اسدالله علم، وزیر دربار و از نزدیکترین چهره‌ها به محمدرضا شاه، تنها رجل سیاسی دوران پهلوی دوم است که خاطرات خود از ١٠ سال همنشینی نزدیک با شخص شاه و خاندان پهلوی را مکتوب کرده است. این تقریرات در ٧ جلد تحت عنوان «یادداشت‌های علم» به چاپ رسیده‌اند و ما در این ستون به تناوب این یادداشت‌ها را مرور می‌کنیم.
تخفیف نفتی به رفقا
صبح به اختصار شرفیاب شدم. یک مطلبی نسبت به یکی از دوستان خودم عرض کردم. عریضه داده بود و در اول آن منتی بر اعلیحضرت گذاشته بود، بعد درخواست انجام کاری را برای معامله صدهزار بشکه نفت در روز که به قیمت تخفیف یافته بگیرد و بفروشد داده بود. چون منت گذاشته بود، شاهنشاه را عصبانی کرد. حق هم با ایشان بود. من خجل شدم و تمام روز ناراحت بودم ولی شب که سر شام رفتم، عریضه‌ای از بوتو رئیس‌جمهوری پاکستان دادم خواندند و جواب دیکته فرمودند. با من مدتی اظهار محبت کردند. می‌خواستند حالی کنند که صبح تقصیر از تو نبود.51.1.17

ولیعهد، لیبرال و بچه ننه
امروز صحبت از والاحضرت همایونی پیش آمد. عرض کردم: «اگر جسارت نکنم اعلیحضرت همایونی به ایشان کم می‌رسید... من در کیش دیدم که حتی نیم ساعت هم ظرف این مدت ۱۲ روز این پسر با اعلیحضرت نگذراند.» فرمودند: «آخر نمی‌خواهم آن‌قدر مسائل به او تحمیل بشود که به کلی از حالا از همه کارها متنفر بشود.» عرض کردم: «چنین چیزی عرض نمی‌کنم ولی لااقل ایشان باید یک وعده غذا را مجبور باشند با شاهنشاه بخورند و از تراوشات فکری شاهنشاه به تدریج آگاه بشوند، چنان که اعلیحضرت رضاشاه کبیر نسبت به خودتان می‌کردند.» فرمودند: «در این سن که من در اروپا بودم و به هیچ چیز وارد نبودم.» عرض کردم: «برعکس آن‌جا به مسائل جهانی که آشنا می‌شدید، به علاوه تحت مراقبت شدید و مکاتبات دائم شاهنشاه فقید قرار داشتید. من می‌ترسم کم‌کم افکار لیبرالیسم بی‌مأخذ علیاحضرت شهبانو بچه را از همه چیز بترساند که جرأت تصمیم گرفتن در هیچ چیز نداشته باشد. به‌خصوص که این زنیکه فرانسوی هم همین نوع افکار دارد، مثلاً می‌گوید بچه به شکار نرود. درست است که حیوان کشتن بد است ولی نه برای مردی که باید اهل تصمیم نسبت به هر کاری باشد.» فرمودند: «اهل تصمیم است.» عرض کردم: «الحمدلله ولی باید پرورش پیدا کند.» دیگر چیزی نفرمودند.55.1.18

ایران، سنگر ایالات متحده
صبح شرفیاب شدم. صحبت‌های دیشب با ماک گاورن (سناتور آمریکایی) را عرض کردم. فرمودند: «به او حالی کن که ما از شما نه کمک و نه صدقه می‌خواهیم. اگر به کشور ما اهمیت می‌دهید و واقعاً فکر می‌کنید که برای شما یک باستیون (سنگر) است باید به ما کمک فنی، تکنولوژی و اسلحه خوب بدهید.» فرمودند: «بگو اسرائیل که دوست شماست برای شما یک مشکل است و ما که دوست شما هستیم واقعاً به درد شما می‌خوریم.54.1.19