به گزارش ستاد خبری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی نمایشگاه کتاب تهران، نشست «وضعیت گردشگری ادبی» با حضور آرش نورآقایی، کارشناس گردشگری ادبی و اکبر رضوانیان، فعال حوزه گردشگری فرهنگی پیش‌ازظهر سه‌شنبه ۲۴ اردیبهشت در «سرای ادبیات» نمایشگاه کتاب برگزار شد.

نورآقایی درباره گردشگری ادبی در ایران، با بیان اینکه گردشگری مبتنی بر طبیعت و فرهنگ است، گفت: پیشینه «گردشگری ادبی» برای اولین بار در سال ۹۲ با برگزاری یک همایش در ایران مطرح شد، گردشگری ادبی زیر مجموعه گردشگری فرهنگی است و به‌طور مشخص در سه‌گونه با مکان‌های واقعی، مکان‌های خیالی و موقعیت و مکان‌های انسان‌ساخت نمود دارد.

وی افزود: مکان‌های واقعی نظیر خانه فعالان و مشاهیر ادبی، مقبره آنها و نظیر این موارد است؛ مکان‌های خیالی به مکان‌های برآمده از داستان‌ها مربوط است؛ «هفت پیکر نظامی» از جمله این موارد است و در ادبیات کلاسیک جهان از این مکان‌ها بسیار ساخته و پرداخته شده است و مورد توجه گردشگران قرار گرفته‌اند، مانند آدرس خانه شرلوک هولمز که جزو پر بازدیدترین مکان‌های دنیاست، اما واقعا وجود خارجی نداشته است.

«هزار و یک شب» فرصت گردشگری ادبی دارد

این کارشناس گردشگری ادبی، ایران را دارای منابع گردشگری بسیاری در حوزه ادبیات معرفی کرد و افزود: ما جاذبه گردشگری ضعیفی داریم اما منابع غنی گردشگری در اختیار داریم، لازم است منابع خود را به جاذبه گردشگری تبدیل کنیم. به‌طور مثال داستان «هزار و یک شب» ظرفیت بالایی برای گردشگری ادبی ایران دارد، در حالی که به آن نپرداختیم و بغداد خود را شهر «هزار و یک شب» معرفی کرده است.

ادبیات غنی ایران برای گردشگری

نورآقایی در بخشی از سخنانش، فقدان توجه به «گردشگری ادبی» در رسانه‌های ایران را یکی از نقاط ضعف در شناساندن گردشگری ادبی دانست و ادامه داد: ما ادبیاتی فاخر و غنی داریم و از آنها در جایگاه خودشان برای شکل‌گیری گردشگری ادبی استفاده نکردیم.

وی با اشاره به موضوع جغرافیا در داستان‌های معاصر و کلاسیک ایران گفت: در کتاب «اسطوره تهران» نوشته جلال ستاری، موضوع اسطوره بودن تهران در بوته نقد قرار گرفته است. مسئله فقدان ساختار در تهران مورد توجه نویسنده بود و فهم چنین مسائلی نیازمند درک صحیح است.

جذب پنج میلیون گردشگر برای یک مجسمه در کپنهاک

نورآقایی که کارشناس گردشگری ادبی است، به رمان «پری کوچک دریایی» نوشته «هانس کریستین اندرسون» و فرصتی که برای گردشگری ادبی به وجود آورده، اشاره کرد و افزود: یک مجسمه کوچک پری دریایی منتسب به داستان «پری دریایی» در کپنهاک سالانه پنج میلیون گردشگر از سراسر جهان جذب می‌کند. در تاریخ ادبیات معاصر ما هم کتاب و داستان‌هایی داریم که می‌توانند ظرفیت بالای گردشگری ادبی ایجاد ‌کنند؛ از آثار سهراب سپهری تا بسیاری از آثار متنوع و حتی صاحبان آثار گمنام که می‌توانند شهرهای ایران را به شهرت برسانند و گردشگر جذب کنند، باید شناسایی شوند.

تهران را «شهر خلاق ادبی» کنیم

نورآقایی در رابطه با چشم‌انداز شهر تهران به‌عنوان «شهر خلاق ادبی» بیان کرد: گردشگری ادبی همواره بارقه‌های خلاقیت داشته است و تهران با نمایشگاه کتاب و توجه به همه جاذبه‌های ادبی آن می‌تواند «شهر خلاق ادبی» شود.

وی درباره ظرفیت‌های گردشگری «نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران» نیز گفت: به نظرم باید معنا بسازیم؛ ما دارای معانی پنهان و نهفته بسیاری هستیم؛ جامعه‌ای معناگراییم؛ خوب است در این رابطه در نمایشگاه کتاب فضا و فرصت ایجاد کنیم. نقش ادبیات در معرفی یک جامعه به تمام دنیا بسیار مهم و تأثیرگذار است. می‌توان برای تک‌تک ناشران و نویسندگان حاضر در نمایشگاه معنا ایجاد کرد و از همه ظرفیت‌ها برای معرفی نمایشگاه کتاب استفاده شود و گردشگران را جذب کرد.

نویسندگان مشهور هم گردشگر جذب می‌کنند

اکبر رضوانیان، فعال گردشگری در ادامه این نشست در رابطه با راهنمایان گردشگری و گردشگری ادبی بیان کرد: حضور بسیاری از نویسندگان محبوب و صاحب نام معاصر در سال‌های گذشته زمینه حضور گردشگران را ایجاد می‌کرد و خوب است به این بعد این رویداد مهم فرهنگی کشور توجه کرد. 

وی افزود: مقوله اقتصاد گردشگری و اقتصاد پیرامونی در نمایشگاه کتاب می‌تواند تورهای گردشگری نمایشگاه کتاب را ایجاد کند و باید این ظرفیت‌ها به درستی ایجاد شود.

وی توجه به جاذبه‌های نمایشگاه‌های کتاب مطرح دنیا را مثال زد و افزود: پرداختن به جاذبه‌ها در نمایشگاه‌های کتاب مطرح دنیا بسیار مورد توجه است و در حضور مخاطبان و گردشگران تاثیر دارند.

این فعال گردشگری و بوم‌گردی در پاسخ به پرسشی مبنی بر گردشگری ادبی و نسبت آن با بوم‌گردی، گفت: در اصفهان خانه‌ای که فیلم قصه‌های مجید در آن تولید شده، بوم‌گردی شده است. مشابه آن در حوزه بوم‌گردی ادبی و فرهنگی وجود دارد؛ در چند سال اخیر مکان‌هایی به این صورت احیا شده است. خوب است شاخه‌های گردشگری تخصصی در کنار توسعه گردشگری در موقعیت کلان آن مورد توجه باشد.

سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ در محل مصلی امام خمینی(ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.