Yonatan Sahle، مدرس ارشد باستان‌شناسی در دانشگاه کیپ تاون در آفریقای جنوبی، به Live Science گفت: این سوال که قدیمی‌ترین مکان باستان‌شناسی در جهان چیست، موضوعی است که اخیراً جامعه باستان‌شناسی تحقیقات بسیاری روی آن انجام داده‌اند. نخستین سایت به نام Lomekwi ۳، استخوان‌های انسان‌ها و همچنین مصنوعات سنگی را در خود جای داده است و روی تپه‌ای کم ارتفاع در غرب تورکانا، کنیا قرار دارد.
به گزارش ایلنا، در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ در مجله نیچر منتشر شد، محققان گزارش دادند که با تعیین تاریخ رسوبی که آثار باستانی در آن یافت شده، قدمت این مکان به ۳.۳ میلیون سال قبل برمی‌گردد.
تیمی از دانشمندان در مقاله ژورنال نوشتند که این یافته‌ها شروع جدیدی برای رکورد‌های باستان‌شناسی است. این ابزار‌ها احتمالاً توسط Australopithecus afarensis، یک انسان انسانی (اجداد انسان و خویشاوندان آنها) ساخته شده‌اند که در آن زمان در منطقه رشد می‌کردند.
این سایت در یک منطقه جنگلی بر روی یک تپه کوچک نه چندان دور از دریاچه تورکانا واقع شده است. این احتمال وجود دارد که Australopithecus afarensis از مصنوعات سنگی برای شکستن مهره‌ها استفاده کرده باشد. البته تعداد افرادی که در هر زمان در سایت زندگی می‌کردند مشخص نیست.
جیسون لوئیس، دستیار مدیر موسسه حوضه تورکانا و یکی از نویسندگان مقاله، گفت: «لومکوی یکی از ۳ محوطه و قدیمی‌ترین مکان باستان‌شناسی شناخته شده در جهان است.»
جرمی دیسیلوا، دانشیار مردم‌شناسی در کالج دارتموث که در این مطالعه شرکت نداشت، موافق بود که لومکوی ۳ قدیمی‌ترین محوطه باستان‌شناسی شناخته شده است، اما او خاطرنشان کرد که همه محققان موافق با این نظریه نیستند.
سهله یکی از این باستان‌شناسان است که معتقد است، برای بسیاری از ما شواهد بی‌چون و چرای قدیمی‌ترین رویداد‌های باستان‌شناسی به شکل ابزار‌های سنگی ۲.۶ میلیون‌ساله از گونا است که در کنار رودخانه کادا گونا در آفار، اتیوپی قرار دارد. او خاطرنشان کرد که نتایج قدمت لومکوی ۳ مورد بحث است و او شک دارد که بقایای کشف شده در آن مکان به ۳.۳ میلیون سال قبل باز می‌گردد.
از سوی دیگر، برخی از محققین از این عقیده حمایت می‌کنند که لومکوی از گونا بزرگتر است. ریک پاتس، مدیر برنامه ریشه‌های انسانی اسمیتسونیان، متقاعد شده است که لومکوی ۳ «قدیمی‌ترین سایتی است که شواهد محکمی از کوبه‌های سنگ بر سنگ دارد» به این معنی که این قدیمی‌ترین سایتی است که دارای مصنوعات سنگی ساخته شده توسط اجداد بشر است. او اشاره کرد که مصنوعات سنگی در لومکوی ۳ با آنچه در گونا یافت شده است متفاوت به نظر می‌رسد. آنها خام‌تر هستند و ممکن است اصلاً به عنوان ابزار استفاده نشده باشند.
اگر کار میدانی آینده نتواند نگرانی‌ها در مورد قدمت لومکوی ۳ را کاهش دهد، دومین انتخاب برای قدیمی‌ترین مکان باستان‌شناسی، Ledi-Geraru در آفار، اتیوپی است که قدمت آن حدود ۲.۸ میلیون سال است. باستان‌شناسان در سال ۲۰۱۵ در مجله Science گزارش دادند که در Ledi-Geraru، محققان یک فک پایین هومینین جزئی با دندان پیدا کردند و با بررسی سن رسوبات اطراف آن را تعیین کردند.
صرف نظر از اینکه کدام یک از این مکان‌های باستان‌شناسی قدیمی‌ترین هستند، همه آنها اهرام جیزه (با قدمتی حدود ۴۵۰۰ سال) و استون هنج (که تقریباً ۵۰۰۰ سال قدمت دارند) را نسبتاً جوان می‌دانند.
