قانون- کاتالونیا منطقه‌اي ثروتمند با جمعیت 5/7میلیون نفری است که در شمال شرقی اسپانیا واقع شده است. این منطقه فرهنگ و زبان مخصوص به خود را دارد و از خودمختاری بالایی بهره‌مند است، اما براساس قانون اساسی، اسپانیا به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته نمی‌شود. مردم ايالت كاتالونياي اسپانيا مدت‌هاست كه در انتظار برگزاري همه‌پرسي‌اند. همه‌پرسي‌اي كه به آن‌ها استقلال مي‌دهد و مي‌توانند پس از سال‌ها تلاش از اسپانيا جدا شوند. ساعت 9 صبح روز گذشته، با باز شدن در حوزه‌هاي راي‌گيري در كاتالونيا، ماجرا به شكل ديگري رقم خورد. مدت‌ها بود كه دولت اسپانيا برگزاري همه‌پرسي را غيرقانوني دانسته و همين موضوع سبب درگيري و خشونت‌هايي در شهر بارسلون شد. پلیس برای متفرق کردن جمعیت خشمگینی که به منظور شرکت در همه‌پرسی در مقابل مراکز اخذ رای تجمع کرده بودند، گلوله پلاستیکی شلیک کرد و همين موضوع سبب آشفتگي و درگيري شديد در نقاط مختلف كاتالونيا شد.

ماجراي آن بازي جنجالي!

همه‌پرسي براي استقلال كاتالونيا تاثيراتي بر فوتبال نيز داشته است. مدت‌هاست كه رقابت بارسلونا و رئال‌مادريد به عنوان جنگ بين ايالت كاتالونيا و دولت مركزي اسپانيا شناخته مي‌شود. ماجرا به حدود 119 سال قبل باز مي‌گردد. در سال ۱۸۹۸ میلادی، چهار دانشجوی تحصیل‌کرده ایالت کاتالونیا تصمیم به تاسیس یک‌ باشگاه فوتبال در این شهر گرفتند؛ ورزشی که از بریتانیا آغاز شده و روزبه‌روز محبوبت آن بیشتر مي‌شد. از میان این چهار دانشجو و در اثر یک اختلاف، یکی از آن‌ها به نام خولیان پالاسیوس، از بقیه جدا شد و تصمیم گرفت باشگاه خود را تاسیس كند. سه نفر باقی‌مانده در سال ۱۸۹۹ باشگاه فوتبال بارسلونا را با بازیکنانی متشکل از ملیت‌های سوییسی، انگلیسی و کاتالان گرفته و شعار «فراتر از یک باشگاه» را برگزيدند. خولیان پالاسیوس اما راهي مادرید شد و پس از سختی‌های فراوان، باشگاه فوتبال ‌مادريد را در سال ۱۹۰۲ تاسیس كرد. خولیان پالاسیوس سلطنت‌طلبي تمام‌عیار بوده و در نخستین سخنرانی خود فریاد «زنده‌باد پادشاه» را سر می‌دهد، تا اینکه در سال ۱۹۲۰، شاه آلفونسوی سیزدهم، لقب و نشان «رئال» یا همان رویال انگلیسی (سلطنتی) را به این باشگاه اعطا می‌کند. 217 سال بعد از محاصره بارسلونا، یعنی سال 1931، فرانسیسکو فرانکو، سیاست‌مدار و نظامی اهل اسپانیا، در جايگاه یک محافظه‌کار و اصلاح‌طلب، با انحلال رژیم پادشاهی و برقراری حکومت جمهوری در اسپانیا مخالفت کرد. در انتخابات عمومی 1936 اسپانیا، حزب چپ‌گرای مردمی در این کشور به قدرت رسید و سیستم دولتی به جمهوری تغییر وضعیت داد. در این زمان، فرانکو و تعدادی دیگر از ژنرال‌های ارتش برای سرنگونی جمهوری، دست به کودتا زدند که با شکست آن، جنگ داخلی اسپانیا آغاز شد. فرانکو پس از سه سال جنگ و سرانجام پیروزی در سال 1939، یک دیکتاتوری نظامی تمامیت‌خواه در اسپانیا به‌پا کرد. دوران دیکتاتوری فرانسیسکو فرانکو جزو سیاه‌ترین سال های تاریخ اسپانیا محسوب می‌شود؛ سال‌هایی که وحشت، ناامنی، جنگ و کار اجباری جزو اصلی‌ترین شاخصه‌های آن دوران به شمار مي‌رود. فرانکو هر مخالفتی با حکومت مرکزی مادرید را سرکوب می‌کرد. این سرکوب‌گری‌ها در زمینه فوتبال نیز خود را نشان داد. فرانکو آنقدر دیکتاتور و خودپرست بود که نام رقابت‌های جام حذفی اسپانیا (Copa del S.M. Rey یا جام اعلی‌حضرت پادشاه) را به Copa Del Generlaisme یا جام ژنرال تغییر داده بود! او حتي در نتايج بازي‌ها نيز دخالت مي‌كرد و آن‌ها را تغيير مي‌داد. يكي از معروف‌ترين اين دخالت‌ها، ال‌کلاسیکویي است كه با نتيجه 11 بر يك به پايان رسيد. فرانکو در مرحله نیمه‌نهایی کوپا دل ژنراليسم سال 1943، هنگامی که رئال‌مادرید در انتهای نیمه نخست بازی با نتیجه‌۱-۰ از بارسلونا عقب‌ بود، دست به اقدام عجيبي زد؛ افسران اطلاعات فرانکو وارد رختکن بارسلونا شده و بازیکنان و خانواده آنان را تهدید كردند. بازیکنان نيز به‌ناچار پس از خوردن ۱۱ گل از رئال مادرید و پذیرش باخت، در امان ماندند. هرچند پس از استعفای فرانکو، باشگاه رئال مادرید این نتیجه را از آمار رسمی خود پاک کرد و نيز با انتشار بیانیه‌هایی از این توفیق اجباری عذرخواهی کرد، اما هواداران بارسلونا، به علت ضعف اطلاعات تاریخی، هر برد و هر جامی برای رئال مادرید را در دوران فرانکو به قدرت و نفوذ وی ارتباط می‌دهند. تاکید باشگاه بارسلونا روی شعارشان نیز از همين‌جا حاصل شد. این باشگاه، فقط یک باشگاه فوتبال نیست، بلکه نمادی است از اعتراض‌ها و حق‌خواهی‌هاي مردم کاتالونیا.

بارسلوناي انگليس يا ايتاليا!

الكلاسيكو سال‌ها در فوتبال اسپانيا جريان داشت. اين جنگ غيررسمي يك روز با پيروزي بارسلونا و روز ديگر با برتري رئال‌مادريد ادامه داشت اما به نظر مي‌رسد با اتفاقات رخ داده در ايالت كاتالونيا، جنگ وارد مرحله جديدي شده است. حال مردم كاتالونيا به دنبال استقلالند و بازيكنان بارسلونا نيز از همه‌پرسي حمايت مي‌كنند. روز گذشته جرارد پیکه، کارلوس پویول و ژاوی هرناندز (از بازیکنان کنونی و سابق تیم فوتبال بارسلونا) با انتشار پیام‌هایی از همه‌پرسی کاتالونیا حمایت کردند. ديدار اين تيم مقابل لاس‌پالماس نيز پشت درهاي بسته برگزار شد زيرا باشگاه بارسلونا اعلام كرد در شرايط فعلي علاقه‌اي به برگزاري ديدار فوتبال ندارد. نكته جالب اينجاست كه لاس‌پالماس اعلام كرده بود در صورت برگزاري ديدار اين تيم مقابل بارسلونا، بازيكنان لاس‌پالماس لباس متحد اسپانيا را مي‌پوشند تا به اين وسيله از دولت مركزي حمايت كنند. اين در حالي است كه زمزمه‌هايي درباره احتمال جدايي بارسلونا از لاليگا نيز شنيده مي‌شود. مدیرکل ورزش این ایالت در پاسخ به احتمال حذف بارسلونا از لالیگا می‌گوید:«در صورت جدایی و استقلال کاتالونیا، باشگاه‌های بارسلونا، اسپانیول و خیرونا باید تصمیم بگیرند که می‌خواهند در چه لیگی حضور داشته باشند، در لالیگا یا لیگ یکی از کشورهای همسایه چون ایتالیا، فرانسه یا انگلیس بازی کنند. همین حالا در لیگ فوتبال و بسکتبال اسپانیا تیم‌هایی از دیگر کشورها چون آندورا حضور دارند؛ نمایندگانی از کشور ولز در لیگ برتر انگليس بازی می‌کنند. فکر نمی‌کنم یوفا مشکلی با حضور یک تیم در لیگ کشور دیگری داشته باشد». خوان لاپورتا نيز که پيش از اين ریاست باشگاه بارسلونا را برعهده داشته از فدراسیون فوتبال اسپانیا خواست فارغ از هرگونه اتفاقی که در عالم سیاست رخ می‌دهد، اجازه ندهد الکلاسیکو از بین برود. اما اتفاق‌هاي رخ داده در اسپانيا فراتر از آن است كه فوتبال را درگير خود نكند. سال‌هاست كه مسئولان فيفا شعار «فوتبال سياسي نيست» را سر مي‌دهند اما به نظر مي‌رسد اين روزها فوتبال به محلي براي تسويه‌حساب‌هاي سياسي تبديل شده است.

گاف تاريخي ايراني‌ها

بحث جدايي ايالت كاتالونيا براي بسياري از هواداران فوتبال ايران يادآور يك گاف تاريخي است. سال 87 بود كه محمد مهدي نبي، دبير كل وقت فدراسيون، اعلام كرد ايران در ديداري دوستانه در برابر منتخب كاتالونيا به ميدان مي‌رود؛ ديداري كه با مخالفت فدراسيون اسپانيا همراه و در نهايت لغو شد. منتخب باسك در آخرين ديدار رسمي با عنوان تيم ملي، در سال 1980 مقابل تيم ملي مجارستان بازي كرد و با نتيجه پنج بر يك شكست خورد. آخرين بازي منتخب باسك نيز به سال 2007 مربوط مي‌شود، جايي كه اين تيم در ديدار دوستانه برابر تيم ملي ونزوئلا با نتيجه چهار بر سه شكست خورد.

لاليگا بدون بارسلونا

هواداران فوتبال نگران الكلاسيكو هستند، مسابقه‌اي كه ممكن است ديگر برگزار نشود.واكنش‌هاي گوناگوني نيز به اين اتفاق منتشر شده است. جاناتان ويرا، بازيكن تيم فوتبال لاس‌پالماس، روز گذشته در گفت‌وگويي جالب اعلام كرد كه برگزاري لاليگا بدون بارسلونا قابل تصور نيست. زین‌الدین زیدان، سرمربي رئال‌مادريد نيز گفته است: «برای من لیگ اسپانیا بدون بارسلونا اصلا قابل تصور نیست. ال‌کلاسیکو پس از ۲۳۶ دوئل هیجان‌انگیز دیگر به تاریخ می‌پیوندد. آرزو می‌کنم که چنین اتفاقی نیفتد». اما به نظر مي‌رسد رييس لاليگا تصميم نهايي خود را در اين باره گرفته است. خاویر تباس، ريیس لیگ برتر اسپانیا، به روزنامه «ال‌پایس» گفته است: «اگر این همه‌پرسی موفقیت‌آمیز باشد، باشگاه‌های کاتالونیا دیگر اجازه‌ بازی در لیگ اسپانیا را نخواهند داشت. دلیل این امر بسیار ساده است: طبق قوانین، تنها کشور مستقلی که اجازه‌ شرکت در رقابت‌های ملی اسپانیا را دارد، کشور آندوراست. برای آنکه در صورت جدایی کاتالونیا از اسپانیا، تیم بارسلونا بتواند همچنان در «لالیگا» بماند، پارلمان اسپانیا در مادرید باید محملي قانونی فراهم سازد. اما از آنجا که دولت محلی کاتالونیا، همه‌پرسی در این منطقه را به ‌رغم ممنوعیت دادگستری اسپانیا برگزار می‌کند و باشگاه بارسلونا نیزبه‌روشني از جنبش جدایی‌طلبانه پشتیبانی می‌کند، این امر نامحتمل به نظر می‌رسد». به احتمال فراوان اين مهم‌ترين همه‌پرسي تاريخ فوتبال است؛ جايي كه مردم يك ايالت بايد درباره مهم‌ترين اتفاق فوتبالي تصميم بگيرند؛ تصميمي به قيمت تماشا كردن يا نكردن تقابل مسي و رونالدو.