رهبر انقلاب فرمودند «این [حرف] فریب است؛ این شبیه همان حرفی است که... دولتمرد قاجاری میگفت... صنعت هستهای برای یک کشور یک ضرورت است. صنعت هستهای در دنیا، یک صنعت پیشرفته است، یک صنعت مهم است.»
در این گزارش به بخشی از کاربردهای صلحآمیز و ملموس صنعت هستهای اشاره میکنیم که دانشمندان نخبهٔ شهید ما در راه فراهم کردن آنها برای مردمشان ترور شدند و به شهادت رسیدند.
هستهای یک ضرورت است
چرا رهبر انقلاب فرمودند «کار انرژی هستهای مستقیماً به منافع ملی ارتباط پیدا میکند» و «انرژی هستهای کاری است برای ملت، برای کشور، برای آینده»؟چند کاربرد مهم صنعت هستهای در زندگی روزمرهٔ مردم را برایتان آوردهایم:
۱. تولید برق
سوختهای فسیلی هم پایانپذیرند و هم آلایندهٔ محیط زیست. یکی از مهمترین کاربردهای فناوری هستهای، جایگزینی آن با منابع معمول خصوصاً در تولید برق است.در حال حاضر بیش از ۴۴۰ رآکتور هستهای قدرت در دنیا وجود دارد که بیش از ۱۰ درصد از برق مصرفی دنیا را برای کشورهایی مثل ایالات متحدهٔ آمریکا، فرانسه، چین، انگلیس و... تولید میکنند. بیش از ۵۰ رآکتور هم در حال ساخت در نقاط مختلف دنیا هستند.
۲. تأمین آب شیرین
یکی از کاربردهای ملموس و مهم فناوری هستهای، قابل آشامیدن کردن آب است. با این فناوری میتوان آب دریا، آبهای زیرزمینی یا فاضلابهای شهری را بدون نیاز به سوختهای فسیلی قابل آشامیدن کرد.با نصب واحدهای «آبشیرینکن» در نیروگاههای هستهای میتوان کمبود آب شیرین را برطرف کرد. مثلاً آبشیرینکن نیروگاه بوشهر با ۷۰ هزار متر مکعب ظرفیت اکنون در حال نصب است.
رادیوایزوتوپها و رادیوداروها که با فناوری هستهای تولید میشوند، نقش مؤثری در تشخیص و درمان بیماریها دارند. برای تشخیص میزان پیشرفت بیماری با دقت بیشتر میتوان از آنها استفاده کرد.به طور کلی در سیستمهای تصویربرداری پزشکی مثل رادیوگرافی و رادیوتراپی، و نیز در تولید رادیوداروها و رادیوواکسنها از این فناوری استفاده میشود.تولید مواد پرتوفرآوریشده (مثل پلیمرهای پوششدهندهٔ زخمها، پلیمرهای ابرجاذبهای برای نوزادان و بزرگسالان، پلیمرهای هوشمند رهایش دارو و...) هم مستقیماً به این فناوری نیاز دارد.
۴. استریل و ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی
از پرتوهای هستهای برای استریل و ضدعفونی کردن تجهیزات یکبار مصرف پزشکی و ایمپلنتها هم استفاده میشود. تفاوت مهم این روش با روشهای سنتی این است که سرعت و کیفیت این روش بسیار بیشتر است، مواد شیمیایی بر روی کالا باقی نمیماند و نیازی هم به باز کردن محتویات بستهها نیست.تیغهای جراحی، نخ و سوزن بخیه، انواع باند، گاز استریل، دستکش جراحی، ظرفهای آزمایشگاهی، کیسههای خون و ادرار، پروتزها، ایمپلنتها، انواع سرنگ، لباسهای یکبار مصرف بیمارستانی و... از جمله کالاهای پزشکی هستند که به این منظور با اشعهٔ هستهای گاما پرتودهی میشوند.
۵. کاهش ضایعات تولیدات کشاورزی
میزان ضایعات کشاورزی در ایران بسیار بالاست (حدود سه درصد از کل ضایعات تولیدات کشاورزی جهان). با فناوری هستهای و پرتودهی مواد غذایی میتوان ضایعات کشاورزی را کاهش داد و گام مؤثری در افزایش امنیت غذایی و حفظ ذخایر ژنتیکی کشور برداشت.در این فرآیند، محصول کشاورزی در معرض پرتوی یونساز قرار میگیرد که باعث از بین بردن حشرات، غیرفعال کردن انگلها، جلوگیری از فساد، افزایش زمان ماندگاری (بدون استفاده از نگهدارندههای شیمیایی) و... در آن میشود.
۶. امنیت و بازرسی
در کارگو اسکنرها برای بازرسی از کامیونها در گمرکات، اسکنرهای فردی، اسکنرهای فرودگاهی و... از پرتوهای هستهای استفاده میشود.
۷. میراث فرهنگی
نگهداری از آثار باستانی حساسیتهای ویژهای دارد. برای آلودگیزدایی و حفظ آثار باستانی از باکتریها، قارچها و آفات، بررسی قدمت و شناسایی عیوب آنها فناوری هستهای بسیار کاربردی است.
۸. محیط زیست
پسابهای صنعتی و شهری، شیرابههای زبالهها، گازهای خروجی از نیروگاهها و زبالهسوزها، و نیز خاکها و آبهای آلوده را میتوان با استفاده از فناوری هستهای تصفیه کرد و بار میکروبی زبالههای بیمارستانی را نیز کاهش داد.
فناوری هستهای در صنایع مختلف کاربرد زیادی دارد. از جمله در سنجههای هستهای مثل ضخامتسنج، چگالیسنج و سطحسنج، افزایش کیفیت قطعات خودرو، رادیوگرافی صنعتی از قطعات و جوش سازهها، سنگ و گرافیت، بررسی میزان سائیدگی یا خوردگی قطعات، اصلاح و بهینهسازی خواص شیشه، چگالیسنجیِ میزان گلولای استخراجشده از کف کانالها، و... از فناوری هستهای استفاده میشود.به طور کلی در صنایع چوب، سیمان، معدن، نفت و گاز، پلیمر و... به این فناوری نیاز داریم.
حرف آخر
این تنها بخشی از کاربردهای ملموس و عامتر فناوری هستهای بود که بر زندگی مردم اثر دارد. این صنعت سالها در انحصار قدرتهای جهانی بوده و کشورهایی که به تازگی به آن دست یافتهاند هنوز باید ابعاد بیشتر و تازهتر این فناوری را کشف کنند تا برای رفع نیازهای مردم خود و بهبود زندگی آنها از آن بهره بگیرند.∎
نظر شما