به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی، ایران با ثبت دو نظام کهن کشاورزی دیگر در زمینه تولید انگور و فرآورده‌های آن در جوزان ملایر همدان و زراعت سنتی زعفران در منطقه گناباد استان خراسان رضوی در روستای سنو در نظام‌های میراث کشاورزی جهانی (جیاس) و کسب گواهینامه آن از سازمان فائو توانست رتبه چهارم جهانی را به طور رسمی از نظر تعداد به خود اختصاص دهد. برپایه این گزارش، در سال ۲۰۱۴ نیز ایران موفق شد، نخستین ثبت نظام میراث کشاورزی جهانی مبتنی بر قنات کاشان را در جیاس در سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) انجام دهد. رییس موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی که برای شرکت در مراسم اعطای گواهینامه ثبت دو نظام اخیر میراث کشاورزی ایران در رم ایتالیا به سر می‌برد در گفت و گوی مجازی با خبرنگار ما اظهار داشت: معرفی سه نظام میراث کشاورزی دیگری در دستور کار قرار گرفته که را در آینده نزدیک به جیاس معرفی خواهیم کرد که با ثبت جهانی آن، به رتبه سوم جهان ارتقا خواهیم یافت. علی کیانی‌راد افزود: سه نظام میراث کشاورزی دیگر در حوزه نظام باغ‌های سنتی انجیر استهبان استان شیراز، نظام سنتی گردوی تویسرکان همدان و نظام سوم مربوط به باغ‌های سنتی قزوین می‌شود. وی گفت: در حال حاضر از نظر تعداد ثبت جهانی نظام‌های میراث کشاورزی، کشور چین با ۱۸ ثبت در مقام نخست و ژاپن و کره به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم جهانی قرار دارند. کیانی‌راد درباره مزیت و مسوولیت‌های ناشی از ثبت جهانی نظام‌های میراث‌ کشاورزی تصریح کرد: ثبت جهانی نظام‌های میراث کشاورزی ایران در جیاس به حمایت و توسعه این نظام‌ها برای ایجاد منافع و بهره‌مندی جوامع محلی کمک می‌کند. وی افزود: توسعه گردشگری یکی از مزیت‌هایی است که با ثبت و معرفی نظام‌های کشاورزی به عنوان میراث جهانی کشاورزی بدست می‌آید که در این راستا موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصادی و توسعه روستایی، توسعه پایدار گردشگری کشاورزی، روستایی و غذایی را مد نظر قرار داده است. رییس موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصادی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی با بیان این که گردشگری پایدار کشاورزی منجر به حفظ محیط زیست می شود، تصریح کرد: در چند سال اخیر گردشگری پایدار با نگاه حفظ محیط زیست در جهان مورد توجه قرار گرفته و امیدواریم با مشارکت جوامع محلی و بخش غیردولتی و بخش دولتی بتوانیم این گردشکری کشاورزی را توسعه دهیم. وی ادامه داد: توسعه گردشگری کشاورزی کمک می‌کند به کاهش هزینه‌های کشاورزان در نظام‌های ثبت شده در جیاس، زیرا برخی از گردشگران در فصل برداشت در اقامتگاه‌های بوم‌گردی یا هتل‌های مجاور این نظام‌های ثبت شده اقامت و به برداشت محصول کمک می‌کنند. کیانی‌راد، توسعه برند محصولاتی که در نظام‌های میراث کشاورزی جهانی ثبت شده‌اند را از دیگر مزایا نام برد و گفت: مطالعات نشان داده محصولاتی که نشان یا لوگوی جیاس را داشته باشند در بازارهای جهانی تا ۵ برابر قیمت در بازارهای جهانی به فروش می‌رسند. وی ضرورت حفاظت از نظام‌های میراث کشاورزی را از دیگر مزیت‌های ثبت آنان در جیاس عنوان و تصریح کرد: این نظام‌ها باید مانند مناطق حفاظت شده هم به لحاظ زیست‌محیطی و هم از نظر توسعه پایدار منابع طبیعی، مراقبت شوند به طوری که برای مثال مردم حق بردن ماشین در اراضی مربوط به این نظام‌های کشاورزی را ندارند و از قبل باید رزروهای خود را برای اقامت در مجاورت این نظام‌ها انجام دهند. رییس موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصادی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به این که سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در سال ۲۰۰۵ دست به یک ابتکار عملی با عنوان ثبت نظام‌های میراث کشاورزی مهم جهانی (جیاس) زده است، گفت: هدف از این ابتکار عمل، شناسایی، ثبت، حمایت پویا و حفاظت از نظام‌های کشاورزی در جهان بوده که در طول زمان به رغم تغییرات اقلیمی، شرایط اقتصادی و سایر شرایط برونزا، پایدار ماندند و تاب‌آوری داشته و نسل به نسل منتقل شده‌اند. وی ادامه داد: این حمایت نیز با هدف بهره‌مندی جوامع از نظام‌های میراث کشاورزی ثبت شده انجام می‌گیرد. کیانی‌راد اضافه کرد: تاکنون ۷۴ نظام میراث کشاورزی جهانی در ۲۴ کشور ثبت شده که سه مورد آن مربوط به ایران است. وی تصریح کرد: یک کشور برای ثبت نظام کشاورزی‌اش به عنوان نظام میراث کشاورزی جهانی باید در قالب یک پروپازال از محل پنج معیار ثابت کند که آن نظام کشاورزی جزو میراث کشاورزی جهان است. کیانی‌راد اذعان داشت: این پنج معیار شامل نخست؛ اثبات نقش آن نظام کشاورزی در امنیت غذایی و معیشتی منطقه مورد نظر و جامعه محلی است، دوم؛ شکل‌گیری یک تنوع زیستی حول آن نظام کشاورزی است، سوم؛ این که یک دانش فنی، بومی و سنتی است و می‌تواند با دانش نوین تلفیق شود، چهارم؛ ارزش‌های فرهنگی، اجتماعی و دینی که برای جامعه محلی دارد و معیار پنجم؛ در زمینه چشم‌انداز و ظرفیت‌های بالقوه آن نظام برای استفاده در گردشگری است. وی افزود: یک نظام میراث کشاورزی جهانی باید بتواند ثابت کند که نظامی یکتا است و توانسته خود را در طول زمان حفظ کند.