صاحب‌خبر - صادق غفوریان-وقتی پهنه زیست محیطی کشور جامانده از اجرای طرح های آبخیزداری است، با هر باران شدید موج سیل و خرابی ها به راه می افتد. بی شک سیلاب ها نمی توانند بدون خسارت و خرابی باشند اما آیا نمی توان با تدابیر بهنگام از حجم خسارات و خرابی ها کاست؟ 21 هزارمیلیارد فقط در 3 سال سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور دو روز قبل در ارائه گزارشی از میزان خسارات به جامانده از سیلاب در کشور می گوید: مجموع خسارات وارد شده به کشور از سیل سه سال اخیر ۲۱ هزار میلیارد تومان و بیشتر این خسارات در حوزه زیربنایی و راه‌ها بوده است. ایران در جمع پرسیل ترین های جهان پیش از این برنامه عمران ملل متحد(UNDP) اعلام کرده است که نزدیک به 96 میلیون نفر در بیش از 90 کشور جهان در معرض خطر وقوع سیل قرار دارند که کشور ایران نیز در رده هفتم کشورهای در معرض خطر وقوع سیل و قبل از کشور افغانستان قرار دارد. 1600 سیل طی 10 سال در کشور براساس آمار سازمان منابع طبیعی در10سال اخیر بیش از 1600 سیل در کشور اتفاق افتاده که هر سیل به طورمتوسط بیش از40میلیارد تومان خسارت اقتصادی برجای گذاشته است. در دهه های اخیر در زمینه رخداد مخاطرات طبیعی در کشور، سیل یکی از پرتکرارترین سوانح بوده، به گونه ای که بررسی های انجام یافته نشان می دهند از دهه 30 تاکنون وقوع سیل در ایران سیر صعودی داشته است. هرچند در دهه های 80 و90در مقایسه با دهه 70 آهنگ افزایش رخداد کند شده اما همچنان تعداد رخداد به مراتب زیاد بوده؛ به گونه ای که دردهه های 80 و90حدود 1500 وقوع سیل ثبت شده است.اگر بخواهیم میزان خسارات 10 سال گذشته را بر اساس این آمار روی چرتکه بیندازیم رقمی حدود 65 هزار میلیارد تومان را شامل می شود؛ این یعنی منابع کشور ذیل کم توجهی ها به اقدامات پیشگیرانه رو به هدر رفت است. سد مقابل سیل چیست؟ اقدامات موثر در حوزه آبخیزداری بادامنه وسیعی که دارد، مهم ترین راهکار و سد در مقابل خسارات سیل است. در همین زمینه سامانه بین المللی ایندیپندنت به نقل از لورنس واتراهوس، مهندس عمران و مدیر شرکت عمرانی Pell Frischmannچند راهکار معرفی کرده است: تغییر ساختار منازل و محل کار، ساخت سازه‌ها با ارتفاع بالاتر از سطح سیل، مقابله با تغییرات اقلیمی، افزایش هزینه‌های مقابله در برابر سیل، ایجاد مناطق ذخیره‌سازی آب، ایجاد موانع در مسیر سیلاب ها و نصب سیستم‌های هشداردهنده سیل.در همین خصوص، روزهای قبل این طور گفته است: حجم بارش در کشور بیش از ۴۰۰ میلیارد مترمکعب است که حدود ۱۰۰ میلیارد مترمکعب آن مدیریت شده که با اجرای آبخیزداری می‌توان از وقوع سیلاب و هدر رفت بخشی از ۳۰۰ میلیارد مترمکعب دیگر جلوگیری کرد. با آبخیزداری 70 درصد از خسارات کم شد نکته جالب در موضوع ضرورت توجه به آبخیزداری در جهت کاهش حجم خسارات سیل، این اظهارات معاون آبخیزداری سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور است: در مناطقی که معمولا کار آبخیزداری انجام دادیم توانستیم تا بیش از ۷۰ درصد جلوی خسارت و سیل را بگیریم، چون عملیات‌های آبخیزداری از عملیات مکانیکی در مرحله اولش جلوی سیلاب را می‌گیرد یعنی جلوی شدتی راکه آن جریان رودخانه در ابتدا وارد می‌کند، می‌گیرد و آب با سرعت کمتری از حوزه تخلیه و منجر می‌شود خسارت جانبی هم در این زمینه نداشته باشیم. برنامه پول می خواهد؛ 700 هزار میلیارد اما این که چگونه می توان به سطحی استاندارد از اجرای آبخیزداری در پهنه های سیل خیز رسید، طبیعتا برنامه و پول جزو اولین لوازم و نیازهای آن است.مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: برای اجرای طرح های آبخیزداری در ۹۰ میلیون هکتار از منابع طبیعی کشور ۷۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز داریم. سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور هم درباره این که الان چه میزان بودجه به این نیاز تزریق می شود، دو روز قبل گفته است: بخش کوچکی از این مبلغ که حدود پنج هزار میلیارد تومان است، از سوی دولت تامین اعتبار می‌شود بنابراین برای تسریع در اجرای این طرح ها نیازمند استفاده از ظرفیت‌های مردمی و شرکت های صنعتی هستیم. 90 میلیون هکتار نیازمند آبخیزداری حال این که پهنه مورد نیاز آبخیزداری در کشور چه میزان است، معاون سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور پاسخ می دهد: چیزی حدود ۹۰ میلیون هکتار از مساحت کشور نیاز به کار آبخیزداری دارد. 50 میلیون هکتار در برنامه هفتم نگاه به آینده را در برنامه هفتم توسعه باید جست و جو کرد که برنامه کشور در این حوزه چیست. آن طور که سازمان منابع طبیعی اعلام کرده، این سازمان در طول برنامه هفتم و هشتم، برنامه مدونی را تهیه کرد که آبخیزداری کشور به یک باره انجام شود و در این راستا در برنامه هفتم حدود ۵۰ میلیون هکتار با اعتبار ۱۸۵ هزار میلیارد تومان و در طول برنامه هشتم ۴۰ میلیون هکتار با اعتبار ۶۳۰ هزار میلیارد تومان کار آبخیزداری انجام می‌شود.∎​