به گزارش روز یکشنبه ایرنا از مرکز رسانه قوه قضاییه، به مناسبت سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و اعیاد ماه رجب، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با پیشنهاد عفو یا تخفیف مجازات عده زیادی از متهمان و محکومان موافقت فرمودند.

دقت در جزییات عفو، بخشودگی و رأفت اسلامی اخیر که به مناسبت چهل و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی با موافقت رهبر انقلاب صورت گرفته از گستردگی دایره مشمولان این عفو حکایت دارد.

این عفو گسترده، از جمله عفوهای معیاری است که آخرین بار در سال ۱۳۹۷ پیشنهاد و مورد موافقت رهبر معظم انقلاب اسلامی قرار گرفت. در اینگونه عفوها، رئیس قوه قضاییه معیارهایی را به رهبر معظم انقلاب پیشنهاد می‌کنند و در صورت موافقت ایشان بر اساس آن معیارها افرادی مشمول عفو قرار می‌گیرند.

در عفوهای معیاری افراد بیشتری نسبت به عفوهای موردی و مصداقی مشمول بخشودگی و استفاده از امکانات و تسهیلات قانونی خواهند شد.

مخلان امنیت عمومی جامعه شامل عفو نخواهند شد

معاون قضایی قوه قضاییه که مسئولیت جمع آوری، تنظیم و تهیه فهرست و معیارهای عفو به رئیس قوه قضاییه را بر عهده دارد، اظهارداشت: ضمن عرض تبریک به مناسبت اعیاد ماه مبارک رجب و گرامیداشت ایام الله دهه مبارک فجر و فرا رسیدن چهل و پنجمین سالروز پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، طبق بند ۱۱ از اصل ۱۱۰ قانون اساسی، عفو محکومان و تخفیف مجازات آنان، پس از پیشنهاد ریاست قوه قضاییه با رهبر معظم انقلاب است.

حجت الاسلام والمسلمین صادق رحیمی افزود: عفوهایی که از سوی رئیس قوه قضاییه خدمت رهبر معظم انقلاب پیشنهاد می‌شود دو قِسم است؛ قسمت اول عفوهای موردی هستند منظور از عفوهای موردی یعنی این که از ابتدا برای هر فرد محکوم یک پرونده مستقل تشکیل می‌شود و در کمیسیون مرکزی عفو قوه قضاییه مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر اعضای کمیسیون این افراد را واجد شرایط عفو تشخیص بدهند در مناسبت‌های مختلف که در آیین‌نامه آمده است، اسامی این افراد برای رئیس قوه قضاییه ارسال می‌شود و در نهایت با نظر ریاست قوه قضاییه فهرست نهایی نام این اشخاص خدمت رهبر معظم انقلاب منعکس می‌شود و معظم له در نهایت از باب لطف و محبت با عفو یا تخفیف مجازات این افراد موافقت می‌کنند.

تشریح تفاوت عفوهای موردی با عفوهای معیاری

معاون قضایی قوه قضاییه اضافه کرد: قِسم دوم عفوهایی که خدمت رهبر معظم انقلاب اعلام می‌شود، عفوهای معیاری است. در عفوهای معیاری پرونده‌های اشخاص به تفکیک مورد بررسی قرار نمی‌گیرد بلکه رئیس قوه قضاییه معیارهایی برای عفو یا تخفیف مجازات محضر رهبر معظم انقلاب اعلام می‌کند و براساس آن معیارها و موافقت معظم له، مراجع قضایی سراسر کشور این معیارها را با مصادیق و اشخاص محکوم تطبیق می‌دهند و اسامی افرادی را که مشمول عفو واقع می‌شوند، اعلام و نتیجه این محبت رهبری و رأفت اسلامی را درباره آنان اِعمال می‌شود.

از سال ۹۷ تاکنون عفو معیاری نداشته‌ایم

رحیمی یادآور شد: در عفوهای معیاری جمعیت بیشتری از محکومان مورد عفو قرار می‌گیرند. از سال ۹۷ تاکنون عفو معیاری نداشته‌ایم و آخرین عفو معیاری که مورد موافقت رهبر انقلاب اسلامی قرار گرفت مربوط به عفو ۲۲ بهمن سال ۱۳۹۷ بود.

وی ادامه داد: رئیس قوه قضاییه در تاریخ چهارم بهمن سال جاری نامه‌ای را خدمت رهبر معظم انقلاب ارسال و درخواست کرد که امسال عفو معیاری داشته باشیم و رهبر بزرگوار با روحیه پدرانه و مشی کریمانه خود ضمن موافقت با این پیشنهاد، جمع بسیاری از محکومان و متهمان و خانواده آنان را در این ایام مبارک که مقارن اعیاد مذهبی و ملّی است، خوشحال فرمودند. عفو معیاری امسال شامل ۲ بخش است و با عفوهای معیاری سال‌های پیش مقداری تفاوت دارد.

عفو معیاری عده بسیار زیادی از متهمان و محکومان اغتشاشات اخیر

معاون قضایی قوه قضاییه گفت: بخش اول عفوِ امسال، معطوف به متهمان و محکومان حوادث اخیر بوده است که از تاریخ ۲۵ شهریور سال جاری تا زمان ابلاغ این عفو در جریان حوادث اخیر دستگیر، بازداشت یا تحت تعقیب قرار گرفته‌اند؛ این افراد با داشتن شرایط ذیل پرونده آنان در هر مرحله‌ای که باشد اعم از اینکه حکم صادر شده و یا در جریان باشد با این عفو، پرونده آنان مختومه می‌شود.

پرونده چه کسانی مختومه می‌شود؟

معاون قضایی قوه قضاییه افزود: پرونده متهمان و محکومان حوادث اخیر که از تاریخ ۲۵ شهریور سال جاری تا زمان ابلاغ این عفو دستگیر، بازداشت یا تحت تعقیب قرار گرفته‌اند در صورت داشتن شرایط ذیل مختومه می‌شود:

الف – عدم مباشرت، مشارکت و معاونت در ارتکاب جرائم مستوجب مجازات محاربه افساد فی‌الارض و بغی؛

ب – عدم ارتکاب جاسوسی به نفع اجانب؛

پ – عدم ارتباط مستقیم با عوامل سرویس‌های اطلاعاتی خارجی؛

ت – عدم ارتکاب قتل و جرح عمدی؛

ث – عدم ارتکاب تخریب و احراق عمده تأسیسات دولتی، نظامی و عمومی؛

ج – عدم عضویت و وابستگی در گروهک‌های معاند و برانداز؛

چ – نداشتن بیش از دو فقره سابقه محکومیت مؤثر کیفری؛

ح – نداشتن شاکی یا مدعی خصوصی یا حسب مورد اعلام رضایت آنان یا جبران ضرر و زیان؛

خ – اظهار ندامت و تعهد کتبی مبنی بر عدم تکرار جرم عمدی مشابه.

متهمان یا محکومان اغتشاشات اخیر اگر اظهار ندامت نکنند و تعهد کتبی ندهند، عفو نمی‌شوند

رحیمی تأکید کرد: شاید افرادی باشند که دستگیر یا تحت تعقیب باشند اما اظهار کنند که ما پشیمان نیستیم و یا تعهد کتبی هم نمی‌دهیم؛ طبیعتاً این افراد مشمول عفو قرار نمی‌گیرند. عفو متهمان و محکومان حوادث اخیر پس از انزجار مرتکبان از اعمال گذشته خویش و تعهد بر عدم تکرار آن در آینده و در راستای سیاست ‌های نظام اسلامی صورت می‌گیرد و چنانچه در آینده این افراد برخلاف تعهد خویش عمل کنند، دایرۀ عفو نسبت به آنان بسیار مضیق و اِعمال مجازات نیز شدیدتر خواهد بود.

شرایط عفو محکومان سایر پرونده‌های کیفری

معاون قضایی قوه قضاییه اضافه کرد: قسمت دوم عفو در مورد محکومان سایر پرونده‌های کیفری است.

رحیمی تصریح کرد: محکومانی که تا تاریخ ۲۲ بهمن سال جاری محکومیت حبس آنان قطعی شده باشد و شاکی خصوص هم نداشته باشند با شرایط ذیل مورد عفو قرار می‌گیرند.

۱- باقیمانده محکومیت محکومان به حبس تا یک سال در صورتی که حداقل یک ماه (با احتساب ایام بازداشت) را تحمل کرده باشند؛

۲- سه چهارم محکومیت محکومان به حبس بیش از یک سال تا پنج سال مشروط بر اینکه یک پنجم آن را تحمل کرده باشند؛

۳- دو سوم محکومیت محکومان به حبس بیش از پنج سال تا ده سال مشروط بر اینکه یک سوم آن را تحمل کرده باشند؛

۴- یک دوم محکومیت محکومان به حبس بیش از ۱۰ سال تا ۲۰ سال مشروط بر اینکه حداقل یک سال حبس را تحمل کرده باشند؛

۵- یک دوم محکومیت محکومان بیش از ۲۰ سال مشروط بر اینکه حداقل ۲ سال حبس را تحمل کرده باشند؛

۶- باقیمانده محکومیت حبس همه محکومان جرائم غیر عمدی؛

۷- باقیمانده حبس زنانی که به حکم قانون سرپرستی یا حضانت فرزندانشان را برعهده دارند مشروط بر اینکه سه سال از حبس خود را تحمل کرده باشند؛

۸- باقیمانده حبس محکومان خانواده معظم شهداء و جانبازان (پدر، مادر، همسر، فرزند) به شرط آنکه در محکومیت تا ۱۰ سال حداقل یک پنجم و در محکومیت به حبس بیش از ۱۰ سال حداقل پنج سال تحمل حبس کرده باشند؛

۹- باقیمانده محکومیت حبس بیماران صعب العلاج یا لاعلاج که مراتب بیماری آنان مورد تایید کمیسیون پزشکی قانونی قرار بگیرد؛

۱۰- باقیمانده محکومیت حبس محکومان مردان بالای ۷۰ سال و زنان بالای ۶۰ سال به شرط آنکه در محکومیت به حبس غیر از ابد حداقل یک پنجم و در محکومیت به حبس ابد حداقل هشت سال تحمل کرده باشند.

محکومان به پرداخت جزای نقدی در چه صورتی عفو می‌شوند؟

رحیمی افزود: محکومانی که صرفاً به لحاظ عجز از پرداخت جزای نقدی در زندان به سر می‌برند نیز اگر شرایط ذیل را داشته باشند مشمول عفو می‌شوند.

الف – باقیمانده محکومیت جزای نقدی تا ۵۰۰ میلیون ریال؛

ب – باقیمانده محکومیت جزای نقدی از ۵۰۰ میلیون ریال تا پنج میلیارد ریال در صورتی که حداقل به خاطر جزای نقدی سه ماه تحمل حبس کرده باشند؛

پ – باقیمانده محکومیت جزای نقدی بیش از پنج میلیارد ریال در صورتی که حداقل یک سال به خاطر جزای نقدی تحمل حبس کرده باشند.

۳ شرط مهم برای امکان استفاده از عفو اخیر

معاون قضایی قوه قضاییه در رابطه با شرایط استفاده از عفو برای متهمان و محکومان گفت: برای استفاده از عفو اخیر شرایطی تعیین شده است که هر کس واجد چنین شرایطی بود با بررسی پرونده مشمول عفو گسترده اخیر خواهد شد.

۱-نداشتن بیش از ۲ فقره سابقه محکومیت مؤثر کیفری؛

۲-عدم ارتکاب جرم جدید مستوجب مجازات درجه یک تا پنج در زمان محکومیت، اجرای حکم و یا در زمان مرخصی؛

۳-نداشتن شاکی یا مدعی خصوصی و یا جلب رضایت آنان و جبران ضرر و زیان آنان تا آخر سال ١٤٠١.

وی تاکید کرد: در معاونت در قتل عمد نیاز به جلب رضایت شاکی نیست همچنین پیشنهاد عفو محکومان اتباع بیگانه منحصراً پس از بررسی موردی در کمیسیون عفو و بخشودگی است.

اتباع بیگانه‌ مشمول عفو معیاری قرار نمی‌گیرند

رحیمی تصریح کرد: اتباع بیگانه مشمول عفو معیاری نخواهند بود علت این موضوع هم این است که تعداد این محکومان زیاد نیست و پرونده آنها به صورت موردی در کمیسیون عفو بررسی می‌شود و اگر واجد شرایط تشخیص داده شدند در مناسبت ‌های آتی توسط ریاست قوه محضر رهبر معظم انقلاب اعلام خواهد شد.

چه کسانی مشمول عفو اخیر نمی‌شوند؟

معاون قضایی قوه قضاییه یادآور شد: برخی از محکومان هستند که به علت نوع جرایم ارتکابی مشمول عفو نمی شوند؛ این افراد شامل موارد ذیل هستند:

*خرید، فروش، توزیع و قاچاق سلاح گرم و مهمات جنگی؛

*جرم سرقت و راهزنی؛

*جرایم مربوط به مواد مخدر و روانگردان به صورت مسلحانه یا عمده (تریاک و مشتقات آن بیش از یکصد کیلوگرم و هروئین و مواد روانگردان و مشتقات آن بیش از دو کیلوگرم) :

*مباشرت و معاونت در اخلال عمده و کلان در نظام اقتصادی مگر آنکه ظرف شش ماه از تاریخ ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ مبادرت به رد مال و عواید ناشی از جرم را پرداخت کند؛

*اختلاس و ارتشاء؛

*اسیدپاشی؛

*دایر کردن مراکز فساد و فحشا؛

*جاسوسی؛

*جعل اسکناس و ضرب سکه تقلبی؛

*جرائم مستوجب مجازات حدی؛

*جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی درجه سه و بالاتر؛

*قاچاق مشروبات الکلی؛

*قاچاق کالا و ارز سازمان یافته، حرفه‌ای و عمده.

معاون قضایی رئیس قوه قضاییه اضافه کرد:عفو حق مجرم نیست بلکه منتّی است از طرف نظام و لطفی است از طرف ولی فقیه و این لطف شامل حال کسانی می‌شود که وجود آنان در جامعه موجب دغدغه فکری برای مردم نباشد.

ویضمن قدردانی از تدابیر حکیمانه ریاست قوه و مشی کریمانه رهبر معظم انقلاب اظهار داشت: امیدوارم خود اشخاص مورد عفو و خانواده آنان مراقبت کنند تا شاهد حوادث مشابه در آینده نباشیم. این عنایت مقام معظم رهبری البته آثار و برکات فراوانی در داخل کشور دارد و در عرصه بین المللی هم دشمنان نظام را خلع سلاح می‌کند.