به گزارش خبرنگار ایکنا، نخستین نشست از سلسله نشست‌های چهلمین سال تأسیس انتشارات اطلاعات با عنوان «ژئوپلیتیک خلیج فاس» صبح امروز، چهارشنبه 12 اردیبهشت ماه در مؤسسه روزنامه اطلاعات برگزار شد. 

 

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مسجدجامعی، عضو هیئت علمی دانشکده روابط بین‌الملل و سفیر سابق ایران در واتیکان و مغرب، در این نشست با اشاره به اهمیت شمال و جنوب خلیج فارس گفت: به همین دلیل خلیج فارس مهمترین نقطه از جهان محسوب می‌شود. وقتی از عنوان مطالعه ژئوپلیتیکی استفاده می‌‌کنیم باید متغیرهای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی را که بر تصمیم‌سازی اثرگذارند را مدنظر داشت. نگاه هر یک از این متغیرها با هم متفاوت است و این به معنای مطالعه ژئوپلیتیکی است.

 

وی افزود: ۶ کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس علی‌رغم اختلافات سیاسی و مرزی که دارند ولی هماهنگی‌هایی میان اینها وجود دارد چون در بعضی حوزه‌ها منافع مشترک با یکدیگر دارند. به عنوان مثال تحریم قطر نتوانست موفق شود چون خود کشورهای تحریم‌کننده با مشکل مواجه شدند و دلیلش هم این بود که شورای همکاری خلیج فارس همانند یک خانواده و مجموعه واحد به حساب می‌آید و مشترکات بسیاری مانند نحوه ورود اینها به قرن جدید و ساختار قبیله‌ای دارند و موضوع دیگر این است که از ثروت نفت برخوردارند.

 

عضو هیئت علمی دانشکده روابط بین‌الملل با بیان اینکه کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس ساختار قبیله‌ای خود را حفظ کردند، گفت: این ساختار هنوز هم با قوت وجود دارد و از سوی دیگر تحول رادیکالی در این کشورها به تنهایی اتفاق نمی‌افتد و به عبارتی یا همه یا هیچ. به عنوان مثال در بحرین هیچ تحول رادیکالی که منجر به تغییر رژیم شود رخ نداد‌. موضوع دیگری که باید در این باره به آن اشاره کرد این است که در این کشورها به خاطر ساختار سنتی و قبیله‌ای و در چهارچوب فکر حنبلی مقابله با حاکم حرام است و البته باید بحرین را استثنا کرد.

 

حجت‌الاسلام مسجدجامعی با بیان اینکه دیدگاه کشورهای عرب خلیج فارس نسبت به ایران مشترک است، اظهار کرد: این کشورها بخشی از جهان عرب محسوب می‌شوند و این مجموعه عربی یک سلسله تحولات درونی سنگینی را در متن جامعه تجربه کرده است به ویژه عربستان که در متن این تحولات قرار دارد.

 

وی بیان کرد: درک این کشورها از جهان، خودشان و منطقه نسبتاً مشترک است و این درک در طی هفتاد سال پس از کشف نفت لایه لایه بوده ولی تصورات ما از این کشورها همچنان قدیمی است. 

 

عضو هیئت علمی دانشکده روابط بین‌الملل گفت: اعراب حاشیه خلیج فارس چهار مرحله را پشت سر گذاشته‌اند؛ یک: مربوط به زندگی بدوی آنها پیش از کشف نفت است. دو: پس از کشف نفت خیلی ثروتمند می‌شوند و باورشان این است که نفت برکت خداوند است و باید از زندگی لذت برد و با همین باور و با پول دادن مشکلات را را از خود دور کردند. سه: از اواسط دهه ۹۰ میلادی قطر به یک مدل جدید برای این کشورها تبدیل شد ولذا به عنوان کشورهایی میاندار و میانجی وارد عرصه شدند و حضور بیشتری در تحولات جهانی پیدا کردند و حتی با تغییر ساختارها بسترهای آن را فراهم کردند و چهارم اینکه در زمان کنونی برای توسعه برنامه‌ریزی می‌کنند و توسعه‌مداری را در پیش گرفتند. در این بین فقط کمی امارات به نحو چموش رفتار می‌کند ولی در کل همه اینها توسعه‌مدار هستند.

 

حجت‌الاسلام مسجدجامعی درباره جنگ اوکراین و تأثیر آن بر کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت: جنگ اوکراین به معنای زدن روسیه نیست بلکه زدن چین هم هست و غرب بر این باور است که چین درصدد گرفتن همه چیز است و لذا شکست روسیه به معنای شکست چین هم است. پس از جنگ اوکراین وابستگی غرب به انرژی افزایش یافت و چون روسیه ارسال گاز را قطع کرد و از آنجایی که اعراب یاد گرفته‌اند با مسئله انرژی چطور بازی کنند به خوبی از اهرم‌های در اختیارشان استفاده کردند و آمریکا را مجبور به تن دادن به خواسته‌هایشان کردند.

 

در ادامه این نشست رودانی، مدیرعامل شرکندجندی‌شاپور گفت: استعمار بزرگترین مین‌گذار تاریخ خلیج فارس است و هر زمان اراده کند این مین را فعال می‌کند ولی ما باید با مدارا کردن و افزایش روابط مانع فعال شدن این مین باشیم. بسیاری از رهبران خلیج فارس ایرانی‌الاصل هستند و این یک مزیت است. باید تلاش کنیم با همگرایی و پشتوانه مردمی به جلو پیش برویم.

 

وی بیان کرد: شکی در اصالت نام خلیج فارس نیست و همه وظیفه داریم به پیوندهای نسلی توجه ویژه داشته باشیم و این میراث را پاس بداریم. 

 

پروفسور سحاب، بنیانگذار مؤسسه سحاب سخنران بعدی این نشست بود که اظهار کرد: وظیفه خاندان سحاب این است که از نام خلیج فارس دفاع کند چون معتقدیم این وظیفه ملی و میهنی ماست. عرب‌ها به غیر از چهار تا نقشه که آن هم اشتباه بوده اسناد و مدارک دیگری برای تغییر نام خلیج فارس در اختیار ندارند و فتنه این موضوع را هم انگلیس‌ها پایه گذاشتند.

 

وی بیان کرد: ما باید در دانشگاه‌های اروپا کنفرانس‌هایی را برگزار کنیم و از ظرفیت اساتید برجسته و مطلع غرب استفاده کنیم تا درست بودن نام خلیج فارس را به اثبات برسانیم و مانع تحریف آن شویم.