عملیات وعده صادق، بامداد یکشنبه با هدف پاسخ به حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق انجام شد. این عملیات که واجد ویژگی‌هایی همچون قدرت و سرعت به نسبت فاصله جغرافیایی بود، ضمن این‌که توانست ظرفیت‌ها و توانایی بازدارندگی رژیم صهیونیستی را به چالش بکشد،بازدارندگی ایران درمحیط امنیتی را نیز احیا کرد.برای دهه‌ها محیط امنیتی ایران از پرچالش‌ترین محیط امنیتی کشورها حتی در خاورمیانه بوده؛ خاورمیانه‌ای که خود دهه‌‌هاست بابحران، آشوب و بی‌ثباتی روبه‌روست. ایران در ژئوپلیتیک زیست سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی‌اش که به‌واسطه موقعیت جغرافیایی در مرکز تحولات عمده جهانی قرار داشته، حتی زمانی که بحران‌ها از ایران دور بوده نیز به‌دلیل همین وضعیت ژئوپلیتیکی، وضعیت جغرافیایی ایران اهمیت بین‌المللی پیدا کرده است. تجربه تاریخی نشان داده محیط امنیتی ایران در ترجمان محیط ژئوپلیتیکی همواره تأثیر پررنگی در ژئوپلیتیک ایرانی ازجمله میزان تهدیدات، خطرات، فرصت‌ها و منابع داشته از این‌رو و در قالب این تجربه تاریخی، سطوح مختلف حاکمیت‌های ملی تلاش کرده‌اند با حداقل‌سازی سطح تهدیدات در فراسوی مرزهای ملی به حداکثرسازی فرصت‌ها و منابع شکل دهند. ادارک ماهوی، شکلی و عملیاتی از محیط پیرامونی درمیان تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران در این قالب شکل‌بندی شده که ایران به‌عنوان یک ژئوپلیتیک قدرت باید برای حفظ امنیت در محیط امنیتی خود حضور فعالانه داشته باشد یا با سازوکارهای نظامی، بنیان یک بازدارندگی بسیط را شکل دهد. بازدارندگی یکی از‌ساز وکارهای راهبردی ـــ تاکتیکی دولت‌ها برای کاهش تهدید و افزایش ضریب امنیت کشور در برابر اقدامات تهاجی دیگر دولت‌هاست. ایران از جمله کشورهایی است که همواره در معرض تهدید از سوی محیط پیرامونی خود قرار دارد از این‌رو دولت‌های مختلف تلاش کرده‌اند با افزایش قدرت دفاعی و گسترش محیط امنیتی و افزایش ضریب بازدارندگی به‌واسطه ابزارهایی همچون نفوذ سیاسی ـــ امنیتی، دیپلماسی دفاعی و افزایش توان و ظرفیت ضربه نخست و ضربه دوم، فرآیندها و ابزارهای بازدارندگی خود را بازتولید کند.
طی سال‌های اخیر و به‌دلیل وضعیت ویژه خاورمیانه به‌عنوان محیط امنیتی ایران، شکل‌دهی به‌ساز وکارهای بازدارندگی از سوی جمهوری اسلامی ایران اهمیت گسترده‌ای پیدا کرد. خاورمیانه به‌دلیل افزایش بی‌ثباتی، بحران، تحرک بالای گروه‌های تروریستی، حضور قدرت‌های فرامنطقه‌ای و شکل‌‌گیری دولت‌های ضعیف اکنون در وضعیت آشوب زده قرار دارد و چنین وضعیت و روندی سبب‌ساز افزایش تهدیدات امنیتی در محیط پیرامونی ایران شده است.در این قالب، جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده از طریق‌ساز وکارهای ترکیبی، ضریب بازدارندگی خود را افزایش دهد. رخدادهای سال ۲۰۱۱ به این سو نقش گروه‌های تروریستی در محیط امنیتی ایران، افزایش حضور نظامی قدرت‌های فرامنطقه‌ای و تهدیدات نامتقارن باعث شد تا ایران تلاش کند از طریق حضور مستشاری در سوریه و افزایش ظرفیت متعارف نظامی با توان ضربه متقابل از طریق موشک‌های بالستیک و دوربرد، بازدارندگی خود را افزایش دهد. طی سال‌های اخیر بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران از نوع تدافعی به معنای ضربه دوم بوده اما در مقاطعی با توجه با افزایش تهدیدات، ایران نیز از ظرفیت بازدارندگی تهاجمی خود بهره برده است. آغاز جنگ غزه و متعاقبا حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق و شهادت جمعی از مستشاران نظامی، باعث شد ایران کنش متقابل محدود را انجام دهد. هرچند این اقدام ایران واکنشی در مقابل اقدامات تهدیدزا بوده اما کنش ایران را می‌توان در ترجمان فرآیند جدیدی برای احیای بازدارندگی نیز مورد بررسی قرار داد؛ فرآیندی که از عملیات پهپهادی ـــ موشکی ایران در اربیل آغاز شده بود و اکنون با حملات متعدد رژیم صهیونیستی به حضور مستشاری ایران در سوریه و هدف قرار دادن کنسولگری ایران در دمشق شکل متفاوت‌تری به خود گرفت. دراین چارچوب، پیام عملیاتی ایران، ترسیم خطوط جدید و عبور از راهبرد صبر استراتژیک بود. بازدارندگی یکی از ابزارهای مهم و عملیاتی در سیاست خارجی ـــ امنیتی هر کشوری محسوب می‌شود؛ بازدارندگی در ابزارهای دفاعی و چشم انداز کشورها سبب‌ساز می‌شود. بر این مبنا، دولت‌ها می‌کوشند با تقویت بازدارندگی، فرآیندهای تهدیدزا را کاهش داده و فرآیندهای فرصت‌ساز را افزایش دهند. وعده صادق را می‌توان ازجمله عملیات‌هایی تحلیل کرد که در چارچوب رویکرد بازدارندگی قرار می‌گیرد؛ عملیاتی که افزون بر کنترل رفتارهای پرخطر رژیم صهیونیستی در محیط امنیتی ایران به بازدارندگی بسیط نیز بینجامد.
طی سال‌های اخیر و به‌دلیل وضعیت ویژه خاورمیانه به‌عنوان محیط امنیتی ایران، شکل‌دهی به‌ساز وکارهای بازدارندگی از سوی جمهوری اسلامی ایران اهمیت گسترده‌ای پیدا کرد. خاورمیانه به‌دلیل افزایش بی‌ثباتی، بحران، تحرک بالای گروه‌های تروریستی، حضور قدرت‌های فرامنطقه‌ای و شکل‌‌گیری دولت‌های ضعیف اکنون در وضعیت آشوب زده قرار دارد و چنین وضعیت و روندی سبب‌ساز افزایش تهدیدات امنیتی در محیط پیرامونی ایران شده است.در این قالب، جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده از طریق‌ساز وکارهای ترکیبی، ضریب بازدارندگی خود را افزایش دهد. رخدادهای سال ۲۰۱۱ به این سو نقش گروه‌های تروریستی در محیط امنیتی ایران، افزایش حضور نظامی قدرت‌های فرامنطقه‌ای و تهدیدات نامتقارن باعث شد تا ایران تلاش کند از طریق حضور مستشاری در سوریه و افزایش ظرفیت متعارف نظامی با توان ضربه متقابل از طریق موشک‌های بالستیک و دوربرد، بازدارندگی خود را افزایش دهد. طی سال‌های اخیر بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران از نوع تدافعی به معنای ضربه دوم بوده اما در مقاطعی با توجه با افزایش تهدیدات، ایران نیز از ظرفیت بازدارندگی تهاجمی خود بهره برده است. آغاز جنگ غزه و متعاقبا حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق و شهادت جمعی از مستشاران نظامی، باعث شد ایران کنش متقابل محدود را انجام دهد. هرچند این اقدام ایران واکنشی در مقابل اقدامات تهدیدزا بوده اما کنش ایران را می‌توان در ترجمان فرآیند جدیدی برای احیای بازدارندگی نیز مورد بررسی قرار داد؛ فرآیندی که از عملیات پهپهادی ـــ موشکی ایران در اربیل آغاز شده بود و اکنون با حملات متعدد رژیم صهیونیستی به حضور مستشاری ایران در سوریه و هدف قرار دادن کنسولگری ایران در دمشق شکل متفاوت‌تری به خود گرفت. دراین چارچوب، پیام عملیاتی ایران، ترسیم خطوط جدید و عبور از راهبرد صبر استراتژیک بود. بازدارندگی یکی از ابزارهای مهم و عملیاتی در سیاست خارجی ـــ امنیتی هر کشوری محسوب می‌شود؛ بازدارندگی در ابزارهای دفاعی و چشم انداز کشورها سبب‌ساز می‌شود. بر این مبنا، دولت‌ها می‌کوشند با تقویت بازدارندگی، فرآیندهای تهدیدزا را کاهش داده و فرآیندهای فرصت‌ساز را افزایش دهند. وعده صادق را می‌توان ازجمله عملیات‌هایی تحلیل کرد که در چارچوب رویکرد بازدارندگی قرار می‌گیرد؛ عملیاتی که افزون بر کنترل رفتارهای پرخطر رژیم صهیونیستی در محیط امنیتی ایران به بازدارندگی بسیط نیز بینجامد.
نظر شما