این اتفاقی نادر است که دو مقام ارشد امریکا در مدتی کوتاه با رهبر چین دیدار کنند، اما این اتفاق به واسطه دو نشست، یکی در اندونزی و دیگری در تایلند و به فاصله پنج روز افتاد. شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، در ۱۴ نوامبر با جو بایدن، رئیسجمهور امریکا، در اندونزی دیدار داشت و حالا هم دیداری با کامالا هریس، معاون بایدن، در تایلند داشته است. هرچند که هر دو دیدار کوتاه بودند و شاید هم نه چندان گرم و صمیمانه، اما این دو دیدار با توجه به اوج گرفتن تنشهای اخیر بر سر جزیره تایوان و لفاظیهای تند دو طرف در روزها و ماههای اخیر، اهمیت خاصی دارد. علاوه بر این، دیدار جینپینگ با دو مقام ارشد امریکا پیامهایی نیز به کشورهای منطقه میدهد که در تعامل آینده پکن با آنها اهمیت دارد.
قبل از هر چیز، باید توجه داشت که «شی» کمتر از یک ماه قبل برای سومین بار از سوی حزب کمونیسم به عنوان رئیسجمهور چین انتخاب شد و از این جهت، اقدامات چند روز گذشته وی را باید نخستین گامهای او در این سومین دوره ارزیابی کرد. او برخلاف غیبت طولانیمدت قبل از مجامع و نشستهای بینالمللی، طی این چند روز در دو نشست مهم شرکت کرد؛ اول نشست گروه ۲۰ در بالی اندونزی و دوم اجلاس سالانه همکاریهای اقتصادی آسیا-پاسیفیک مشهور به اپک در بانکوک، پایتخت تایلند. «شی» با حضور در این دو نشست نه تنها غیبت طولانیمدت خود را جبران کرد بلکه نشان داد که برخلاف تفسیر رسانههای غربی حاضر است با امریکا مسیر دیپلماسی را طی کند تا اینکه همانند واشنگتن به دنبال رویارویی باشد. در واقع، جینپینگ با این کار سعی داشته آن تصوری را در هم بشکند که رسانهها از او به عنوان فردی ناسیونالیست و سرسخت به تصویر کشیدهاند و به جای این، تلاش میکند نشان دهد اهل تعامل است. به همین دلیل است که شیجینپینگ دیدارش با بایدن را «سازنده و راهبردی» توصیف کرده بود و گفته بود که «این دیدار اهمیت راهبری مهمی برای مرحله بعدی روابط چین و ایالات متحده داشت.»
با این حال، بهنظر میرسدکه هر دو اقدام «شی» بیتوجه به همسایگان چین به خصوص کشورهای حاشیه دریای جنوبی چین نبود. برخی از این کشورها مثل اندونزی در گروه ۲۰ عضویت دارند و تقریباً همه آنها در اپک، و حضور «شی» در این دو نشست فرصتی را برای او فراهم کرد تا در سومین دور از ریاست جمهوریاش، با رهبران این کشورها دیدار داشته باشد. پیام او در این دیدارها «همزیستی صلحآمیز و توسعه مشترک با تمامی کشورها برمبنای احترام، برابری و مزایای متقابل» بود. به گفته درو تامپسون، محقق ارشد در دانشکده سیاست عمومی لی کوآن یو دانشگاه ملی سنگاپور، «حضور مجدد شی جینپینگ در عرصه جهانی پس از قرنطینه در چین برای بیش از دو سال در جریان پاندمی کرونا، برای بسیاری از کشورهایی که به دنبال برقراری ارتباط با بالاترین و شاید تنها تصمیمگیرنده در چین بودند، اطمینانبخش بود.»در واقع، این حضور را باید در مقابل مداخلهجوییهایی دانست که امریکا در این منطقه دنبال میکند تا با تحریک کشورهای حاشیه دریای جنوبی چین و تشدید اختلاف و به خصوص اختلافات ارضی آنها با پکن، برای تقابل با چین از میان آنها یارگیری کند. ناوگان هفتم نیروی دریایی امریکا در آبهای این دریا نماد روشنی از این مداخلهجویی است و جینپینگ با توجه به این رویه امریکا است که سعی میکند از اجلاسهایی مثل دو اجلاس اخیر و دیدار با رهبران منطقه، به سمت آرام کردن اوضاع و تعامل بیشتر با کشورهای منطقه پیش برود. برای نمونه، فردیناند مارکوس، رئیسجمهور فیلیپین، با وجود اینکه روابط دیرینه و استراتژیکی با امریکا دارد، اما از تمایل به همکاری با پکن گفته و جینپینگ هم به او گفته که هر دو کشور باید در مورد دریای جنوبی چین «رایزنیهای دوستانه» خود را ادامه دهند. به این ترتیب، شیجینپینگ در سومین دور ریاست جمهوری خود به دنبال آرام کردن روابطش با امریکا و کشورهای همسایه چین است تا اینکه اجازه ندهد امریکا با مداخلهجوییها و تنشآفرینیهای خود اوضاع منطقه را از دست او خارج کند.
سید رحیم نعمتی
نرمش شی جینپینگ در برابر مداخلهجویی امریکا
روزنامه جوان
این اتفاقی نادر است که دو مقام ارشد امریکا در مدتی کوتاه با رهبر چین دیدار کنند، اما این اتفاق به واسطه دو نشست، یکی در اندونزی و دیگری در تایلند و به فاصله پنج روز افتاد
صاحبخبر -
∎
نظر شما