به گزارش مشرق، برنامه امواج شبهه در گفت و گو با دکتر علیرضا کیقبادی (استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه رسانه)، دکتر مصطفی آجرلو (استاد دانشگاه و کارشناس مسائل رسانه) و در گفت و گوی تلفنی با دکتر محمد قادری کارشناس مسائل رسانه به بررسی مدل های نقطه به نقطه رسانه‌های بیگانه از نفرات در انتخابات تا موضوعات پرداخت.

تحریم انتخابات و رای ندادن دو رویکرد کاملا متفاوت

محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: چرا رسانه بیگانه از تمام ابزارهای خود استفاده می کند تا مخاطب خاکستری یا رای ندهد یا رای غیرآگاهانه بدهد؟

علیرضا کیقبادی استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه رسانه در پاسخ به این سوال گفت: رسانه ها در جنگ روانی اساسا خود ابزار به شمار می آیند. اکنون رسانه هایی مانند صدای آمریکا، رادیو فردا، اینترنشنال و بی بی سی به صورت جدی در حال فعالیت هستند و طبیعی است که این رسانه ها کلیدواژه و گفتمان هایی را ذیل ماموریت اصلی خود دنبال کنند. آنها در موضوع انتخابات از سیاه نمایی و بیهوده زایی برگزاری انتخابات بهره می گیرند و به برخی کلیدواژه های مهم مانند تحریم انتخابات و رای ندادن دامن می زنند که هر دوی آن دارای دو رویکرد متفاوت می باشد.

وی افزود: افرادی که از تحریم انتخابات تبعیت می کنند، به طور کلی از نظام عقب نشینی کرده‌اند و به دنبال تغییر ساختارهای قدرت در نظام هستند و افرادی که به دنبال رای ندادن هستند، اساس را قبول دارند اما تغییر رئیس جمهور را منتج به نتیجه ایی مانند اصلاح ریل گذاری های قبلی نمی دانند.

رسانه های بیگانه در پی تصویرسازی مخدوش از انتخابات در ایران

کیقبادی خاطرنشان کرد: به طور مثال در طی چند روز اخیر از جمله کلید واژه هایی که شبکه اینترنشنال بدان پرداخته، "رای نمی دهم"، "انتخابات مهندسی شده"،"عدم شرکت در انتخابات"،"مهسا امینی"است. به طور خلاصه می توان گفت که رسانه های بیگانه در پی تصویرسازی مخدوش از انتخابات در ایران است و تمامی رسانه های بیگانه ذیل یک گفتمان حرکت می کنند و با رژیم صهیونیستی،آمریکا و تعدادی از شیوخ عرب همسو هستند.

تکنیک نقطه به نقطه رسانه‌های بیگانه از نفرات در انتخابات تا موضوعات

محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: آیا امروز بهره گرفتن از تکنیک نقطه به نقطه و پله به پله وصل کردن برخی از موارد و گزاره به همدیگر با هدف نشان دادن ناکارآمدی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در گفتمان سازی برای جبهه ای که شاید با رسانه های بیگانه هم صدا شود، کاربرد دارد؟ و با چه روش های سعی دارد تا آن را به نمایش بگذارند؟

کیقبادی در این رابطه گفت: اینکه رسانه های بیگانه بسیار علمی و حرفه ای فعالیت می کنند، بحثی در آن نیست. آنها دارای اتاق های فکر بسیار مدرن هستند و هرگونه تصمیم و راهبرد اتخاذ شده، در راستای آرمان ها و ارزش های خودشان صورت می گیرد.

وی افزود: آنچکه از طریق رسانه منجر به رفتارسازی می شود، دارای سه طبقه بندی است. مرحله اول؛ تاثیر رفتاری بر مخاطب است. بدین معنا که به تبعیت آنچکه می بیند و می شنود، ناخودآگاه تاثیر اولیه و ذاتی خود را بر روح و روان هر فردی باقی می گذارد. مرحله دوم؛ تاثیری است که رسانه بر فرد می گذارد و با تکنیک های رسانه ای مانند خبرخوانی و زیادی گویی آن را در فرد نهادینه می کند. در مرحله سوم؛ فرد ناخودآگاه یک رفتار را بعضا در یک مقام سیاسی مشاهده می کند و رسانه به سراغ آن می رود و تکنیک نقطه به نقطه در این مرحله موضوعیت پیدا می‌کند.

نتیجه داشتن سواد رسانه ای و بصیرت کافی، قضاوت عالمانه است

این کارشناس اضافه کرد: یک مخاطب حرفه ای اگر سواد رسانه ای و بصیرت کافی داشته باشد، قضاوت عالمانه ای خواهد داشت. اما رسانه های بیگانه مخاطبان عام را هدف قرار می دهند، مخاطبانی که شاید سواد رسانه ای کافی ندارند و با زیر سوال بردن بسیاری از مصادیق سعی بر آن دارند تا به اهداف خود برسند و انتخابات را مهندسی شده جلوه بدهند.

مردم، مولفه اصلی قدرت گفتمانی هستند

وی با اشاره به اینکه رسانه های بیگانه به دنبال تزلزل اهرم ها و مولفه های قدرت هستند، گفت: اکنون مهمترین مولفه قدرت ما در نظام و نظم نوین جهانی، مشارکت بالا در انتخاب سرمایه اجتماعی است. مردم باید بدانند که حتی یک رای هم در انتخابات رئیس جمهور موثر و تاثیرگذار است و این حق مردم است که بهترین نامزد را با توجه به عملکرد خود انتخاب کند.

کیقبادی با اشاره به اینکه جنس مناظرات نسبت به سال های گذشته فرق کرده است، گفت: هم بلوغ سیاسی مردم افزایش یافته است و هم نامزدها به این نتیجه رسیده اند که می بایست حرفه‌ای عمل کنند و می دانند که قولی که در مناظرات به مردم می دهند حداقل تا 4سال دیگر باید جوابگوی آن به مردم باشند.

جامعه به لحاظ سیاسی زنده است

وی با تاکید بر اینکه جامعه به لحاظ سیاسی زنده است، خاطرنشان شد: رشد بلوغ سیاسی در مردم دستاوردی است که به آن افتخار می کنیم اما همچنان می توانیم رشد بیشتری داشته باشیم و مردم می بایست در انتخاب ریاست جمهوری به رزومه و وعده های نامزدها دقت کافی داشته باشند.

محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: ظرافتی که رسانه های بیگانه در تکنیک های خود برای عدم مشارکت مردم به کار می برند، چگونه عمل می کند و چه تحلیلی در این رابطه دارید؟

این کارشناس اظهار داشت: رسانه ملی اگر مخاطب خود را حرفه ای ببیند، باید محتوای حرفه‌ای نیز تولید کند. مسئولین و حکمرانان می توانند دیدگاه اصلی و واقعی را در رفتار و اذهان مردم بویژه نسل جوان تجلی بخشند.

وی افزود: رسانه های بیگانه متناسب با آن وضعیت، موضع می گیرند و حتی برعکس آن نیز رخ می دهد. به طور مثال آنها در حال حاضر از اتفاقات غزه سوء استفاده می کنند تا بر آنچکه بر غزه اتفاق می افتد، سرپوش بگذارند. بنابراین؛ اینجا رسانه باید هوشمند باشد و ضمن اینکه کارکرد اصلی و الویت های خود را دنبال می کند از مسائل اساسی و حیاتی جهان اسلام نیز غافل نباشد.

کیقبادی اضافه کرد: رسانه باید حس کنجکاوی مخاطب را برانگیزد و مخاطب نیز باید هوشمند عمل کند و برخورد فعالانه داشته باشد.

اگر رسانه های بیگانه را به چالش بکشیم، قدرت پاسخگویی نخواهند داشت

محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: هدف از تولید نوع محتوایی که در بی بی سی فارسی تحت عنوان موافق و مخالف تدارک دیده می شود، کسب چه نتیجه ای است؟آیا فقط به دلیل حفظ یک مرجعیت است؟

وی پاسخ داد: این رسانه ها یک نگاه اکوسیستمی جامع دارند. اگر به لحن و بیان کارشناسان رسانه های بیگانه از جمله بی بی سی فارسی دقت کنید، قبل از هر چیز به عدم تسلط آنها پی خواهید برد و این به معناست که اطلاعات آنها جامع نیست و یکسری اطلاعات و گزاره های نصفه و نیمه و بریده شده در اختیار آنها قرار گذاشته شده که بر همان مانور می دهند و اگر آنها را به چالش بکشیم قدرت پاسخگویی نخواهند داشت.

کیقبادی به واژه پردازی های منفی رسانه های بیگانه اشاره کرد و گفت: فطرتا سرشت انسان با واژه پردازی منفی در تضاد است و از شنیدن آن پرهیز می کند. واژه هایی که کارشناسان برنامه‌های شبکه های معاند از آن استفاده می کنند مانند بازی" برای کسب مشروعیت"،"کلاه گذاشتن سر مردم"، "تامین نظر رهبری"، "تقلب"،"عدم جایگزین مناسب". یا مطرح کردن این موضوع که ساختار بقدری دارای اشکال است که آن ریل گذاری با تغییر یک رئیس جمهور اصلاح نمی شود و این به معنای آن است که آنها به دنبال تحریم کردن انتخابات هستند، چون آنها خوب می دانند که انتخابات و مشارکت در آن امری بسیار مهم است.

رسانه های بیگانه از مشارکت سیاسی مردم واهمه دارند

وی افزود: رسانه های بیگانه از مشارکت سیاسی مردم واهمه دارند. بنابراین تکلیف چیست؟ همان طور که آنها نگاه اکوسیستمی دارند ما نیز در مقابل باید این نگاه را داشته باشیم. یعنی دولت باید شرایط تحقق مردم سالاری دینی را به معنای واقعی کلمه فراهم سازد و انتخابات به طور دقیق و سالم برگزار شود که این امر منتج به اعتماد مردم خواهد شد. نامزدها می بایست در گفتار و رفتار خود صداقت بیان داشته باشند و براساس یک برنامه صحبت کنند و مطمئن باشند که اگر قولی به مردم می دهند توان عملی کردن آن را داشته باشند تا در آینده در معرض بهره برداری و سوءاستفاده رسانه های بیگانه قرار نگیرند. از طرفی مردم نیز باید از بلوغ سیاسی خود استفاده کرده و هوشمند عمل کنند.

رسانه های بیگانه از هیچ حرکتی برای تزلزل افکار عمومی پرهیز نمی کنند

محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: اکنون که اپوزیسیونی وجود ندارد، به نظر شما نوع موضع‌گیری رسانه های بیگانه برای ساخت اپوزیسیون جدید است؟یا اینکه هدف دیگری را دنبال می کنند؟

این کارشناس گفت: رسانه های بیگانه از هیچ حرکتی برای تزلزل افکار عمومی پرهیز نمی کنند که می توان آن را ناشی از تزلزل جایگاه این افراد و نگرانی از برگشت دانست. چون اگر برخلاف این عمل کنند، حمایت مالی و بودجه آنها قطع خواهد شد.

لحن خشونت بار رسانه های بیگانه نشان از عدم توانایی آنهاست

محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: آیا رسانه های بیگانه در راستای ناامیدسازی مردم در انتخابات به نتیجه ای رسیده اند؟

مصطفی آجرلو استاد دانشگاه و کارشناس مسائل رسانه اظهار داشت: قطعا رسانه های بیگانه به اهداف خود دست پیدا نکرده اند. در انتخابات اخیر شرایط طور دیگر رقم خورد. شاید روزهای اول که هنوز اسامی اعلام نشده بود و به زعم خود هنوز آرایش نظامی شکل نگرفته بود، امیدهایی داشتند و شروع به جست و خیزهای انتخاباتی کردند و سعی داشتند تا نامزدهای مورد نظر خود را پررنگ سازند و به تمسخر رسانه های اصلاح طلب پرداختند و این آخرین تلاش های آنان برای این بود که نشان دهند به هیچ عنوان به برگزاری انتخابات در ایران علاقه‌ای ندارند و در شرایط فعلی هر کدام از رسانه های بیگانه آبشخور منافع خود هستند. اکنون لحن رسانه های بیگانه بسیار خشونت بار شده که نشان دهنده‌ی عدم توانایی آنها به اهداف خود است.

بی بی سی فارسی به تماشا نشسته است

محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: رسانه های بیگانه از چه روش هایی برای نشان دادن ناکارآمدی نظام جمهوری اسلامی و ایجاد یاس و ناامیدی در مردم استفاده می کنند؟

وی افزود: هر کدام از رسانه های بیگانه راه و روش مخصوص به خود را اتخاذ می کنند. به طور مثال اکنون بی بی سی فارسی رویکرد تماشاچی گرفته و مترصد موقعیت برای تصمیم گیری نهایی است.

مواظب ایجاد حباب از سوی رسانه های بیگانه باشیم

آجرلو با بیان اینکه مشارکت یک امر نطقی است و بی تفاوت نبودن نسبت به جهان پیرامون شرط عقل است، گفت: انتخابات فی نفسه امر مهمی است و این انتخابات پرشورتر از انتخابات قبلی در حال برگزاری است و این نشان از استحکام نظام است. آنچکه می بایست نسبت به آن دقت نظر داشته باشیم، ایجاد حباب است. باید مراقب باشیم با استفاده از گزاره هایی که در این شبکه ها منتشر می شود به خصوص با استفاده از لایه های هجو و سرگرمی و طنز حباب ایجاد نشود.

نفع رسانه های بیگانه از رای ندادن ما چیست؟

محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: تشویق به رای ندادن چه دردهایی را در بلندمدت برملت ما تحمیل خواهد کرد؟

این کارشناس اذعان کرد: وقتی در حوزه سواد رسانه ای به مخاطبان گفته می شود که اگر رسانه‌ای پیامی را منتشر کرد باید به منتشر کننده پیام و نفعی که از آن پیام می برد دقت شود به دلیل این است که با همین معادله ساده می‌توان به پاسخ رسید. کسانی که خیرخواه ما نیستند و نسبتی با ما ندارند با هزینه های بسیاری رسانه ای را به ظهور و بروز می رساند که حامل پیامی است که به ما را تشویق به رای ندادن می‌کند. این سوال پیش می آید که این رسانه ها چه نفعی از رای ندادن ما می برند؟ و چه دردی را برای ما تحمیل می کنند؟ قطعا عدم مشارکت و بی تفاوتی نسبت به شرایط حس اندوه و حسرت را به بار خواهد آورد.

وی با تاکید بر اینکه واکنش دادن رسانه های بیگانه بر انتخابات نشان دهنده مهم بودن این امر است، افزود: بهتر است به جای حساس بودن بر شبهاتی که از سوی رسانه هایی که یکی پس از دیگری در حال تعطیل شدن هستند، به کمپین هایی که در سوشال ها و شبکه های اجتماعی درحال شکل گیری است، حساس شویم.

کیقبادی اضافه کرد: بی بی سی فارسی با اینکه حالت تماشاچی به خود گرفته است اما با دقت به سیر اخبار این شبکه می توان به این موضوع دست یافت که سعی بر آن دارد تا انتخابات را ندید بگیرد و به اخبار بی اهمیت دیگر بپردازد اما هنگام مناظرات فکت چکینگ برگزار می کند. هزینه ای که بابت این امر متحمل می شوند خود نشان دهنده سرمایه گذاری آنان در این خصوص است. سرمایه گذاری که متاسفانه در رسانه های داخلی دیده نمی شود و شاید بهتر بود که میزهای حقیقت سنجی نسبت به مقوله مناظرات را جدی تر می گرفتیم.

هدف رسانه های بیگانه شکست بنیان انتخابات است

محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: تحلیل شما درباره نوع عملکرد رسانه بیگانه در نظیرآوری و اتصال گزاره‌های مرتبط و غیرمرتبط به صورت نقطه به نقطه به افراد در رابطه با نامزدها و عدم مشارکت و تحریم انتخابات چیست؟

دکتر محمد قادری کارشناس مسائل رسانه در گفت و گوی تلفنی با برنامه امواج شبهه گفت: رسانه های بیگانه بویژه رسانه های معاند فارسی زبان طبیعتا در آوردگاه هایی مانند انتخابات به عنوان یکی از مهمترین ارکان مشروعیت یک نظام سیاسی شروع به میدان داری کردن می‌ کنند. قطعا اگر بر این باور باشیم که این رسانه ها بدون برنامه ریزی عمل می کنند، خطا کرده ایم. بدون شک رسانه های بیگانه براساس اهداف پیش بینی شده ای وارد عمل می شوند.

وی افزود: در شرایط کنونی رسانه های بیگانه از تکنیک های متعددی استفاده می کنند و اهداف لایه به لایه ای را مدنظر قرار می دهند و در هر موضوع انتخاباتی و یا هر نوع مشارکت سیاسی دیگر این سناریو از سوی رسانه های بیگانه تکرار می شود. این رسانه ها در فاز اول؛ فضا را با سیاه نمایی های متعدد مایوس کننده نشان می دهند و ذهن مخاطب را به سمت ناکارآمدی نظام جمهوری اسلامی سوق می دهند. در فاز دوم؛ سعی می کنند با استفاده از تکنیک های متعدد به القاء تفرقه و دوگانگی در لایه های مختلف جامعه و حاکمیت بپردازند و در فاز سوم؛ تلاش می‌کنند تا اشخاص را مورد هدف قرار دهند و همزمان با تخریب شخصیت افراد گمانه ها و گزاره‌هایی که در افکار عمومی تثبیت شده است را مورد خدشه قرار دهند.

قادری همچنین گفت: هدف رسانه های بیگانه این است که بنیان انتخابات و به تبع آن بنیان الگوواره نظام سیاسی تحت عنوان جمهوری اسلامی را در ذهن مردم ایران بشکنند. این اتفاق بسیار ظریف و هدفمند و در بسیاری از موارد به صورت کاملا تلویحی صورت می گیرد تا بیشترین دوگانگی در میان جامعه و حاکمیت ایجاد شود.

گفتنی‌ست؛ برنامه «امواج‌شبهه» گفتگویی تخصصی پیرامون ماهیت‌شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های فارسی‌زبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای است، روزهای یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت 9۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳,۵ مگاهرتز پخش می‌شود.