«نوروز» ساخته سهیل موفق از معدود آثار در حوزه کودک است که تلاش می‌کند در پس روایت یک قصه فانتزی به هویت ملی و بومی ایرانی نظر داشته باشد. این فیلم سینمایی با برخورداری از ساختار فنی خوب، توانسته تا حد قابل قبولی به محور اصلی قصه توجه داشته باشد.

 در یادداشت پیش‌رو به صورت اجمالی به این اثر سینمایی که در حال اکران است پرداخته‌ایم.
 
داستان
 
«نوروز» با بهره گرفتن از داستان «بعد از زمستان در آبادی ما» نوشته سیاوش کسرایی به ماجرای تلاش عمو نوروز برای آوردن بهار و رفتن هرساله عمو نوروز به قله قاف برای آزاد کردن چلچله و آمدن بهار می‌پردازد اما ننه سرما در حال به خواب رفتن است و به واسطه حادثه‌ای که برای عمو نوروز اتفاق می‌افتد این وظیفه بر دوش پسری به نام «نامی» افتاده است.

فیلم قصه نبرد نماینده عموم نوروز با اهریمن است. این رقابت خیر و شر به شکلی زیبا و کودکانه رخ می‌دهد. به ویژه موسیقی زیبایی که در فیلم از آن بهره برده شده، لحظات زیبا و شادی را برای کودکان رقم می‌زند. در فیلم‌هایی که عموماً نبرد خیر و شر روایت می‌شود، تیپ‌ شدن شخصیت به یک امر رایج تبدیل‌شده است ولی در این کار چنین اتفاقی را شاهد نیستیم چون تمامی شخصیت‌های قصه زبانی کودکانه دارند. این ویژگی به نوعی کاراکترها را از تیپ شدن ایمن نگاه داشته است. ماجرای تصادف عمو نوروز و در پی آن به وجود آمدن بحرانی جهانی به دلیل تأخیر در وقوع نوروز و رسیدن بهار، ایده‌ای تک‌خطی و ساده است که به نظر می‌رسد ظرفیت بالایی برای به تصویر درآوردن یک داستان متفاوت با محوریت افسانه‌ها و قصه‌های فولکلور مرتبط با نوروز باستانی، داشته است.

سهیل موفق در مقام کارگردان و حمزه صالحی در مقام فیلمنامه‌نویس، دست روی ایده‌ی درخشانی گذاشته‌اند و بخش عمده‌ای از توفیق فعلی فیلم «نوروز» را هم باید مرهون همین ایده اولیه دانست.
 
ساختار
 
درباره موضوعات فنی فیلم چند موضوع قابل‌ ذکر است. ابتدا به کارگردانی این اثر برمی‌گردیم. سهیل موفق در پرونده کاری خود چند کار کودک دارد اما به جرات می‌توان ساخته جدید این فیلمساز را بهترین کار او تا امروز دانست چون جدا از ساخت یک اثر سرگرم‌کننده، «نوروز» توانسته کودکان را با اساطیر ملی آشنا کند. در امر کارگردانی به ویژه دکوپاژ و میزانسن هم اتفاق خوبی را در «نوروز» شاهد هستیم البته این فیلم در نسخه جشنواره، ریتم کندی داشت ولی خوشبختانه برای نمایش عمومی با تدوین مجددی که دوباره روی آن صورت گرفت اتفاق خوبی را در فیلم شاهد هستیم.

در حوزه بازیگری نیز با کیفیت مواجه هستیم. بازی زیبای علی نصیریان در نقش «نوروز» یکی از لحظات دلنواز فیلم است. هنرنمایی این اسطوره بازیگر در آستانه 90 سالگی رخ می‌دهد. همچنین دیگر بازی‌های فیلم ازجمله هنرنمایی شبنم مقدمی و مهدی هاشمی از دیگر امتیازات فیلم است. چالش اصلی موفق در کارگردانی «نوروز» بهره‌گیری از ظرفیت‌های فنی همچون جلوه‌های ویژه‌ رایانه‌ای برای فضاسازی است البته پیشرفت سینمای ایران در زیرساخت‌های فنی بهترین پشتوانه‌ای است که سهیل موفق توانست با اتکای به آن وارد این میدان شود. فیلم «نوروز» جلوه‌های ویژه‌ چشم‌نوازی دارد و از همان دقایق ابتدایی، فضاسازی خیال‌انگیز آن جلب توجه می‌کند. قاب‌های فیلم سرشار از رنگ است و ایده‌های ویژوال فیلم برای تلفیق جلوه‌های رایانه‌ای با نماهای واقعی هم به‌درستی به اجرا درآمده است. به تعبیری فیلم از منظر تکنیکی قانع‌کننده است و می‌توان آن را یک گام روبه‌جلو برای سینمای کودک به حساب آورد.
 
محتوا

پیام‌هایی که در «نوروز» به مخاطب داده می‌شود شکلی زیبا و روان دارد چون در قالب زبانی کودکانه بیان می‌شود اما مهمترین بخش داستان، خانواده است. این فیلم تصمیم دارد برخی از کاستی‌هایی که در روابط والدین و فرزندان وجود دارد را مد نظر قرار دهد. این فیلم به ما می‌گوید زندگی مدرن جدا از تسهیلاتی که در اختیارمان قرار می‌دهد برخی امتیازات گذشته را هم از ما می‌‌گیرد، بنابراین باید به تناسبی دست یابیم تا بتوانیم به گونه‌ای سبک زندگی خود را انتخاب کنیم که دستخوش آسیب‌های احتمالی نشویم. درضمن این کار به والدین می‌گوید که با فرزندان خود تا می‌توانید صحبت کنید تا بیشتر از نیازهای آنها مطلع شوید.
 
کارگردان این فیلم سینمایی درباره انگیزه ساخت این فیلم گفته است که علاقه دخترش به بابانوئل و کریسمس این دغدغه را به وجود آورد تا فیلمی بسازد که به واسطه آن کودکان این سرزمین با هویت ایرانی خود بیشتر آشنا شوند. این اتفاق انتظار می‌رود بارها و بارها در سینما رخ دهد چون یک فیلم به تنهایی هیچگاه قادر نخواهد بود تمام نیازها را برآورده کند. به ویژه در شرایطی که هرساله در ایام کریسمس فیلم‌های بسیاری با این موضوع پخش می‌شود.

 
در انتهای این مطلب باید به استقبال نسبتاً خوبی که خانواده‌ها از فیلم کردند اشاره کرد البته پرواضح است فروش این فیلم را نمی‌توان با آثار گیشه‌پسند مقایسه کرد اما همین اندازه که خانواده‌ها از دیدن این فیلم راضی از سالن بیرون می‌آیند اتفاقی مثبت محسوب می‌شود. در این میان بحث تبلیغات هم قادر است در موفقیت این دست تولیدات نقش مهمی ایفا کند به ویژه تلویزیون در این زمینه می‌تواند ایفاگر نقش اصلی باشد.

به قلم داوود کنشلو