به گزارش «جوان»، شهر ۷۰ هزار نفری باخموت یا «قلعه باخموت» برای ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین نماد سد کردن پیشروی ارتش روسیه از نیمه دوم سال ۲۰۲۲ به بعد بود، ولی «یووگنی پریگوژین» رئیس گروه نظامی واگنر وابسته به ارتش روسیه یک شنبه شب با انتشار فیلمی که نصب پرچم روسیه بر فراز ساختمان شهرداری باخموت را نشان میداد، سقوط این شهر را اعلام کرد تا رؤیای اوکراینیها برای متوقف کردن پیشروی ارتش روسیه نقش برآب شود. او در حساب تلگرامی خود نوشت: «دقیقاً ساعت ۲۳ روز دوم آوریل. پشت سر من ساختمان شهرداری باخموت است. این پرچم روسیه برای ولادلین تاتارسکی است (روزنامهنگاری که شب گذشته در انفجار سنتپترزبورگ کشته شد). به لحاظ فنی (حقوقی) ما باخموت را تصرف کردهایم.» او هرچند گفته که واحدهای نظامی روسیه ساختمان شهرداری و کل منطقه مرکزی باخموت را تصرف کردهاند، ولی این را هم پذیرفت که «دشمن در بخشهای غربی هنوز باقی مانده است». بعد از اعلام سقوط باخموت از سوی واگنرها، ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین همچنان اصرار دارد که «مدافعان اوکراینی شجاعانه شهر را در حالی که حملات متعدد دشمن را دفع میکنند، در دست دارند». برخی گزارشهای جنگی از جمله تجزیه تحلیل مؤسسه مطالعات جنگ (ISW) هم نشان میدهد اوکراینیها همچنان بخشی از باخموت را تحت کنترل دارند، ولی ظاهراً با مجموع گزارشهایی که از شرق اوکراین منتشر شده، باید کار باخموت را تمام شده قلمداد کرد. برای مسکو، سقوط شهری که آن را با نام دوران شوروی، یعنی «آرتیوموفسک» صدا میکنند، اولین تصرف بزرگ بعد از میانه سال ۲۰۲۲ است و از این نظر یک آمپول تقویتی به حساب میآید. باخموت قبل از جنگ بین ۷۰ تا ۸۰ هزار سکنه داشت، ولی چند هفته قبل در کشاکش محاصره شهر از سه جهت، ایرینا ورشچوک، معاون نخستوزیر اوکراین گفت که کمتر از ۴ هزار غیرنظامی از جمله ۳۸ کودک در شهر باقی ماندهاند.
یک تصرف سیاسی و نه صرفاً نظامی
پنتاگون و ناتو از مدتها قبل گفته بودند که باخموت اهمیت استراتژیک ندارد. لوید آستین، رئیس پنتاگون و ینس استولتنبرگ، رئیس ناتو، سقوط احتمالی باخموت را نمادین تلقی کرده بودند. استکنراد موزیکا، تحلیلگر نظامی لهستانی هم به رویترز گفته بود با حجم تلفاتی که اوکراینیها در باخموت میدهند «دیگر نگه داشتن این شهر منطقی نیست» و تصمیم برای دفاع از باخموت را بیشتر «یک تصمیم سیاسی» و «نه نظامی» خوانده بود. تا چند هفته قبل گفته میشد بیش از ۹۰ درصد ساکنان شهر فرار کرده و دهها هزار نفر هم کشته شدهاند، ولی ولودیمیر زلنسکی با این استدلال که «در صورت تصرف باخموت، راه نیروهای روس به سوی دو شهر» دیگر یعنی کراماتورسک و اسلوویانسک باز میشود، از تسلیم این شهر خوددداری میکرد. زلنسکی در جریان سفر ماه دسامبر ۲۰۲۲ به امریکا، باخموت را «قلعه روحیه ما» نامید و گفت: «جنگ برای باخموت مسیر جنگ ما برای استقلال و آزادی را تغییر خواهد داد.»رئیسجمهور اوکراین برای اینکه اهمیت باخموت را در زمینه کلی نبرد با روسها در اوکراین نشان دهد، پرچم جنگی را که امضای مدافعان باخموت بر آن نقش بسته بود، به کنگره ایالات متحده تقدیم کرد. حالا از دست دادن باخموت، نه تنها میتواند روحیه اوکراینیها را تضعیف کند، بلکه روسها را برای تشدید نبرد تصرف مناطق دیگر تشجیع خواهد کرد. با سقوط باخموت، دو شهر کراماتورسک و اسلوویانسک در تیررس توپخانه روسها قرار میگیرند و دستیابی به آنها در چارچوب اهداف جنگی روسیه برای کنترل «جمهوری خلق دونتسک» آسانتر خواهد شد. بر اساس گزارش سیانان، هرچند تحلیلگران نظامی گفتهاند باخموت ارزش استراتژیک کمی دارد و بیشتر شهرتش به خاطر معادن نمک و گچ و کارخانه شرابسازی عظیمش بوده، ولی روسها حدود ۹ ماه کامل برای تصرف آن جنگیدند، طبق تخمین مقامهای غربی چیزی بین ۲۰ تا ۳۰ هزار سرباز از دست دادند و سرانجام روز یک شنبه در روز ۴۰۴ جنگ در اوکراین شهر را تحت کنترل گرفتند. جیمز لندیل، در بیبیسی جهانی به نیاز کرملین به «یک پیروزی هرچند نمادین» اشاره کرده و کنترل باخموت را از این نظر تحلیل میکند. او مینویسد: «از تابستان که نیروهای روس شهرهایی مانند سورودونتسک و لیسیچانسک را تصرف کردند، مدت زیادی میگذرد. از آن زمان تاکنون، دستاوردهای ارضی آنها تدریجی و کند بوده است.»سرهی کوزان، رئیس مرکز همکاری و امنیت اوکراین به بیبیسی میگوید: «آنها در حال مبارزه با یک مأموریت سیاسی هستند، نه صرفاً نظامی.»
نظر شما