صاحب‌خبر -
بر اساس پژوهشی جدید در زمینه آلزایمر که ممکن است به شناخت بهتری از تاب‌آوری مقابل این عارضه ناتوان‌کننده منجر شود، برخی افراد که در مغزشان نشانه‌های بیماری آلزایمر وجود دارد، شاید در دوره حیات هیچ‌گونه علائم بالینی نشان ندهند.

به گفته پژوهشگران، این یافته‌ها ممکن است به درک بهتر این موضوع منجر شود که چطور برخی افراد با وضعیت سلامت خوب، و بدون دارو یا بیماری مغزی، به سن ۹۰ یا حتی ۱۰۰ سالگی می‌رسند.

در این پژوهش، دانشمندان بافت‌های مغزی موجود در بانک مغز هلند را ارزیابی کردند که دارای نمونه‌های مغز اهدایی بیش از ۵۰۰۰ فرد فوت‌شده است که به طیف وسیعی از بیماری‌ها مبتلا بودند.

این بانک مغز همچنین سوابق پزشکی مستند و جزئیات دوره بیماری همراه با علائم هر اهداکننده را حفظ و نگهداری کرده است.

پژوهشگران دریافتند که زیرگروهی از افراد که فرایندهای ابتلا به آلزایمر در مغزشان وجود داشت هیچ‌گونه علائم بالینی در دوره حیات نداشتند، و نشان می‌داد که آن‌ها گروهی «تاب‌آور» محسوب می‌شدند.

دانشمندان وقتی فعالیت ژنی مغز افراد این گروه را ارزیابی کردند، دریافتند که چند فرایند دستخوش تغییر شده بود.

 

به نظر می‌رسید نوعی سلول ستاره‌شکل موسوم به آستروسیت (اختریاخته) آنتی‌اکسیدان متالوتیونئین بیشتری تولید می‌کند.

این سلول‌ها به‌منزله زباله‌‌جمع‌کن‌های مغز شناخته می‌شوند، که نقشی محافظتی دارند، اما در برخی موارد نیز ممکن است از طریق سایر سلول‌ها که میکروگلیا نام دارند التهاب ایجاد کنند.

پژوهشگران دریافتند که در گروه تاب‌آور به نظر می‌رسد یک مسیر میکروگلیا که اغلب به بیماری آلزایمر مرتبط است، فعالیت کمتری دارد.

پژوهشگران دریافتند واکنشی طبیعی که پروتئین کژتابیده سمی را به‌صورت خودکار از بین می‌برد در بیماران مبتلا به آلزایمر دستخوش تغییر شده، اما در افراد تاب‌آور این روند به‌نسبت طبیعی بود.

یافته‌های این پژوهش همچنین نشان داد که ممکن است در سلول‌های مغز افراد تاب‌آور میتوکندر‌ی‌های بیشتری وجود داشته باشد که به‌منزله نیروگاه سلول‌اند، و تولید انرژی بهتر در مغز آن‌ها را تضمین می‌‌کند.

لوک دفیریش، یکی از نویسندگان این پژوهش، گفت: «آنچه در سطح مولکولی و سلولی در این افراد رخ می‌دهد هنوز روشن نبود. بنابراین، در بانک مغز دنبال اهداکنندگانی با بافت مغز دچار ناهنجاری گشتیم که علائم زوال شناختی نشان نداده بودند.»

 

دکتر دفیریش گفت: «بین تمام اهداکنندگان ۱۲ مورد یافتیم، بنابراین تا اندازه‌ای نادر است. فکر می‌کنیم ژنتیک و سبک زندگی نقشی مهم در تاب‌آوری بازی می‌کنند، اما سازوکار دقیق این موضوع هنوز ناشناخته است.»

پژوهش اخیر همچنین نشان داده است افرادی که محرک‌های شناختی بسیاری دریافت می‌کنند، مانند کسانی که شغلی پیچیده دارند، ممکن است تراکم ناهنجاری آلزایمری بیشتری را تاب بیاورند پیش از آنکه علائم بروز کند، و به این اشاره دارد که شاید آن‌ها دارند تاب‌آوری‌شان را تقویت می‌کنند.

ورزش جسمی و سبک زندگی فعال از لحاظ شناختی همراه با ارتباط اجتماعی فراوان نیز نشان داده است که آغاز بیماری آلزایمر را به تعویق می‌اندازد.

دکتر دفیریش در پایان گفت: «اگر بتوانیم اساس مولکولی تاب‌آوری را بیابیم، بنابراین نقطه شروع جدیدی برای ساخت دارو داریم، که می‌تواند فرایندهای مرتبط با تاب‌آوری را در بیماران مبتلا به آلزایمر فعال کند.» ∎​