صاحب‌خبر - به گزارش خبرگزاري موج، مجيد شفيع پور، رئيس مرکز امور بين الملل و کنوانسيون‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست، برخي تلاش‌هاي بين المللي سازمان حفاظت محيط زيست براي ايجاد ساز و کار مقابله با پديده ريزگردها در سطح منطق‌هاي و جهاني را تشريح کرد.
شفيع پور با اشاره به اين که ذرات معلق در هوا که قطري کمتر از 5.2 ميکرومتر دارند را به عنوان ريزگرد تعريف مي‌کنند، گفت: پديده ريزگردها يکي از چالش‌هاي نوظهور در زمينه تخريب زيست محيطي است که طي نيم دهه گذشته در منطقه غرب آسيا و خاورميانه با آن مواجه هستيم. در سال‌هاي گذشته، رشد کانون‌هاي انتشار ريزگردها به حدي زياد بوده که حتي به استان‌هاي شمالي و مرکزي هم نفوذ کرده است.
رئيس مرکز امور بين الملل و کنوانسيون‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست با تاکيد بر اينکه کانون‌هاي انتشار ريزگردها به خاطر عوامل مختلفي در منطقه توسعه پيدا کرده است، گفت: گرم شدن کره زمين، افزايش تبخير سطحي و تغيير رژيم بارش جوي و تأثير آن بر ميزان آب‌هاي روان و رودخانه‌ها موجب شده تا بسياري از مناطق با خشکي مفرط مواجه شوند که اين مسأله به‌طور بالقوه بستري را براي توسعه کانون‌هاي انتشار ريزگردها در غرب آسيا و خاورميانه ايجاد کرده است.
وي در ادامه به اتفاقاتي که در عراق در طي چند دهه گذشته رخ داده، اشاره کرد و افزود: رژيم گذشته عراق به منظور دور کردن قوميت‌هاي مختلف عراق از کانون‌هاي جمعيتي هم کيش در کشورهاي همسايه، اقدام به جابه جايي جمعيت‌ها و ايجاد کانال‌هاي زهکشي کرد که اين مسأله در ايجاد کانون‌هاي انتشار ريزگرد نقش زيادي داشت.
رئيس مرکز اموربين الملل و کنوانسيون‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به اينکه با اشغال عراق توسط نيروهاي نظامي غربي و جابه جايي نظاميان در عراق اين مسأله تشديد يافت گفت: جابه جايي جمعيت‌ها باعث شد تا زمين‌هاي کشاورزي بلااستفاده رها شوند و به دنبال عدم آبياري و نبود پوشش گياهي به کانون‌هاي انتشار ريزگرد تبديل شوند.
شفيع پور تصريح کرد: از آنجائي که کانون‌هاي انتشار بيش از 70 درصد از ريزگردها در دو کشور عراق و سوريه است، جمهوري اسلامي ايران رايزني‌هاي دو جانبه و چند جانبه اي را با کشورهاي همسايه براي از بين بردن کانون‌هاي انتشار ريزگردها شروع کرده است که مي‌تواند کمک جدي در بهداشت شهروندان منطقه و کاهش آسيب‌هاي زيست محيطي، اجتماعي و اقتصادي داشته باشد.
وي با اشاره به اينکه ريزگردهايي که از عراق و سوريه به منطقه مي‌آيند، مي‌توانند حامل آلاينده‌ها با منشأ فعاليت‌هاي نظامي باشند، گفت: اين مسئله نه تنها مي‌تواند کشاورزي ايران را مورد تهديد جدي قرار دهد، بلکه اثرات سوء بهداشتي را در محصولات کشاورزي داشته باشد.
شفيع پور در ادامه گفت: البته اين موضوع که هميشه از دغدغه‌ها و نگراني‌هاي کارشناسان ايراني است، تحت فرايند پايش قرار دارد تا صحت اعتبار داده‌هاي مربوط به وجود عناصر گوناگون در خاک و محصولات کشاورزي مشخص شود.
وي افزود: علاوه بر همکاري‌هاي چند جانبه اي که ايران با کشورهاي همسايه آغاز کرده، مسئله ريزگردها به عنوان يکي از وظايف برنامه محيط زيست سازمان ملل متحد (UNEP) تعريف شده و جمهوري اسلامي ايران همواره در نشست‌ها و مکاتباتي که با آخيم اشتاير، معاون دبير کل سازمان ملل متحد و دبير اجرايي UNEP داشته، خواستار مداخله UNEP براي استقرار نوعي نظام منطقه اي براي مهار ريزگردها، تثبيت خاک و ايجاد مباحث حقوقي الزام آور براي کشورهاي منطقه در جهت ارتقاء کيفيت هواي منطقه شده است.
شفيع پور افزود: در اولين مجمع عمومي محيط زيست ملل متحد که در اوايل تير 93 در کنيا برگزار شد، قطع نامه اي در ارتباط با ضرورت ارتقاي کيفيت هواي محيط هاي شهري و حومه ايجاد شد که جمهوري اسلامي ايران مبتني بر اين قطع نامه، تلاش‌هايي را براي مداخله UNEP و به وجود آمدن يک ساز و کار منطقه اي براي از بين بردن کانون‌هاي انتشار ريزگردها انجام داد.
وي خاطر نشان کرد: در نيمه دوم ارديبهشت 94، در جلسه اي که در تهران معصومه ابتکار، معاون رئيس جمهور و رئيس سازمان حفاظت محيط زيست، با قطبيه ابراهيم الجبوري، وزير محيط زيست عراق، داشت نامه اي از سوي دو طرف خطاب به آخيم اشتاير، مدير اجرايي برنامه محيط زيست ملل متحد در UNEP به نگارش در آمد که اين ساز و کار منطقه اي را تحت رهبري UNEP براي ارزيابي کانون‌هاي انتشار ريزگردها و راهکارهاي عملي مطالبه کرده بود.
شفيع پور در ادامه گفت: يک هفته پس از ارسال اين نامه، آخيم اشتاير در ديداري که با معصومه ابتکار در نشست ويژه وزيران محيط زيست کشورهاي آسيا و اقيانوسيه در بانکوک داشت، ضمن اعلام وصول اين نامه و قدرداني از پشتکار جمهوري اسلامي ايران در پيگيري مسأله ريزگردها، بيان کرد که مسأله ريزگردها هم اکنون در مقياس جهاني اهميت پيدا کرده است.
رئيس مرکز امور بين الملل و کنوانسيون‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست تصريح کرد: آخيم اشتاير در اين نشست با اشاره به رخدادهاي گوناگوني که در نقاط مختلف دنيا طي دو ماه اخير رخ داده اظهار کرد که دامنه ريزگردها از غرب آسيا و خاورميانه فراتر رفته و کشورهايي همچون مصر در شمال آفريقا و شهرهايي همچون پاريس، لندن و برلين در اروپا را نيز درگير کرده است و از يک مسأله فرامرزي به يک مسأله قاره اي تبديل شده است. بنابراين، لازم است که به مسأله ريزگردها در سطح سازمان ملل هم پرداخته شود.
شفيع پور افزود: جمهوري اسلامي ايران در نشست بانکوک که در اواخر ارديبهشت 94 انجام شد، پيشنهاد کرد تا مسأله ريزگردها در مجمع محيط زيست سازمان ملل متحد به‌صورت همه ساله مورد پايش قرار گيرد تا ساز و کارهاي مختلف در مباحث مالي، فني و نيروي انساني را در اين زمينه با همکاري همه کشورها انجام شود.
وي ادامه داد: نه تنها پيشنهاد جمهوري اسلامي ايران مورد استقبال شديد قرار گرفت و توسط اجلاس وزراي آسيا و اقيانوسيه به تصويب رسيد، بلکه آخيم اشتاير در آخرين مکاتبه اي که در هفته گذشته براي ما ارسال کرد، UN را مکلف کرد تا يک فرايند سريع ارزيابي از طريق متخصصين صاحب نظر در مسأله ريزگردها براي ارزيابي و شناسايي راهکارها و تدوين ساز و کار فني و مالي براي انجام کارهاي عملياتي و ميداني در غرب آسيا و خاورميانه آغاز شود.
شفيع پور افزود: پيگيري‌هاي جمهوري اسلامي ايران باعث شد تا رسيدگي به مسئله ريزگردها نه تنها در سطح منطقه گسترش يابد بلکه در جامعه جهاني براي کشورهايي که با اين مسئله درگير هستند، مطرح شود و آخيم اشتاير نيز قصد دارد قطع نامه اي را درباره اين موضوع در دومين مجمع محيط زيست سازمان ملل متحد در ارديبهشت سال 95 تصويب کند تا يک قطعنامه در سطح جهاني درباره اين چالش نوظهور داشته باشيم
∎
نظر شما