آرمان - هستي قاسمي: روز يكشنبه، روز سرنوشت‌سازي براي تيم مذاكره‌كننده كشورمان در پارلمان بود. حمايت از سوي مجلس شايد آخرين توقعي بود كه با تصويب مصوبه مي‌توانست دست تيم مذاكره‌كننده كشورمان را براي روند بهتر مذاكرات و حصول توافق نهايي آن‌هم با شرايط بهتر باز بگذارد. انتظار مي‌رفت برخي از نمايندگان در اين روزهاي سرنوشت‌ساز و در اين شرايط حساس اختلافاتشان با دولت را كنار گذاشته و براي حصول توافق نهايي همراهي لازم را به عمل بياورند. احمد شيرزاد تحليلگر مسائل سياسي در گفت‌وگو با «آرمان» درباره مصوبه جديد پارلمان در جهت روند مذاكرات مبني بر طرح الزام دولت به حفظ دستاوردهاي هسته‌اي مي‌گويد: ورود پارلمان به عرصه مذاكرات زياد ناخوشايند نيست و نتيجه مثبتي هم در بر خواهد داشت، در واقع اگر هر كدام از دو طرف مصوبه‌هاي پارلماني‌شان را روي ميز بگذارند هيچ اتفاقي در روند مذاكرات نخواهد افتاد و نتيجه يكسان است. لزوما پارلمان‌ها نمي‌توانند طرف مذاكرات باشند. در هر صورت بايد بپذيريم در همه جاي دنيا وزارت خارجه نماينده نظامی است كه در آن كشور مستقر است و بايد همه مسائل توسط وزارت خارجه بيان شود، مجلس تنها مي‌تواند ناظر باشد و اين نظارت هم راهكار خودش را دارد. به هر حال پس از رايزني كه در مجلس انجام شد اين مصوبه مي‌توانست ابعاد بهتر و گشوده‌تري پيدا كند. من گمان مي‌برم دست دولت بايد باز باشد.
به نظر شما چه ايراداتي به اين طرح وارد است و هدف از طرح اين مصوبه چه بود؟
هدف اين بود كه در مسير مذاكره نظارت جدي شود و اين مساله چيزي بود كه برخي در مجلس خواهان آن بودند، در نهايت بايد گفت كه اين مصوبه مي‌توانست در زمان ديگري اتخاذ شود.
يكي از مواردي كه در اين طرح به آن اشاره شده لغو تمامي تحريم‌ها به صورت يكجاست. آيا به وقوع پيوستن اين مساله در اين مهلت ضرب‌الاجل ممكن است؟
كليه كدام تحريم‌ها؟ البته در متن اوليه به مواردي از تحريم اشاره شده بود ولي ما تحريم‌هايي داريم كه مربوط به برنامه هسته‌اي نيست و موضوع مذاكرات هم همين بوده است. من گمان مي‌برم دولت خودش قبلا در مصاحبه‌ها به اين مساله اشاره كرده است. وقتي گفته مي‌شود لغو تحريم‌ها اين تحريم‌ها مشخص است كه كدام تحريم‌ها خواهد بود وگرنه ما در طول 6 سال گذشته موارد زيادي تحريم داريم و در اين مذاكرات هم بيشتر تحريم‌هاي برنامه‌هاي هسته‌اي مد نظر است. بخشي از تحريم‌ها هم نيازمند لغو مصوبه سازمان ملل است كه بطور قطع در آن روز انجام نمي‌شود.
آنها به دنبال چه هستند؟
ما واقعا در كشور برخی افرادي را داريم كه ظاهرا حرفي نمي‌زنند ولي در عمل به هر قيمتي با هزينه‌هاي گزافي كه تحريم‌ها براي كشور به بار آورده آنها سعي در حفظ وضع موجود دارند آن هم به هر قيمتي. بايد با آنها صحبت كرد و فهميد كه آنها دنبال چه چيزي هستند و مي‌خواهند به كجا برسند؟ من تصورم بر اين است همان‌طوركه جريان‌هاي تندرو عملا با اقدامات تيم مذاكره‌كننده براي برچيده شدن بساط تحريم‌ها مخالفت مي‌كردند در حال حاضر ظاهرا هدف عدم حصول توافق است. در شرايطي كه دولت و اعضاي تيم مذاكره‌كننده در تلاشند تا راه‌حلي براي مشكلات امروز پيدا كنند و راه پيشرفت و توسعه كشور را هموار سازند عده‌اي در جهت تخريب مذاكره‌كنندگان برآمده‌اند و اين مساله در مراسم‌هاي مختلف از جمله مراسم ارتحال امام (ره) يا تشييع پيكر شهدا مشاهده مي‌كنيم و البته طرف مقابل سكوت را بيشتر ترجيح مي‌دهد.
معمولا شركت‌كنندگان در اين قبيل مراسم به احترام برگزاركننده در قبال اينگونه اقدامات سكوت مي‌كنند، اما اگر حرفي بيان نمي‌شود به اين معني نيست كه نظري در اين باره وجود ندارد و همه مردم و شركت‌كنندگان در مراسم با توزيع‌كنندگان بيانيه‌ها موافق هستند. البته بايد توجه داشت كه هر اتفاقي افتاده است به اين معني نيست كه در همه كشور و در همه مراسم اين ماجرا تكرار شده است. نمي‌توان اين اقدامات را به حساب همه شركت‌كنندگان در مراسم گذاشت. هرچند ممكن است برخي از برگزاركنندگان مراسم با اين اقدامات موافق باشند ولي اين منعكس‌كننده نظر همه گروه‌ها نيست و ممكن است اكثر نيروهاي جوان برگزاركننده نظر موافقي در اين زمينه نداشته باشند. هدف اينگونه اقدامات بيشتر خبرسازي است كه نشان دهند نظر همه مردم است ولي اينگونه نيست.
اين روزها يكي از مسائلي كه بسيار مورد دستاويز مخالفان قرار گرفته بحث سوال از دانشمندان هسته‌اي است آيا در دوره قبل نيز اين امر صورت گرفته بوده است؟
درباره اينكه آيا در گذشته مصاحبه با دانشمندان هسته‌اي صورت گرفته است بايد گفت مشخص است كه در گذشته از سوي آژانس مصاحبه با افراد مختلف وجود داشته است. مساله ديگر آنكه فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران شفاف بوده است و افراد زيادي از آن اطلاع داشتند.
مي‌گويند اطلاعات هسته‌اي را مجلس ششم داده است؟
اين ادعا يك توهم بود. متاسفانه در داخل، مواضع سياسي بسياري درباره مسائل هسته‌اي گرفته مي‌شود و خب اين سخن بي‌پايه و اساس نيز مطرح مي‌شد كه اطلاعات هسته‌اي ايران را مجلس ششم در اختيار بيگانگان قرار داده است.
عراقچي پيش از اين گفته بود كه بازديد از مراكز نظامي مي‌تواند مديريت شده باشد. نظر شما در اين رابطه چيست ؟
آنچه امروز در مذاكرات هسته‌اي هم مي‌گذرد همين موضوع است. اينكه بهانه‌تراشي مي‌شود تا يك كار مثبت صورت نگيرد. بازديد از مراكز نظامي هم يك بحث كلي است. هيچ كشوري اجازه نمي‌دهد از همه مراكز نظامي‌اش بازديد شود اما 126 كشور پروتكل الحاقي را امضا كردند و مي‌دانند كه امنيت نظامي‌شان را با بردن فعاليت‌هاي هسته‌اي به آن ناحيه به خطر نيندازند. آنچه آقاي عراقچي مطرح كرده است حرف درستي است. از سويي ديگر اين طور نيست كه بازرسان بخواهند يا بتوانند از هر مركز نظامي بازديد كنند بلكه بايد مستنداتشان را از اينكه شواهدي داريم ارائه بدهند.
در پايان آيا مساله تحريم‌ها كه امروز بيشتر درباره لغو يك جاي آن صحبت مي‌شود آيا لغو يك جاي آنها ممكن است ؟
وقتي صحبت از تحريم‌ها مي‌كنيم بايد مشخص كنيم كه چه تحريم‌هايي مدنظر ماست. در حال حاضر تحريم‌هايي كه خيلي برايمان حساس است تحريم‌هاي اقتصادي است كه براي مردم ما خيلي آسيب زننده بوده و مديريت كشور را نيز دچار مشكل كرده است. البته تحريم‌هاي ديگري هم هست كه ممكن است به اين سرعت برطرف نشوند، مثلا تحريم صدور مواد و ملزومات هسته‌اي؛ اميدوار هستيم كه اين موضوع هم در مذاكرات مورد پيگيري قرار بگيرد و رفع تحريم شود ولي باتوجه به اينكه اين صنعت هسته‌اي در همين شرايط تحريم هم پيش رفته است و آنها هم اين مساله را مي‌دانند، بنابراين مساله اساسي براي ما تحريم مسائل و موضوعات هسته‌اي نيست. بحث اين است كه نظام بانكي، نظام تبادلات پولي و نظام صدور نفت ما دچار آسيب شده است و اينهاست كه واقعا تحريم‌هاي ظالمانه‌اي است كه بايد برطرف شوند. طبيعتا بنا بر توافقي كه صورت گرفته، به محض اجرايي شدن توافقنامه، قرار بر اين است كه كليه تحريم‌هاي اقتصادي در يك مدت زمان معقول و با يك برنامه مشخص رفع شوند. من خوشبين هستم كه اين اتفاق بيفتد؛ اما اين بدان معنا نيست كه كل ماجراي هسته‌اي ايران در يك شب تمام مي‌شود و به اعتقاد من حتما ادامه خواهد داشت و بسياري از بحث‌ها بعد از توافق نهايي ادامه مي‌يابد.
∎
نظر شما