شناسهٔ خبر: 66678108 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: قدس آنلاین | لینک خبر

ذکر در قرآن به چه معناست

امام جمعه قزوین در جلسه تفسیر قرآن کریم با تبیین معنا و مفهوم ذکر در سوره مرسلات گفت: ذکر به‌عنوان وجه مشترک همه بندگان خدا و همه موجودات عالم هستی است.

صاحب‌خبر -

 آیت‌الله عبدالکریم عابدینی، نماینده ولی‌ فقیه در استان و امام جمعه قزوین در جلسه تفسیر قرآن در شرح سوره مرسلات گفت: خدای متعال در آیه پنجم سوره مرسلات می‌فرماید: «فَالْمُلْقِیَاتِ ذِکْرًا»، یعنی و القاکننده وحی‏‌اند.

وی ادامه داد: مرحوم طبرسی در تفسیر مجمع‌البیان درباره این آیه فرموده منظور از این آیه ملائکه هستند، ملقیات ذکر به معنای القاکنندگان ذکر است، یعنی آن‌هایی که ذکر را در دل‌ها می‌اندازند، ملائکه ذکر را از طرف خدا در دل فرستادگان خدا می‌آورند، انبیا هم ذکری که فرشتگان در دل آن‌ها انداخته‌اند را به دل امت‌ها می‌اندازند و دل آنان را روشن می‌کنند.

امام جمعه قزوین اظهار کرد: انبیا و ائمه(ع) عالی‌ترین و نورانی‌ترین تغذیه‌های معنوی و نورانی را برای ما آورده‌اند، ما نباید نسبت به آن‌ها احساس بی‌اشتهایی کنیم، یعنی این‌طور نباشد که صرفاً در ماه مبارک رمضان به سوی قرآن برویم، باید دائم با ذکر و قرآن انس بگیریم و سر به سجده شکر بگذاریم.

وی بیان کرد: چرا منظور از «فَالْمُلْقِیَاتِ» ملائکه است؟ چون آن‌ها حامل ذکر هستند و ذکر را نشر می‌دهند تا هر کسی که شایستگی دارد و مخاطب ذکر است، آن را دریابد، القا به معنای افکندن است، القای ذکر یعنی ذکر را پخش می‌کنند، نشر می‌دهند و در دل‌ها جا می‌اندازند، این موضوع در صفحه ۶۲۹ جلد ۱۰ مجمع‌البیان آمده است.

نماینده ولی‌ فقیه در قزوین گفت: تفسیر اطیب‌البیان مربوط به مرحوم طیب اصفهانی است، در جلد سیزدهم این تفسیر راجع به «فَالْمُلْقِیَاتِ ذِکْرًا» آمده است که مُلْقِیَات به معنای القاکنندگان است، القا به معنای انداختن شیء نزد غیر است، یعنی اینکه یک چیزی را جلوی یک نفر یا یک معنا را در دل یک نفر بیندازی.

وی ادامه داد: مرحوم طیب اصفهانی در ادامه گفته ذکر، قرآن مجید است و بیان احکام و دستورات الهی برای ذکر بندگان است، یعنی برای این است که بندگان بیایند دستورات الهی را یاد بگیرند و به آن‌ها عمل کنند و آن‌هایی که اهل غفلت هستند بیدار شوند.

آیت‌الله عابدینی تصریح کرد: مرحوم علامه طباطبایی فرموده است آیات سوم، چهارم و پنجم که خدا در آن‌ها سوگند خورده نظم دارند و مترتب بر یکدیگر هستند، اگر کتاب‌های آسمانی و قرآن کریم برای همه روشن شد، هر کسی که آن‌ها را یاد می‌گیرد به‌وسیله قرآن حق و باطل را تشخیص می‌دهد. به قرآن فرقان می‌گویند، یعنی فرق بین درست و نادرست یا خوب و بد با آیات قرآن روشن می‌شود.

وی اظهار کرد: خدای متعال در آیه سوم سوره مرسلات فرموده‌اند: «وَ النّاشِراتِ نَشرا»، یعنی قرآن باید نشر پیدا کند، وقتی نشر پیدا کرد، نوبت به آیه چهارم یعنی «فَالفارِقاتِ فَرقا» می‌رسد، وقتی فرق‌ها مشخص شد، نوبت به آیه پنجم می‌رسد. مرحوم علامه طباطبایی می‌فرماید: مراد از ذکر در آیه پنجم سوره مرسلات قرآن است که به رسول خدا(ص) می‌خوانند و ممکن است منظور وحی نازل بر همه انبیا باشد که بر آنان خوانده می‌شد و صفات سه‌گانه یعنی نشر، فرق و القا سه صفت است که مترتب بر یکدیگرند و پی در پی هم آمده‌اند.

امام جمعه قزوین گفت: ما نباید از کلمه ذکر در آیه پنجم سوره مرسلات به راحتی عبور کنیم، به سراغ برخی از آیات قرآن می‌رویم که موضوع ذکر در آن‌ها آمده است، البته همه قرآن ذکر است. خدای متعال در آیات ۴۱ و ۴۲ سوره احزاب فرموده‌اند: ای کسانی که ایمان آورده‌اید ذکر حق و یاد خدا به دل و زبان بسیار کنید، و دائم صبح و شام به تسبیح و تنزیه ذات پاکش بپردازید.

ذکر وجه مشترک همه موجودات عالم هستی است

وی بیان کرد: معنای ذکر را باید از این طور آیات آغاز کرد، یعنی خدای متعال به ما می‌فرماید شما باید حواستان به خدا باشد، با خدا هماهنگ باشید و از صبح تا شام دائم در این حال و هوا باشید. خدای متعال در آیه ۹ سوره جمعه می‌فرماید: ای کسانی که ایمان آورده‏‌اید چون برای نماز جمعه ندا داده شد به‌سوی ذکر خدا بشتابید و داد و ستد را واگذارید اگر بدانید این برای شما بهتر است.

نماینده ولی‌ فقیه در قزوین ادامه داد: خدای متعال در این آیه به ما می‌فرماید برای ذکر برنامه هفتگی داشته باشید، این را فقط به مأمومین نمی‌گوید، به امامان جمعه هم می‌گوید که ذکر و آیات قرآن باید خیلی جدی به مردم برسد، یعنی باید این القای نبوی و علوی همیشه در جامعه جاری باشد.

وی اظهار کرد: خداوند در آیه ۱۰ سوره جمعه نیز می‌فرماید: و چون نماز گزارده شد در روی زمین پراکنده و فضل خدا را جویا شوید و خدا را بسیار یاد کنید باشد که شما رستگار شوید. خدای متعال در این آیه می‌فرماید پس از نماز در روی زمین پراکنده شوید و بسیار خدا را یاد کنید تا هفته آینده که دوباره پای ذکر خدا بیایید.

آیت‌الله عابدینی تصریح کرد: خدای متعال در آیات سوره بقره می‌فرماید که در حج خیلی به یاد خدا باشید، در آیه ۲۰۰ این سوره می‌فرماید وقتی مناسک حج را به جای آوردید، همان‌قدر که کسان خود را یاد می‌کنید، بیشتر و شدیدتر به یاد خدا باشید، اگر این‌طور بودید و یاد خدا در زندگی‌تان جریان پیدا کرد، آن وقت شما با دیگران فرق می‌کنید.

وی ادامه داد: اینجا خدا آدم‌ها را دو دسته می‌کند، یک دسته کسانی که همه فکر و ذکرشان دنیاست، این‌ها در آخرت هیچ بهره‌ای نصیبشان نیست، اما دسته‌ای که اهل ذکرند در آیه ۲۰۱ سوره بقره این‌طور معرفی شده‌اند که و برخی از آنان می‏‌گویند پروردگارا در این دنیا به ما نیکی و در آخرت نیز نیکی عطا کن و ما را از عذاب آتش دور نگه دار.

امام جمعه قزوین بیان کرد: این دسته از آدم‌ها هر چیزی را از دنیا نمی‌خواهند، یعنی اهل مال حرام نیستند، نمی‌خواهند با ظلم به مال دنیا برسند، این‌ها فقط به دنبال حسنه در دنیا و آخرت هستند، این‌ها می‌خواهند از آتش جهنم نجات پیدا کنند، اگر کسی اهل ذکر شد این‌ها دغدغه‌اش می‌شود.

وی اظهار کرد: خدای متعال در آیه ۴۵ سوره انفال می‌فرماید که اگر در جنگ در مقابل دشمن قرار گرفتید فکر نکنید موشک و تانک کارتان را پیش می‌برد، اگر آن موشک با ذکر حرکت نکند و خادمان پای کار جهاد موشکی و غیر موشکی برای رضای خدا اقدام به شلیک نکنند، کارشان برکت ندارد.

نماینده ولی‌ فقیه در استان قزوین گفت: رمز همه این‌ها ذکر است، رمزش این است که کاری کنید دستتان یدالله شود، وقتی هم موشکی را پرتاب می‌کنید، این خداست که موشک را پرتاب کرده است، کسی نمی‌تواند جلوی خدا بایستد، برای اینکه در آیات قرآن داریم که اگر خدا شما را یاری کند، هیچ کس نمی‌تواند بر شما غلبه کند.

وی اظهار کرد: خدای متعال در آیه ۴۵ سوره انفال می‌فرماید: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، همین که در مقابل دشمن قرار گرفتید، ثابت‌قدم باشید و تزلزل در کارتان نباشد. امیرالمؤمنین(ع) به فرزندش محمد حنفیه گفت اگر جنگ طوری شد که کوه‌ها به لرزه درآمدند تو ثابت‌قدم باش. بنابراین، ذکر به عنوان وجه مشترک همه بندگان خدا و همه موجودات عالم هستی است، همه موجودات عالم جنود خدا هستند، اگر اهل ذکر باشید جنود خدا با شما همراه می‌شوند.

این مفسر قرآن تصریح کرد: رسول گرامی اسلام(ص) فرمودند: قلب‌ها سه نوع هستند، برخی قلب‌ها صرفاً مشغول به دنیا هستند، گروه دوم قلبشان به قیامت مشغول است و فقط به فکر آباد کردن قیامت هستند، گروه سوم قلبشان به خدا مشغول است. پیامبر(ص) فرمود: قلبی که به آخرت مشغول است درجاتی کسب می‌کند و موقعیتی پیدا می‌کند، قلبی که به خدا مشغول است هم آرامش دنیا را دارد و هم عاقبت خوبی دارد.

نظر شما