جعفر قنادباشی
کارشناس مسائل بین‌الملل

در طول سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سیاست‌های کلانی در ارتباط با حوزه سیاست خارجی کشور متناسب با منافع ملی کشور تدوین شده و دولت‌های مختلف این راهبردها را به شکل‌های مختلف به پیش برده‌اند، چنانکه نحوه اجرای این راهبردها در دولت‌ها بعضا . متفاوت بوده است که بخشی از آن به دیدگاه خود دولت‌ها به این سیاست‌های کلان باز می‌گشته و بخشی از آن نیز مربوط به تغییر و تحولات جهانی بوده است چرا که عرصه جهانی به صورت مستمر در حال تغییر و تحول است. مناسب است در دولت چهاردهم نحوه اجرای راهبردهای کلان کشور در حوزه سیاست خارجی در دولت‌های مختلف مورد بررسی و تحلیل قرار بگیرد و متناسب با شرایط جهانی و همچنین منافع کشور در حوزه سیاست خارجی یک راهبرد جامعی و معینی تعریف شود، تصریح کرد: بسیار ضروری است که دستگاه سیاست خارجی دچار روزمرگی نشود. ما در حال حاضر شاهد این هستیم که قدرت‌های بزرگ در عرصه جهانی درصدد یارگیری هستند و بعد از جنگ اوکراین این موضوع افزایش بیشتری پیدا کرده است، اظهار کرد: این سیاست نباید ما را به سمت روزمرگی بکشاند و در همین چارچوب می‌بایست راهبرد کلان و جامعی تهیه و تدوین شود و براساس این راهبرد اولویت سیاست‌های خارجی در ارتباط با کشورهای مختلف تدوین شود و قطعا در این مسیر گسترش ارتباطات با کشورهایی که منافع ملی ما را بیشتر از دیگران تامین می‌کنند امری ضروری است. یکی از مسائلی که به صورت جدی در این حوزه از سوی دولت سیزدهم دنبال می‌شد اجرای سیاست متوازن در جریان تعامل با کشورهای مختلف بود، این ریل‌گذاری مناسبی بود که به نظرم در دولت چهاردهم باید پیگیری شود. در دولت قبل تلاش‌های خوبی برای عضویت ایران در سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی انجام شد. با توجه به تلاطم‌های جهانی که ما شاهد آن هستیم عضویت در سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی می‌توانند به ما در برابر این تلاطم‌ها کمک کند. در طول مدت اخیر شاهد افزایش همگرایی در جبهه مقاومت هستیم. در واقع به نوعی یک پیمان دفاعی نانوشته بین کشورهای جریان مقاومت ایجاد شده و ضروری است که در دولت چهاردهم این موضوع تقویت شود؛ چرا که این امر تضمین‌ کننده منافع ماست. در برجام به نحوی روند در نظر گرفته شده بود که ما توانایی هسته‌ای خود را به حداقل برسانیم، تعهدات خود را اجرا کنیم و در ادامه کشورهای مقابل، تحریم‌ها علیه ایران را بردارند. ما به تعهدات خود عمل کردیم، ظرفیت‌های خود در حوزه هسته‌ای و حتی فضایی را محدود کردیم ولی طرف‌های مقابل به تعهدات خود عمل نکردند. بعد از خروج ترامپ از برجام نیز طرف‌های اروپایی علی‌رغم قول‌ها و وعده‌هایی که داده بودند به تعهدات خود عمل نکردند و ایران مرحله به مرحله در راستای افزایش ظرفیت‌های خود در حوزه هسته‌ای گام برداشت.