وحید خیرآبادی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، آفت و بیماری‌ها را از چالش‌های مناطق جنگلی اعلام کرد و افزود: افت و بیماری‌ علاوه بر خسارت به درخت و درختچه‌ها به صورت غیر مستقیم بر کیفیت زیست حیات وحش تاثیر منفی می‌گذارد چراکه خیلی از گونه‌های جانوری با از بین رفتن پوشش گیاهی مجبور به جابحایی و کوچ اجباری می‌شوند.

وی گفت: سال ۱۳۹۹ پس از انعقاد قرارداد با دانشگاه منابع طبیعی گرگان برای نخستین بار پایش آفت و بیماری‌ به صورت پایلوت در منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما و پارک ملی گلستان انجام شد.

سرپرست پارک ملی گلستان افزود: این ذخیره‌گاه زیست‌کره در اصلاح فنی به موزائیک‌ هزار در هزار متر تقسیم‌بندی شده و در نهایت ۵۴۵ موزائیک به صورت تصادفی برای بررسی عوامل بیماری، آفات و گیاهان انگلی و سطح خسارت انتخاب شد.

خیرآبادی بیان کرد: در این پایش پنج رتبه شامل رتبه یک (قرمز) با بیش از ۶۰ درصد آلودگی، رتبه ۲ (نارنجی) با ۳۱ تا ۵۱ درصد آلودگی، رتبه سه (زرد) با پنج تا ۳۰ درصد آلودگی، رتبه چهار (سبز) با کمتر از پنج درصد آلودگی و رتبه پنج (قهوه‌ای) شامل مناطقی که از بر اثر آفت و بیماری گیاهان آن خشک و از بین رفته، تعیین شد.

وی ادامه داد: از نظر رتبه بندی نزدیک به ۶۰ هزار هکتار از جنگل‌های پارک ملی گلستان در رتبه چهار (سبز)، کمتر از ۲۵ هزار هکتار در رتبه سه (زرد)، ۲ هزار و ۸۰۰ هکتار در رتبه ۲(نارنجی)، ۷۲ هکتار در رتبه یک (قرمز) و سه هزار و ۲۰۰ هکتار در رتبه پنج (قهوه‌ای) قرار گرفتند.

وی افزود: ۵۷ گونه درخت و ۳۲ گونه درختچه درگیر آفت و بیماری در پارک ملی گلستان شناسایی شد که درگیر ۱۹ گونه بیماری مانند «زغالی بلوط، فتیله نارنجی، لکه برگی، پوسیدگی ریشه و سفیدک‌های سطح برگ» به طور عمده در درختان بلوط، ممرز، آزاد و ملچ، ۹ گونه آفت مانند «پروانه خالدار زمستانه، پروانه برگ خوار بلوط، پروانه دم قهوه‌ای، سوسک برگ خوار، پروانه جوانه خوار بلوط و شپشک پنبه‌ای راش»، ۶ گونه قارچ مانند «قارچ سم اسبی» و ۲ گونه گیاه نیمه انگلی شامل «دارواش‌ها و ارس واش» بودند.

سرپرست پارک ملی گلستان یادآور شد: متخصصان دانشگاه منابع طبیعی گرگان در ۲ سال گذشته روی ۵۰۰ هکتار از جنگل‌های با رتبه بندی قرمز و نارنجی این ذخیره‌گاه زیست کره در مناطقی مانند ییلاق و تنگه گل به صورت پایلوت اقدامات مکانیکی و شیمیایی مبارزه با آفت و بیماری‌ها را انجام دادند و هم اکنون در مرحله بازنگری این مناطق در بحث حفظ سلامت هستند.

خیرآبادی با تاکید بر اهمیت اجرای برنامه‌ها مبارزه با آفات و بیماری‌ها در ۲۵ هزار هکتار عرصه جنگلی پارک ملی گلستان که در رتبه بندی به عنوان منطقه زرد رنگ شناخته می‌شود، گفت: با اجرای اقدامات پیشگیرانه و مبارزه در این مناطق که سطح آلودگی به حد بحران نرسیده می‌توان جلوی گسترش آفات و بیماری‌ها را گرفت.

وی یکی از پیامدهای آفت و بیماری‌ها در جنگل‌ها را افت توانایی درخت و درختچه‌ها دانست و افزود: وقتی درخت مقاومت خود را در مقابل آفات و بیماری‌ها از دست دهد به مرور خشک می‌شود و دستاورد این وضعیت افزایش آتش سوزی‌ها در عرصه‌ها جنگلی خواهد بود.

سرپرست پارک ملی گلستان بیان کرد: سال گذشته با ارائه مطالعات انجام شده در بحث آفات و بیماری‌ها پارک ملی گلستان، در کارگروه پدافند غیرعامل استان اختصاص ۵۰ میلیارد ریال از محل اعتبارات استانی برای اجرای عملیات مقابله‌ای در این رابطه مصوب شد اما هنوز تخصیص نداشتیم.

به گزارش ایرنا، پارک ملی گلستان نخستین پارک ملی در کشور است که به عنوان ذخیره‌گاه زیست کره سال ۱۹۷۶ میلادی در سازمان یونسکو به ثبت رسید و همچنین ثبت جنگل‌های هیرکانی در سال ۲۰۱۹ بر ارزش آن افزوده است.

تاکنون بیش از هزار و ۳۶۰ گونه گیاهی، هزار و ۱۰۰ گونه حشره، ۱۵۰ گونه پرنده، ۶۹ گونه پستاندار، ۲۴ گونه خزنده و دوزیست و ۱۰ گونه ماهی در عرصه‌های جنگلی و مرتعی و منابع آبی این پارک شناسایی شده است.

این ذخیره‌گاه زیست کره به دلیل موقعیت جغرافیایی، توپوگرافی و رویشگاهی شامل طیف وسیعی از زیستگاه‌ها، اکوسیستم‌ها و رویشگاه‌های تپه ماهوری با عناصر شاخص ایرانی تورانی مانند درخت تاغ، گونه آهوی ایرانی، قوچ و میش، رویشگاه‌های هیرکانی با عناصری مانند درخت راش، گونه جانوری مرال و زیستگاه‌های کوهستانی با عناصری مانند درخت ارس و گونه‌های پلنگ ایرانی و کل و بز است.

گونه‌های جانوری پارک ملی گلستان شامل آهو، پلنگ، تشی، خرس قهوه ایی، خرگوش، حشره خورها، راسو، روباه، روباه ترکمنی، رودک، سمور جنگلی، سیه گوش، شوکا، شنگ، قوچ و میش، کل و بز، گراز، گربه پالاس، گرگ، مرال، سمندر، قورباغه جنگلی، وزغ سبز، لاک پشت چهار چنگالی، مارمولک بی پا، مار آبی، مار قیطانی، گرزه مار و افعی قفقازی است.

پارک ملی گلستان بزرگ ترین و قدیمی ترین پارک ملی کشور با مساحت ۹۱ هزار و ۸۹۵ هکتار در حوزه سرزمینی شهرستان گالیکش در شرق استان گلستان واقع است و بخشی از آن در خراسان شمالی و استان سمنان قرار دارد.

این پارک دارای سه نوع آب و هوای متفاوت خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب است که همین ویژگی باعث شده دارای پوشش گیاهی متنوع از استپ خشک تا جنگل انبوه باشد.