نعمت‌الله اکبری، استاد تمام اقتصاد شهری و منطقه‌ای؛ توسعه و برنامه‌ریزی اقتصادی در دانشگاه اصفهان و رئیس سابق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اصفهان در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص جهاد دانشگاهی، اظهار کرد: جهاد دانشگاهی مولود انقلاب اسلامی و نهادی است با ماموریت‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی. این نهاد ابتدا در دانشگاه به وجود آمد و جزوی از فضای کالبدی و ساختاری دانشگاه‌ها بود و سپس به‌صورت مستقل به فعالیت خود ادامه داد.  

وی با بیان اینکه جهاد دانشگاهی در بدو تشکیل، یک حرکت و اقدام مبارک بود، ادامه داد: این نهاد در بطن دانشگاه‌ها متولد شد و اکثر کسانی که در جهاد دانشگاهی فعالیت می‌کردند، افرادی انقلابی و جهادی بودند. وقتی جهاد دانشگاهی به یک ساختار مستقل تبدیل شد باز بخش قابل ملاحظه‌ای از همان افراد به فعالیت خود ادامه دادند و برخی هم از بدنه این نهاد جدا شدند.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان تاکید کرد: نهادی مانند جهاد دانشگاهی در عین اینکه می‌توانست و می‌تواند ویژگی‌های آن نهاد علمی را داشته باشد این قابلیت را دارد که در ساختار اداری و مقرراتی دانشگاه‌ها گیر نکند. در واقع، این ظرفیت همچنان باقیست و ما انتظارمان این است که نهادی مانند جهاد که از یک قابلیت دو زیستی (خصولتی) بهره‌مند است به ماموریت‌های خودش بیشتر توجه بکند و گام‌های جدی‌تر و موثرتری را بردارد.

وی با نظر به ویژگی شبکه‌ای بودن جهاد دانشگاهی، بیان کرد: حسن و ویژگی جهاد دانشگاهی این است که با یک مدیریت شبکه‌ای در کل کشور و در استان‌های مختلف به وجود آمده و همین حالت شبکه‌ای بودن آن یکی از قابلیت‌های این نهاد است.

استاد تمام دانشگاه اصفهان به ارائه نظرات و پیشنهادی در خصوص ماموریت‌های جهاد دانشگاهی پرداخت و در این باره گفت: نهادهای دانشگاهی ما هر کدام مستقل هستند و در هر استان از یک ساختار و دستورالعمل مستقلی برخوردار هستند. برای مثال هر کدام از دانشگاه‌های اصفهان، علوم پزشکی اصفهان، صنعتی اصفهان و هنر در شهر اصفهان، دارای ماموریت‌های مشخصی هستند. جهاد دانشگاهی نیز در عین حال که دارای راهبردهای کلان یکسانی است، می‌تواند راهبردهای منطقه‌ای هم داشته باشد. برای مثال جهاد دانشگاهی در غرب کشور از یک‌سری ماموریت‌ها برخوردار باشد، جهاد دانشگاهی در مرکز کشور از ماموریت‌های دیگر و در جنوب کشور متعهد به انجام ماموریت‌های دیگری باشد.

وی ادامه داد: جهاد دانشگاهی ما متناسب با آمایش علمی، فرهنگی و اجتماعی شکل نگرفته است. وقتی یک ساختار سازمانی به‌صورت شبکه‌ای و هلدینگی به وجود بیاید، یک هسته مرکزی دارد و شبکه‌های آن به آن هسته مرکزی متصل هستند. از این‌رو، هسته مرکزی از یک‌سری راهبردهای کلان برخوردار است و زیر شاخه‌ها می‌توانند متناسب با زیر شاخه اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و اقلیمی از ماموریت‌های ویژه و خاص برخوردار باشند.  

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان به نکته دیگر در خصوص جهاد دانشگاهی اشاره کرد و تصریح کرد: نکته دیگر اینکه انتظار می‌رود جهاد دانشگاهی پیشرو و پیشران باشد، در حالی که من شاهد این پیشران و پیشرو بودن در جهاد نبوده‌ام. در دهه ۶۰ این ویژگی در جهاددانشگاهی وجود داشت، اما در سال‌های اخیر، خیر. به عبارتی، از جهاد دانشگاهی کمتر اسمی در صحنه‌ها و رویدادهای علمی، فرهنگی و اجتماعی در سطح استان می‌شنویم. بنابراین، جهاد باید جایگاه خودش را در مسائل علمی، فرهنگی و هنری، در سطح مدیریتی و اداری و نیز در سطح تاثیرگذاری ارتقا دهد.

سپس وی اضافه کرد: سومین نکته‌ای که می‌خواهم بر آن‌ تاکید کنم این است که جهاد دانشگاهی باید گام‌های تحولی و تغییری را زودتر آغاز می‌کرد. دانشگاه‌های دنیا و موسسات آموزش عالی و علمی در حال حاضر در نسل پنجم هستند، در حالی که از تعداد ۲۱۵۸ موسسات آموزش عالی و دانشگاه‌های کشور ما، ۷۰ درصد از آن‌ها در نسل اول که آموزش محور (education-based) هستند، باقی مانده‌اند. نسل موسسات و دانشگاه‌های آموزش محور، یعنی موسساتی که صرفا یک‌سری دوره آموزشی برگزار می‌کنند که به آن‌ها نسل قرون وسطایی هم می‌گویند.

اکبری ادامه داد: نسل دوم دانشگاه‌ها در کشور نسل پژوهش محور هستند که یه سری از موسسات ما از مرحله اول عبور کردند و در این مرحله دوم درجا زدند و گیر کرده‌اند. و نسل سوم، نسل موسسات و دانشگاه‌های کارآفرین هستند. ما توقع داشتیم که جهاد دانشگاهی با توجه به ساختاری که دارد از نسل اول و دوم عبور کرده باشد و به موسسات و نهاد کارآفرین تبدیل شده باشد.

استاد دانشگاه اصفهان اضافه کرد: نسل چهارم دانشگاه‌ها، نسل مرتبط با جامعه است و نسل پنجم که نسل دانشگاه‌های محیط زیست محور است، فرای تصور نظام آموزشی ما است. اما ما از جهاد دانشگاهی با توجه به اینکه چابک و دو زیست است و می‌تواند از بسیاری از قوانین دست و پا گیر تبعیت نکند، توقع داشتیم که این ماموریت را برای خودش پررنگ‌تر می‌کرد و به یک نهاد علمی کارآفرین، خلاق و نوآور می‌شد. در حالی که این وجه را ما کمتر سراغ داریم و بخش قابل ملاحظه‌ای از جهاد دانشگاهی صرف آموزش، پذیرش دانشجو و برگزاری دوره‌های آموزشی می‌شود.  

انتهای پیام