به گزارش خبرنگار معارف ایرنا، اگرچه به شوخی نقل می‌کنند ولی شنیدن آن خالی از لطف نیست «سال‌ها پیش یک گردشگر خارجی وارد یکی از شهرهای ایران شد و مشاهده کرد که همه غذاخوری‌ها بسته و از ناهار و ساندویچ هم خبری نیست. از یک نفر سوال کرد چرا وضعیت شهر این گونه است که پاسخ شنید ماه رمضان المبارک است؛ این قضیه گذشت و چند ماه بعد همان گردشگر وارد همان شهر شد و دید که در خیابان‌ها شربت و چای و غذا توزیع می‌کنند؛ تعجب کرد و پرسید چه خبر است که به او گفتند ماه محرم الحرام است؛ این گردشگر گفت با این وضعیتی که بوجود آمده باید اسم این ماه‌ها را تغییر می‌دادند و می گفتند «رمضان الحرام» و «محرم المبارک»

ماه ذی‌القعده از راه رسید و ماه‌های ذی‌الحجه و محرم، پس از ذی‌القعده، دو ماه دیگری است که پشت سر هم قرار داشته و ماه های حرام محسوب می شود و ماه رجب به عنوان چهارمین ماه حرام قرار دارد. در آیه ۳۶ سوره توبه آمده است «تعداد ماه‌ها در نزد در کتاب الهی، از آن روز که آسمان‌ها و زمین را آفریده، ۱۲ ماه است که چهار ماه از آن، ماه حرام است»

در این آیه و آیه بعدی، حرمت جنگ در ماه‌های حرام اعلام شده که این حرمت قبل از اسلام و در میان عرب ها هم معمول بود و اسلام این حکم را تثبیت کرد و از صدر اسلام و در زمان رسول خدا (ص) نیز به این حکم عمل می شد. بر اساس دومین آیه از سوره مائده، هتک حرمت ماه های حرام به عنوان گناه و حرام شمرده شده است.

البته طبق آیه ۱۹۴ سوره بقره، دفاع و مقابله به مثل در ماه های حرام، جایز است که می فرماید: «ماه حرام، در برابر ماه حرام! (اگر دشمنان، احترام آن را شکستند و در آن با شما جنگیدند، شما نیز حق دارید مقابله به مثل کنید) و تمام حرام ها، (قابل) قصاص است و (به طور کلی) هر کس به شما تجاوز کرد، همانند آن بر او تعدی کنید! و از خدا بپرهیزید (و زیاده روی ننمایید)! و بدانید خدا با پرهیزکاران است».

یکی از نکات قابل توجه در ماه های حرام، افزایش میزان دیه است که رانندگان نیز باید به آن توجه داشته باشند. قوه قضاییه هر سال در اجرای ماده ۵۴۹ قانون مجازات اسلامی، نرخ دیه را اعلام می کند که امسال یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان برای ماه های غیر حرام تعیین شده و - به‌رغم تصور اشتباه عمومی بر ۲ برابر شده دیه در ماه‌های حرام- طبق ماده ۵۵۵ همین قانون یک سوم به نرخ دیه در ماه های حرام اضافه می شود.

ماه‌های حرام آتش بس شرعی ثابت و دائمی است

آیت الله علی اکبر رشاد موسس و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفت و گو با خبرنگار معارف ایرنا گفت: ماه‌های حرام، ماه های ویژه ای است و حرمت و حریم خاصی دارد. در این ماه‌ها نباید قتل و جنگی رخ دهد؛ هرچند در طول سال هم نباید این گونه باشد اما این ماه‌ها از اهمیت مضاعفی برخوردار است.

وی افزود: کسانی که در این ماه ها مرتکب جنایت می شوند، جرمشان سنگین‌تر است و باید جریمه سنگین تری را بپردازند. ایامی در طول سال وجود دارد که از یک شدت بیشتری برخوردار است و در نتیجه جریمه آن نیز سنگین‌تر است. ماه‌های حرام از تدابیر الهی است که در دین ما دیده شده و حتی اگر قرار است در منطقه یا سرزمینی جنگی درگیرد، در طول سال زمان‌هایی را پیش‌بینی می‌کنند که نیاز به تصویب در مجامع بین المللی که در تصرف قدرت‌ها هستند، نداشته باشد و به طور خودکار در ایام جنگ و کشتار متوقف شود تا شاید افراد، به خود بیایند و بیاندیشند و بعد از آن، جنگ را آغاز نکنند یا دست کم زنان، کودکان، سالمندان و بیماران را که نیاز به معالجه و رسیدگی دارند یا آذوقه آنان تمام شده، بتوانند آذوقه تهیه کنند.

این استاد حوزه با بیان این که اجرای این قانون ضمانت الهی دارد و بشری نیست، ادامه داد: ماه های حرام در واقع یک آتش‌بس شرعی ثابت و دائمی است که حتی اگر جنگی ۱۰ یا ۲۰ سال ادامه داشت، هر سال در زمان هایی اجازه داده شود که افراد درگیر جنگ که وضعیت حاد و شرایط جنگی قرار دارند، فرصت داشته باشند که کاری انسان دوستانه و الهی انجام دهند. البته این قانون مربوط به کشورهای مسلمان است. مسلمانان اگر مسلمان باشند، می‌دانند ارزش این قانون از بیانیه ای که چند نفر در سازمان ملل تصویب می کنند، خیلی بیشتر است.