکرد کبد می‌شود. این می‌تواند موجب بالا رفتن ALT شود. |
| مسمومیت دارویی و الکلی | مصرف بیش از حد داروهای خاص یا الکل می‌تواند به کبد آسیب بزند و سطح ALT را بالا ببرد. |
| آسیب عضلانی و قلبی | آسیب به بافت‌های عضلانی یا قلب نیز می‌تواند منجر به افزایش SGPT شود. |
| چاقی و دیابت نوع 2 | بیماری‌های مرتبط با متابولیسم که می‌توانند کبد را تحت تاثیر قرار دهند و باعث افزایش ALT شوند. |
| بیماری‌های خودایمنی کبد | در برخی از بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به کبد حمله می‌کند و موجب التهاب آن می‌شود. |
3. سطح نرمال SGPT (ALT) در افراد سالم
| گروه سنی | سطح نرمال SGPT (ALT) |
|---|---|
| مردان بالغ | 10–40 واحد در لیتر (U/L) |
| زنان بالغ | 7–35 واحد در لیتر (U/L) |
| کودکان (سن 1–10 سال) | 10–30 واحد در لیتر (U/L) |
| کودکان نوزاد (سن 1 سال یا کمتر) | 5–25 واحد در لیتر (U/L) |
4. سطوح غیرطبیعی SGPT (ALT) و تفسیر آن
| مقدار SGPT (ALT) | تفسیر |
|---|---|
| کمتر از مقدار نرمال | ممکن است نشانه‌ی عملکرد کبد نرمال باشد، اما اگر پایین‌تر از حد نرمال باشد، ممکن است هیچ معنای بالینی نداشته باشد. |
| مقدار نرمال یا کمی بالا | ممکن است فرد دچار مشکلی در کبد یا سایر اعضای بدن نباشد، و در این وضعیت نیاز به پیگیری کمتر است. |
| افزایش متوسط (2–3 برابر نرمال) | احتمالاً به دلیل مشکلات خفیف کبدی، از جمله کبد چرب یا مصرف داروهای خاص. |
| افزایش شدید (بیش از 5 برابر نرمال) | به احتمال زیاد نشانه آسیب کبدی جدی است، مانند هپاتیت، سیروز یا آسیب ناشی از مصرف دارو یا الکل. |
5. نکات کلیدی در تفسیر نتایج SGPT (ALT)
| نکته | توضیح |
|---|---|
| نوسانات طبیعی در سطح SGPT | سطح SGPT می‌تواند تحت تأثیر برخی از عوامل موقتی مانند ورزش شدید، استرس، یا مصرف برخی داروها قرار بگیرد. |
| تاثیر مصرف داروها | برخی داروها مانند استاتین‌ها، داروهای ضدویروسی و داروهای ضدافسردگی می‌توانند سطح SGPT را افزایش دهند. |
| چربی خون و دیابت | افراد مبتلا به چاقی و دیابت ممکن است سطح SGPT بالاتری داشته باشند و نیاز به کنترل کبد به‌طور منظم دارند. |
| اهمیت تست‌های تکمیلی | اگر سطح SGPT بالا باشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های تکمیلی دیگری مانند تست‌های عملکرد کبدی (ALP, AST, GGT) یا سونوگرافی کبد را تجویز کند. |
6. آزمایش‌های مکمل برای ارزیابی آسیب کبدی
| آزمایش | هدف آزمایش |
|---|---|
| SGOT (AST) | به‌طور مشابه با SGPT، سطح AST نیز برای بررسی آسیب به کبد، قلب یا عضلات استفاده می‌شود. |
| ALP (Alkaline Phosphatase) | بررسی سطح آنزیم‌های کبدی برای شناسایی بیماری‌های کبدی مانند انسداد صفراوی یا سیروز کبدی |
| bilirubin | برای بررسی سطح بیلیروبین خون که می‌تواند به بیماری‌های کبدی یا صفراوی اشاره داشته باشد. |
| GGT (Gamma-glutamyl transferase) | بررسی آسیب‌های کبدی و تشخیص مشکلات مربوط به صفرا |
| PT (Prothrombin Time) | ارزیابی توانایی کبد در تولید پروتئین‌های لازم برای انعقاد خون |
جمع‌بندی
SGPT (ALT) یک نشانگر حیاتی از سلامت کبد است و در بسیاری از شرایط پزشکی مانند بیماری‌های کبدی، مصرف الکل و برخی داروها افزایش می‌یابد. در صورت افزایش سطح این آنزیم، پزشکان معمولاً آزمایش‌های تکمیلی برای ارزیابی دقیق‌تر عملکرد کبد انجام می‌دهند و در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به درمان خاص باشد.