گروه جامعه: این روزها، روزهای آخرسال و روزهای خانه تکانی خانواده‌ها برای استقبال از فصل بهار است.روزهایی که خانواده‌ها سعی دارند گرد و غبار یکساله خانه کاشانه خود را بتکانند و رنگ و بوی تازه‌ای به محل زندگی و کار خود بدهند.
مادران خانه تلاش دارند با استفاده از وسائل تمیز کننده و ضد عفونی کننده سطوح مختلف خانه را تمیز کرده و لطافت و جلوه خاصی به محل زندگی بدهند. استفاده از شوینده‌ها و وسایل دیگر مخصوص نظافت خانه بازار داغی دارد و خرید این محصولات در سبد خرید قرار دارد اما برای نظافت خانه و محل کار رعایت اصول و قواعدی لازم و ضروری است تا با در نظر گرفتن این اصول، از حوادث مختلف همچون مسمومیت با شوینده‌ها و ضد عفونی کننده‌ها یا افتادن از بلندی و ... در امان باشیم.در ادامه شما را با برخی از این اصول آشنا می‌کنیم.
علیرضا ابراهیمی حریری، رئیس گروه سلامت کار معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به اهمیت رعایت نکات ایمنی در هنگام خانه تکانی،گفت: اصولا خانه داری با عوامل زیان آور متعددی در ارتباط است که افراد خانه دار به تناوب با آن مواجه می‌شوند. اما در روزهای پایانی سال با خانه تکانی شب عید ریسک مخاطرات افزایش می‌یابد.
به گفته وی خانه‌داران با دو دسته مخاطرات بهداشتی و ایمنی مواجه هستند که این مخاطرات چه به صورت طولانی مدت یا مزمن و چه به صورت کوتاه مدت یا حاد باشند بر سلامت افراد تاثیر می گذارند.رئیس گروه سلامت کار معاونت بهداشتی در ادامه به بیان توصیه‌هایی در خصوص رعایت نکات بهداشتی و ایمنی در خانه تکانی شب عید پرداخت که می‌تواند میزان بروز مخاطرات را کاهش دهد.
اصول مهم در استفاده از شوینده ها و افشانه‌های تمیز کننده
ابراهیمی یکی از مهمترین اصول در خانه تکانی‌های شب عید را اجتناب از ترکیب انواع مواد شوینده با یکدیگر عنوان کرد.وی با تاکید بر این مطلب که هرگز نباید مواد شوینده با یکدیگر مخلوط شوند،گفت: سیستم تنفسی انسان یکی از مهمترین راه‌های ورود مواد شیمیایی به بدن است. استفاده از شوینده‌ها که حاوی مواد شیمیایی متعددی هستند می‌تواند باعث بروز اثرات سمی بر ریه ها یا آلرژی و آسم شود.
به گفته ابراهیمی برخی افراد تصور می کنند که با مخلوط کردن مواد شوینده مختلف اثر پاک کنندگی و لکه بری آنها افزایش می‌یابد، در صورتی که ترکیب این مواد ممکن است منجر به ایجاد ترکیبات شیمیایی ثانویه شود که اثرات زیانبارتری نسبت به مواد اولیه داشته باشند.
وی ترکیب شوینده‌های قلیایی مانند سفیدکننده‌ها با شوینده های اسیدی مانند جوهر نمک را باعث واکنش شدید و تولید گاز سمی کلر عنوان کرد که فوق العاده خطرناک است و استنشاق آن سبب اختلال درتنفس و آسیب به راه‌های تنفسی، آبریزش چشم و گاهی منجر به مرگ می‌شود. این موضوع به ویژه در مکان‌های دارای تهویه ضعیف به شدت خطرناک است.ابراهیمی با تاکید بر ضرورت توجه به تهویه مناسب هنگام استفاده از مواد شوینده، خاطرنشان کرد: هنگام استفاده از شوینده ها در سرویس های بهداشتی در صورت وجود پنجره حتما آن را باز کنید و در غیر این صورت حتما باید هواکش روشن باشد.
وی با اشاره به اینکه افراد هنگام استفاده از شوینده‌ها باید حتما یک پارچه یا حوله خیس را روی بینی خود قرار دهند، تاکید کرد: ماسک‌های جراحی یا ماسک‌های معمولی که در ایام کرونا مورد استفاده قرار می‌گیرند برای محافظت از مواجهه با گازها و بخارات سمی مناسب نیستند.رئیس گروه سلامت کار معاونت بهداشتی یادآور شد: افشانه‌ها و اسپری‌های شیشه شوی و تمیز کننده سطوح نیز با توجه به این که به صورت ذرات بسیار ریز( آئروسل) در هوا منتشر می‌شوند، به سیستم تنفسی صدمه می‌زنند؛ به ویژه این که بسیاری از این افشانه ها معطر هستند و می توانند سبب تشدید آلرژی شوند.
عوارض پوستی ناشی از شوینده ها/مراقب سلامت پوست خود باشید
ابراهیمی با توصیه به استفاده از دستکش در هنگام کار با مواد شوینده گفت: شرکت‌های سازنده برای تولید مواد شوینده از جمله مایع ظرفشویی از فرمولاسیون های متفاوت استفاده می‌کنند که ممکن است افراد به برخی از برندها حساسیت داشته باشند.وی هشدار داد: شوینده ها و مواد پاک کننده و جرمگیر به دلیل وجود مواد قلیایی یا اسیدی در صورت مواجهه با پوست بدن سبب حل شدن چربی پوست وبروز مشکلاتی می‌شوند. تماس مداوم با این مواد سبب خشکی پوست، ترک و خارش و در نهایت اگزما، آلرژی پوستی و درماتیت یا التهاب پوست می شود.ابراهیمی به افراد توصیه کرد: با استفاده از دستکش می‌توانند از بروز مشکلات پوستی مذکور هنگام کار با شوینده‌ها جلوگیری کنند و بهتر است ابتدا دستکش نخی پوشیده و سپس از دستکش‌های لاتکسی استفاده کنند تا حفاظت کامل شود.
مواد شیمیایی را از دسترس کودکان دور کنید
رئیس گروه سلامت کار معاونت بهداشتی به خانواده‌ها هشدار داد که در این ایام و هنگام خانه تکانی حتما مواد شیمیایی و شوینده‌ها را از دسترس کودکان دور نگه دارند.به گفته وی در هنگام خانه تکانی‌های شب عید اغلب والدین به دلیل مشغله زیاد از کودکان خود غافل می‌شوند و متاسفانه شاهد بروز برخی حوادث جبران ناپذیر هستیم که در صورت در دسترس بودن مواد شوینده، پاک کننده یا ضدعفونی کننده برخی کودکان اقدام به خوردن این مواد می کنند که عواقب خطرناکی را به دنبال خواهد داشت.
ابراهیمی توصیه کرد: حتما توجه داشته باشید که هنگام کار با این مواد از گذاشتن آنها بر روی زمین یا در دسترس کودکان اجتناب کنید و حتما از انواعی استفاده کنید که کودکان به راحتی نمی‌توانند درب آن را بازکنند.
به گفته وی این مواد شیمیایی برای برخی افراد نظیر مادران باردار، سالمندان و کودکان مضرتر هستند؛ بنابراین هنگام استفاده از این مواد حتی‌الامکان این افراد باید در نزدیک محل نظافت حضور نداشته باشند.
دردهای عضلانی و اسکلتی؛ شکایت شایع ناشی از خانه تکانی ها
ابراهیمی دردهای اسکلتی عضلانی مانند کمردرد، گردن درد و درد ناحیه پشت را یکی از عوارض شایع پس از خانه تکانی در افراد عنوان کرد.وی افزود: در روزهای پایانی سال کارهایی نظیر جا به جایی مبلمان و لوازم منزل بیشتر انجام می‌شود، برای کاهش ریسک مشکلات بارها را باید به بسته‌های کوچکتری تقسیم کرد تا وزن کمتری پیدا کنند.
رئیس گروه سلامت کار معاونت بهداشتی یادآور شد:هنگام بلند کردن بارها حتما باید نشسته و زانوها را خم کنید. پشت خود را صاف نگه داشته و بار را تا آنجا که امکان دارد به بدن نزدیک کنید و سنگینی بار را بر روی پاها بیندازید.
ابراهیمی توصیه کرد: اگر جسم سنگینی را بلند کردید برای چرخش در جهت خاص هیچوقت بالا تنه خود را از محل کمر نچرخانید بلکه تمام بدن را از محل پاها به آن سمت بچرخانید.
رئیس گروه سلامت کار معاونت بهداشتی تاکید کرد: اشیای سنگین را با یک حرکت سریع و ناگهانی از روی زمین بلند نکنید. برای حمل بار از هر دو دست کمک بگیرید و این کار را با یک دست انجام ندهید.وی کار کردن در مناطق بالاتر از حد دسترس به خصوص بالاتر از سرو گردن به مدت طولانی را باعث آسیب به عضلات سرو گردن و شانه عنوان کرد: توصیه کرد برای این منظور حتما از نردبان مناسب استفاده کنید تا سطح کار حتی الامکان بالاتر از حد دسترسی قرار نگیرد.
انجام حرکات تکراری؛ عامل مهم در بروز اختلالات عضلانی اسکلتی
ابراهیمی انجام کارهای تکراری را یکی از عوامل بروز اختلالات اسکلتی عضلانی دانست و گفت: فعالیت‌های تکراری نظیرخرد کردن سبزیجات با دست آن هم به مدت طولانی ریسک ابتلا به یک عارضه به نام سندرم تونل کارپال را افزایش می دهد.
به گفته وی این بیماری در اثر فشار زیاد و طولانی مدت برعصبی که از مچ دست می‌گذرد بروز می‌کند و علایم آن شامل بی حسی، سوزن سوزن شدن و ضعف در دست و بازو است که در موارد شدید احتیاج به جراحی دارد.
وی با اشاره به اینکه سندرم تونل کارپال در زنان شایع تر است توصیه کرد: هنگام انجام حرکات تکراری از دست های خود به آرامی و با وارد کردن نیروی کم استفاده کنید. استراحت های کوتاه و مکرر داشته باشید. به آرامی دست‌ها و مچ خود را خم و راست کنید. از خم کردن کامل مچ دست به سمت بالا یا پایین خودداری کنید.
ابراهیمی استفاده از دستکش و دمپایی در هنگام کار با لوازم برقی را ضروری دانست و گفت: شست و شوی لوسترها، چراغ های روشنایی، تمیز کردن کلید و پریز و اسپری آب روی آنها می تواند باعث بروز برق گرفتگی شود بنابراین حتما هنگام انجام این کار از دستکش و دمپایی استفاده کنید.وی یکی از عمده ترین خطرات ایمنی در خانه تکانی را سقوط از نردبان برشمرد و گفت: اگر از نردبان های یک طرفه استفاده می‌کنید حتما در هنگام تکیه دادن به دیوار از استحکام آن مطمئن شوید.
به گفته وی نردبان های دو طرفه پس از گذشت سالیان از عمر خود استحکام خود را از دست می‌دهند؛ بنابراین هنگام استفاده آن را در سطح صاف قرار دهید و اگر امکان دارد فرد دیگری نردبان را از پایین نگه دارد و دقت کنید که هر چه به سمت پله های بالاتر بروید از تعادل نردبان کاسته می شود.ابراهیمی تاکید کرد: در هنگام تمیز کردن شیشه ها مواظب سقوط از نردبان یا شکستن شیشه های پنجره باشید و هنگام پاک کردن شیشه ها خم نشوید.
وی در ادامه توصیه های خود گفت: اطراف خود را شلوغ نکنید و از ریخت و پاش پرهیز کنید چون ممکن است در هنگام حرکت به وسایل و ابزار آلات برخورد کنید. هرگز در هنگام نظافت از دمپایی یا کفش با کف اسفنجی استفاده نکنید زیرا در زمین خیس و سطوحی مانند سرامیک امکان سرخوردن و آسیب دیدن شما وجود دارد.
ابراهیمی یادآور شد: در هنگام خانه تکانی سیم های رابط مثل چند راهی های برق را که برای انجام کارهایی مانند جاروبرقی یا بخار شویی استفاده می‌شوند از محل رفت و آمد دور کنید تا از گیر کردن پای افراد و سقوط آنها جلوگیری شود.رئیس گروه سلامت کار معاونت بهداشتی به افراد تاکید کرد: از شستن پرده و یا سطوح آغشته به مواد روغنی با مایعاتی نظیر تینر و بنزین خوددرای کنند؛ زیرا احتمال خطر آتش سوزی هنگام کار با این مواد بسیار بالاست.
∎
به گفته وی خانه‌داران با دو دسته مخاطرات بهداشتی و ایمنی مواجه هستند که این مخاطرات چه به صورت طولانی مدت یا مزمن و چه به صورت کوتاه مدت یا حاد باشند بر سلامت افراد تاثیر می گذارند.رئیس گروه سلامت کار معاونت بهداشتی در ادامه به بیان توصیه‌هایی در خصوص رعایت نکات بهداشتی و ایمنی در خانه تکانی شب عید پرداخت که می‌تواند میزان بروز مخاطرات را کاهش دهد.
اصول مهم در استفاده از شوینده ها و افشانه‌های تمیز کننده
ابراهیمی یکی از مهمترین اصول در خانه تکانی‌های شب عید را اجتناب از ترکیب انواع مواد شوینده با یکدیگر عنوان کرد.وی با تاکید بر این مطلب که هرگز نباید مواد شوینده با یکدیگر مخلوط شوند،گفت: سیستم تنفسی انسان یکی از مهمترین راه‌های ورود مواد شیمیایی به بدن است. استفاده از شوینده‌ها که حاوی مواد شیمیایی متعددی هستند می‌تواند باعث بروز اثرات سمی بر ریه ها یا آلرژی و آسم شود.
به گفته ابراهیمی برخی افراد تصور می کنند که با مخلوط کردن مواد شوینده مختلف اثر پاک کنندگی و لکه بری آنها افزایش می‌یابد، در صورتی که ترکیب این مواد ممکن است منجر به ایجاد ترکیبات شیمیایی ثانویه شود که اثرات زیانبارتری نسبت به مواد اولیه داشته باشند.
وی ترکیب شوینده‌های قلیایی مانند سفیدکننده‌ها با شوینده های اسیدی مانند جوهر نمک را باعث واکنش شدید و تولید گاز سمی کلر عنوان کرد که فوق العاده خطرناک است و استنشاق آن سبب اختلال درتنفس و آسیب به راه‌های تنفسی، آبریزش چشم و گاهی منجر به مرگ می‌شود. این موضوع به ویژه در مکان‌های دارای تهویه ضعیف به شدت خطرناک است.ابراهیمی با تاکید بر ضرورت توجه به تهویه مناسب هنگام استفاده از مواد شوینده، خاطرنشان کرد: هنگام استفاده از شوینده ها در سرویس های بهداشتی در صورت وجود پنجره حتما آن را باز کنید و در غیر این صورت حتما باید هواکش روشن باشد.
وی با اشاره به اینکه افراد هنگام استفاده از شوینده‌ها باید حتما یک پارچه یا حوله خیس را روی بینی خود قرار دهند، تاکید کرد: ماسک‌های جراحی یا ماسک‌های معمولی که در ایام کرونا مورد استفاده قرار می‌گیرند برای محافظت از مواجهه با گازها و بخارات سمی مناسب نیستند.رئیس گروه سلامت کار معاونت بهداشتی یادآور شد: افشانه‌ها و اسپری‌های شیشه شوی و تمیز کننده سطوح نیز با توجه به این که به صورت ذرات بسیار ریز( آئروسل) در هوا منتشر می‌شوند، به سیستم تنفسی صدمه می‌زنند؛ به ویژه این که بسیاری از این افشانه ها معطر هستند و می توانند سبب تشدید آلرژی شوند.
عوارض پوستی ناشی از شوینده ها/مراقب سلامت پوست خود باشید
ابراهیمی با توصیه به استفاده از دستکش در هنگام کار با مواد شوینده گفت: شرکت‌های سازنده برای تولید مواد شوینده از جمله مایع ظرفشویی از فرمولاسیون های متفاوت استفاده می‌کنند که ممکن است افراد به برخی از برندها حساسیت داشته باشند.وی هشدار داد: شوینده ها و مواد پاک کننده و جرمگیر به دلیل وجود مواد قلیایی یا اسیدی در صورت مواجهه با پوست بدن سبب حل شدن چربی پوست وبروز مشکلاتی می‌شوند. تماس مداوم با این مواد سبب خشکی پوست، ترک و خارش و در نهایت اگزما، آلرژی پوستی و درماتیت یا التهاب پوست می شود.ابراهیمی به افراد توصیه کرد: با استفاده از دستکش می‌توانند از بروز مشکلات پوستی مذکور هنگام کار با شوینده‌ها جلوگیری کنند و بهتر است ابتدا دستکش نخی پوشیده و سپس از دستکش‌های لاتکسی استفاده کنند تا حفاظت کامل شود.
مواد شیمیایی را از دسترس کودکان دور کنید
رئیس گروه سلامت کار معاونت بهداشتی به خانواده‌ها هشدار داد که در این ایام و هنگام خانه تکانی حتما مواد شیمیایی و شوینده‌ها را از دسترس کودکان دور نگه دارند.به گفته وی در هنگام خانه تکانی‌های شب عید اغلب والدین به دلیل مشغله زیاد از کودکان خود غافل می‌شوند و متاسفانه شاهد بروز برخی حوادث جبران ناپذیر هستیم که در صورت در دسترس بودن مواد شوینده، پاک کننده یا ضدعفونی کننده برخی کودکان اقدام به خوردن این مواد می کنند که عواقب خطرناکی را به دنبال خواهد داشت.
ابراهیمی توصیه کرد: حتما توجه داشته باشید که هنگام کار با این مواد از گذاشتن آنها بر روی زمین یا در دسترس کودکان اجتناب کنید و حتما از انواعی استفاده کنید که کودکان به راحتی نمی‌توانند درب آن را بازکنند.
به گفته وی این مواد شیمیایی برای برخی افراد نظیر مادران باردار، سالمندان و کودکان مضرتر هستند؛ بنابراین هنگام استفاده از این مواد حتی‌الامکان این افراد باید در نزدیک محل نظافت حضور نداشته باشند.
دردهای عضلانی و اسکلتی؛ شکایت شایع ناشی از خانه تکانی ها
ابراهیمی دردهای اسکلتی عضلانی مانند کمردرد، گردن درد و درد ناحیه پشت را یکی از عوارض شایع پس از خانه تکانی در افراد عنوان کرد.وی افزود: در روزهای پایانی سال کارهایی نظیر جا به جایی مبلمان و لوازم منزل بیشتر انجام می‌شود، برای کاهش ریسک مشکلات بارها را باید به بسته‌های کوچکتری تقسیم کرد تا وزن کمتری پیدا کنند.
رئیس گروه سلامت کار معاونت بهداشتی یادآور شد:هنگام بلند کردن بارها حتما باید نشسته و زانوها را خم کنید. پشت خود را صاف نگه داشته و بار را تا آنجا که امکان دارد به بدن نزدیک کنید و سنگینی بار را بر روی پاها بیندازید.
ابراهیمی توصیه کرد: اگر جسم سنگینی را بلند کردید برای چرخش در جهت خاص هیچوقت بالا تنه خود را از محل کمر نچرخانید بلکه تمام بدن را از محل پاها به آن سمت بچرخانید.
رئیس گروه سلامت کار معاونت بهداشتی تاکید کرد: اشیای سنگین را با یک حرکت سریع و ناگهانی از روی زمین بلند نکنید. برای حمل بار از هر دو دست کمک بگیرید و این کار را با یک دست انجام ندهید.وی کار کردن در مناطق بالاتر از حد دسترس به خصوص بالاتر از سرو گردن به مدت طولانی را باعث آسیب به عضلات سرو گردن و شانه عنوان کرد: توصیه کرد برای این منظور حتما از نردبان مناسب استفاده کنید تا سطح کار حتی الامکان بالاتر از حد دسترسی قرار نگیرد.
انجام حرکات تکراری؛ عامل مهم در بروز اختلالات عضلانی اسکلتی
ابراهیمی انجام کارهای تکراری را یکی از عوامل بروز اختلالات اسکلتی عضلانی دانست و گفت: فعالیت‌های تکراری نظیرخرد کردن سبزیجات با دست آن هم به مدت طولانی ریسک ابتلا به یک عارضه به نام سندرم تونل کارپال را افزایش می دهد.
به گفته وی این بیماری در اثر فشار زیاد و طولانی مدت برعصبی که از مچ دست می‌گذرد بروز می‌کند و علایم آن شامل بی حسی، سوزن سوزن شدن و ضعف در دست و بازو است که در موارد شدید احتیاج به جراحی دارد.
وی با اشاره به اینکه سندرم تونل کارپال در زنان شایع تر است توصیه کرد: هنگام انجام حرکات تکراری از دست های خود به آرامی و با وارد کردن نیروی کم استفاده کنید. استراحت های کوتاه و مکرر داشته باشید. به آرامی دست‌ها و مچ خود را خم و راست کنید. از خم کردن کامل مچ دست به سمت بالا یا پایین خودداری کنید.
ابراهیمی استفاده از دستکش و دمپایی در هنگام کار با لوازم برقی را ضروری دانست و گفت: شست و شوی لوسترها، چراغ های روشنایی، تمیز کردن کلید و پریز و اسپری آب روی آنها می تواند باعث بروز برق گرفتگی شود بنابراین حتما هنگام انجام این کار از دستکش و دمپایی استفاده کنید.وی یکی از عمده ترین خطرات ایمنی در خانه تکانی را سقوط از نردبان برشمرد و گفت: اگر از نردبان های یک طرفه استفاده می‌کنید حتما در هنگام تکیه دادن به دیوار از استحکام آن مطمئن شوید.
به گفته وی نردبان های دو طرفه پس از گذشت سالیان از عمر خود استحکام خود را از دست می‌دهند؛ بنابراین هنگام استفاده آن را در سطح صاف قرار دهید و اگر امکان دارد فرد دیگری نردبان را از پایین نگه دارد و دقت کنید که هر چه به سمت پله های بالاتر بروید از تعادل نردبان کاسته می شود.ابراهیمی تاکید کرد: در هنگام تمیز کردن شیشه ها مواظب سقوط از نردبان یا شکستن شیشه های پنجره باشید و هنگام پاک کردن شیشه ها خم نشوید.
وی در ادامه توصیه های خود گفت: اطراف خود را شلوغ نکنید و از ریخت و پاش پرهیز کنید چون ممکن است در هنگام حرکت به وسایل و ابزار آلات برخورد کنید. هرگز در هنگام نظافت از دمپایی یا کفش با کف اسفنجی استفاده نکنید زیرا در زمین خیس و سطوحی مانند سرامیک امکان سرخوردن و آسیب دیدن شما وجود دارد.
ابراهیمی یادآور شد: در هنگام خانه تکانی سیم های رابط مثل چند راهی های برق را که برای انجام کارهایی مانند جاروبرقی یا بخار شویی استفاده می‌شوند از محل رفت و آمد دور کنید تا از گیر کردن پای افراد و سقوط آنها جلوگیری شود.رئیس گروه سلامت کار معاونت بهداشتی به افراد تاکید کرد: از شستن پرده و یا سطوح آغشته به مواد روغنی با مایعاتی نظیر تینر و بنزین خوددرای کنند؛ زیرا احتمال خطر آتش سوزی هنگام کار با این مواد بسیار بالاست.
نظر شما