در سال ۲۰۲۲ میلادی تعدادی از چهره‌های شناخته‌شده جهان در عرصه‌های مختلف سیاست، فرهنگ و ورزش جان باختند.

مروری بر چند چهره تاریخ‌ساز از درگذشتگان سال ۲۰۲۲ داریم و تأثیری که در مدت حضور خود بر جهان داشته‌اند.

میخائیل گورباچف

«میخائیل گورباچف» آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی بود که از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۱ در این مسند حضور داشت و در ۲۰ آگوست در ۹۲ سالگی درگذشت. نام او با فروپاشی «اتحاد جماهیر شوروی» گره خورده است و با برنامه‌های مانند «پرسترویکا» و «گلاسنوست» گام‌های بزرگی برای پایان جنگ سرد برداشت. بسیاری در ایران گورباچف را با نامه تاریخی امام خمینی (ره) به او می‌شناسند.

ملکه الیزابت دوم

الیزابت دوم در‌حالی‌که ۲۱ ساله بود به سلطنت رسید و ۷۰ سال و ۲۱۴ روز بعد در ۹۴ سالگی درگذشت. پایان امپراتوری بریتانیا را به چشم دید و ۱۵ نخست‌وزیر را پشت سر گذاشت و با پنج پاپ و پنج رئیس‌جمهور آمریکا دیدار کرد.

ملکه الیزابت دوم در طی هفت دهه پادشاهی دخالت‌های بسیاری در امور سایر کشور‌ها داشت و فتنه‌های متعددی در خاورمیانه به پا کرد از جمله کودتای ۲۸ مرداد ایران، جدایی بحرین از ایران، انهدام هواپیمای مسافربری ایران، بحران کانال سوئز در مصر و ورود این کشور به جنگ با رژیم صهیونیستی و فرانسه، اشغال جنوب یمن و حمایت از متجاوزان سعودی-اماراتی، جنگ فالکلند میان انگلیس و آرژانتین، جنگ اول خلیج فارس و حمله عراق به کویت، جنگ عراق و سوریه، جنگ و حمایت از اشغال افغانستان.

شینزو آبه

شینزو آبه، به عنوان دارنده طولانی‌ترین دوره نخست‌وزیری در ژاپن، شناخته می‌شد. او در سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۷ و ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۰ نخست‌وزیر ژاپن بود و در این مدت سعی کرد بحران‌هایی مانند زلزله، سونامی و فاجعه هسته‌ای را مدیریت کند.

آبه اولین مقام بلندپایه ژاپنی بود که بعد از انقلاب اسلامی به ایران سفر کرد. او در سال ۱۳۹۸ در جریان سفر به ایران با رهبر معظم انقلاب نیز دیدار کرد.

شینزو آبه در روز جمعه، هشتم جولای در شهر نارا در جنوب غربی این کشور هنگام سخنرانی در یک کارزار انتخاباتی هدف شلیک گلوله قرار گرفت و پس از انتقال با هلی‌کوپتر به بیمارستان در ۶۸ سالگی جان باخت.

رابرت مک‌فارلین

مک‌فارلین از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۵ مشاور امنیت ملی رونالد ریگان رئیس‌جمهور وقت آمریکا بود که نامش با ایران گره خورده است.

در سال ۱۳۶۵ هیئتی آمریکایی به سرپرستی «مک‌فارلین» برای مذاکره درباره آزادی نیرو‌های آمریکایی در لبنان در ازای فروش تجهیزات نظامی مورد نیاز ایران در جنگ تحمیلی، با پاسپورت‌های ایرلندی وارد ایران شدند که پس از افشا، به یک رسوایی سیاسی تمام‌عیار برای آمریکا تبدیل شد.

دولت ریگان قصد داشت پول حاصل از فروش تسلیحات به ایران را به شورشیان نیکاراگوئه (کنتراها) بدهد تا دولت نیکاراگوئه را سرنگون کنند.

مک‌فارلین در ۱۲ مه در ۸۴ سالگی درگذشت.

مادلین آلبرایت

مادلین آلبرایت، اولین وزیر امور خارجه زن آمریکا بود که ۲۴ مارس در ۸۴‌سالگی درگذشت. آلبرایت به‌عنوان سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد و وزیر امور خارجه در زمان رئیس‌جمهور سابق بیل کلینتون خدمت می‌کرد. او به‌عنوان وزیر، گسترش ناتو و مداخله نظامی در کوزوو را ترویج کرد. آلبرایت اولین مقام آمریکایی بود که رسما نقش این کشور در کودتای ۲۸ مرداد در ایران را تایید کرد.

اشتون کارتر

سیاستمدار آمریکایی که در ۲۴ اکتبر در ۶۸ سالگی در گذشت. او چهارمین و آخرین وزیر دفاع «باراک اوباما» رئیس جمهور اسبق آمریکا بود. وی ۲ سال این سمت را برعهده داشت. او از سال ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۶ در زمان «بیل کلینتون» رئیس جمهور اسبق آمریکا به عنوان معاون وزیر دفاع آمریکا خدمت کرد.

«همه گزینه‌ها درباره ایران روی میز است» از تکیه‌کلام‌های معروف کارتر در دوران ریاست پنتاگون توسط او از فوریه ۲۰۱۵ تا ژانویه ۲۰۱۷ بود. دستگیری ۱۰ ملوان آمریکایی توسط تکاوران نیروی دریایی سپاه پاسداران در خلیج فارس در دوران ریاست او بر پنتاگون اتفاق افتاد. او بعد از دستگیری این ملوان‌ها گفته بود از دیدن تصاویر آن‌ها در تلویزیون ایران «بسیار بسیار عصبانی» است.

ایمن الظواهری

ایمن محمد ربیع الظواهری، سرکرده گروه تروریستی القاعده و جانشین اسامه بن لادن بود که در ۳۱ جولای در حمله‌ای پهپادی در کابل کشته شد. وی یکی از چهره‌های شناخته شده و بانفوذ در میان عناصر القاعده بود که ادعای مبارزه با تروریست‌های داعش را در مناطق مختلف داشت.

برخی مقامات آمریکایی معتقدند وی در حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ و حمله به برج‌های دوقلو همدست بن لادن بوده است. او متهم به نقش داشتن در بمب گذاری سال‌های ۱۹۹۸ در سفارت‌های آمریکا در کنیا و تانزانیا بود. اف بی آی او را در فهرست افراد تحت تعقیب خود قرار داده و برای سر او جایزه‌ای ۲۵ میلیون دلاری در نظر گرفته بود.

شیخ بن زاید

خلیفه بن سلطان آل نهیان، دومین رئیس امارات متحده عربی و حاکم ابوظبی بود. او در سال ۲۰۰۴ و پس از درگذشت پدرش جانشین او شد و ۱۳ مه بر اثر سکته مغزی در ۷۳ سالگی درگذشت.

خلیفه بن زاید ریاست امارات متحده عربی را بر عهده داشت، اما در واقع محمد بن زاید، برادر و ولیعهد وی عملا قدرت را در امارات در دست داشت و اغلب تصمیمات سیاسی داخلی و خارجی از سوی او گرفته می‌شد و خلیفه بن زاید تنها اسما ریاست این کشور را به دست داشت.

پله

ادسون آرانتس دو ناسیامنتو ملقب به «پله» به عنوان پادشاه فوتبال جهان ستایش می‌شود. او پس از یک دوره طولانی بیماری در ۲۹ دسامبر و ۸۲ سالگی در گذشت و در این چند روزی که از مرگ او می‌گذرد، کشورش برزیل در تدارک برگزاری یک تشییع باشکوه برای اوست.

وی در دوران بازیکنی خود، سه جام‌جهانی را کسب کرد و حتی در جنگ داخلی نیجریه در سال ۱۹۶۷ هر دو طرف به مدت ۴۸ ساعت آتش‌بس اعلام کردند تا پله بتواند در پایتخت لاگوس در مسابقه‌ای نمایشی بازی کند.

پله رکورددار تعداد گل ملی برزیل است و در ۹۱ بازی ۷۷ گل به ثمر رسانده است. پله همچنین در ۱۳۶۳ بازی موفق شده است ۱۲۸۳ گل به ثمر برساند.

پله جوان‌ترین گل‌زن تاریخ فینال‌های جام‌های جهانی است که در فینال جام جهانی ۱۹۵۸ در مقابل سوئد دو گل به ثمر رساند. جوان‌ترین بازیکن هتریک‌کننده در جام جهانی که ۱۷ سال و ۲۴۴ روز سن داشت؛ رکوردی که ۵۸ سال است شکسته نشده است.

پاپ بندیکت شانزدهم

بندیکت شانزدهم، پاپ سابق که در سال ۲۰۱۳ از سمت خود استعفا داد، سال گذشته میلادی در ۹۵ سالگی درگذشت.

او که با نام ژوزف راتزینگر متولد شد، اولین پاپی بود که پس از نزدیک به ۶۰۰ سال استعفا داد و دلیل تصمیم خود برای کناره گیری را سن بالا عنوان کرد. پاپ بندیکت در طول دوران پاپی خود با چالش‌هایی مانند رسوایی‌های سوء استفاده جنسی در کلیسای کاتولیک در دهه ۲۰۰۰ و همچنین بحث و جدل پیرامون دوران اسقف اعظم مونیخ و فریزینگ در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ مواجه شد.

منبع: باشگاه خبرنگاران