به گزارش ستاد خبری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نشست نقد و ارزیابی منابع آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان، سه‌شنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ در سالن سرای ملل نمایشگاه کتاب برگزار شد. احمد رمضانی، عضو هئیت‌علمی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش، امیررضا وکیلی‌فرد، دانشیار زبان‌شناسی کاربردی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) و افسانه غریبی، مدیر امور پژوهشی بنیاد سعدی در این نشست حضور داشتند.
مشکلات کتاب‌های درسی
احمد رمضانی، عضو هیئت‌علمی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش گفت: در کتاب‌های درسی چند مشکل داریم. اول اینکه جمله‌های مناسبی در کتاب‌هایمان تدوین نشده است و درواقع در کتاب‌های ما زبان طبیعی را به کار نمی‌گیریم.
او موضوع دیگر را تاکید بیش ازحد روی گرامر دانست و گفت: این الگو چندان درست نیست.
عضو هیئت‌علمی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش ادامه داد: مشکل دوم بحث تمرکز برای نوشتن جمله دستوری صحیح است.
به گفته رمضانی، بحث سوم بحث غیرملموس بودن کتاب‌ها و مطالب داخل آنهاست و این فرهنگ غیرمعمول نیز درباره کتاب‌های ما وجود دارد.
رمضانی ادامه داد: کتاب‌های آموزش زبانی ما بحث فعالیت‌های هدفمند یادگیری را خیلی ندارند. می‌توانیم با طراحی فعالیت‌های هدفمند بحث یادگیری را بهتر دنبال کنیم .گاهی در محتوای آموزشی ما، مطالب بی‌ربطی نیز وجود دارد.
عضو هیئت‌علمی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در پایان تاکید کرد: ما باید با توجه به علاقه‌مندی دانش‌آموزان واژه‌ها و متون را تدوین کنیم.
چالش منابع کتاب‌های درس فارسی
افسانه غریبی، مدیر امور پژوهشی بنیاد سعدی هم در ادامه نشست ضمن تشکر از برگزارکنندگان این نشست گفت: دغدغه اصلی ما مسئله منابع برای کتاب‌های درس فارسی است. ما می‌خواهیم کتاب بیشترین کارایی و تاثیر را داشته باشد. باید کتابی داشته باشیم که مورد توجه همه جای دنیا قرار بگیرد. همه ما این نگاه نقادانه را داریم که وقتی کتابی را می‌بینیم می‌گوییم اگر من نویسنده بودم کتاب بهتری می‌نوشتم.
غریبی با بیان اینکه تمام پژوهش‌ها با هدف ارزیابی انجام می‌شود، ادامه داد: بیشتر پژوهش‌هایی که بررسی کردیم، صرفا برای چاپ در مجلات علمی پژوهشی انجام شده‌اند. شاخص‌های استانداردی برای این پژوهش‌ها وجود ندارد و این مشکل بزرگی است.
او عنوان کرد: یکی از مشکلات مولفان کتاب‌های زبان فارسی، بحث تحول است. در کتاب‌های زبان فارسی تنوع وجود ندارد و اگر انتظار تنوع داریم باید نقادانه نگاه کنیم. نکته دیگر اینکه اگر تا به حال متن ها و تصاویر اشتباه استفاده می کردیم، اصلا ایرادی ندارد، الان برگردیم و آنها را اصلاح کنیم. برای تحول باید منبع متنوع داشته باشیم. اگر منبع خوبی دیدیم الگو بگیریم و در آخر اصول به‌روز را یاد بگیریم.
ضرورت انعطاف
امیررضا وکیلی‌فرد، دانشیار زبان‌شناسی کاربردی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) گفت: نادیده گرفتن توان میان فرهنگی موضوع مهمی است. همان طور که درک ما از فراگیری مهارت‌های زبانی و رویکردهای آموزشی در طول زمان در حال تکامل است.
او ادامه داد: ارزیابی در واقع یک محصول چند وجهی است و ارائه زبانی تنها هدف نیست . بحث تمرکز روی توان ارتباطی مستلزم به کارگیری فعالیت‌ها و ارتباط‌های زیادی است. نکته دیگر اینکه امروزه خیلی مهم است که اجزای دیجیتال در محتوای آموزشی به یک روند عادی تبدیل شده است. کسانی که ارزیابی می‌کنند چگونگی به کارگیری عناصر دیجیتالی را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.
این زبان‌شناس قابلیت انعطاف در کتاب‌ها را نیز مسئله مهمی عنوان کرد و افزود: در کتب ما باید انعطاف دیده شود. مسئله دیگر، کتاب‌ها باید با استاندارد‌ها و هدف‌های یادگیری هم‌تراز باشند. نکته دیگر اینکه کسانی که ارزیابی می‌کنند باید انسجام کتاب درسی، محتوای کتاب و سرفصل کتاب را بررسی کنند.
وکیلی با بیان اینکه استانداردی برای نوشتن کتاب‌های زبان نداریم و به همین دلیل در این حوزه پیشرفت نمی‌کنیم، افزود: همه در تلاش برای نوشتن کتاب آموزش زبان فارسی هستند و همه موسسه ها نیز این کار را انجام می‌دهند و کارآموز را مجبور به استفاده از کتاب خودشان می‌کنند، حتی اگر کتاب بهتری وجود داشته باشد.
سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ در محل مصلی امام خمینی(ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.
نظر شما