زهره صفاری/  رؤسای جمهور امریکا و چین برای نخستین بار پس از ورود جو بایدن به کاخ سفید در حاشیه نشست گروه 20 در بالی اندونزی با یکدیگر دیدار کردند؛ دیداری که گرچه در برابر خبرنگاران بسیار خوشایند جلوه داده شد اما در اصل با توجه به موضع گیری‌های اخیر واشنگتن در قبال پکن و تقابل‌های آنها در حوزه‌های حقوق بشری، اقتصادی و فناورانه، مملو از شکاف‌هایی است که می‌تواند اهمیت این دیدار را کاهش دهد و انتظارات از خروجی آن را تنزل بخشد.
 به گزارش رویترز، جو بایدن و همتای چینی‌اش؛ شی جین پینگ که از آغاز ریاست جمهوری بایدن تاکنون 5 بار تلفنی یا به صورت ویدیویی با یکدیگر مذاکره داشته‌اند و آخرین دیدار حضوری شان به دوران ریاست جمهوری باراک اوباما برمی گردد، دیروز در شرایطی در برابر یکدیگر نشستند که بنا به اعلام منابع نزدیک به کاخ سفید احتمال صدور بیانیه مشترک از خروجی این ملاقات بسیار بعید به نظر می‌رسد.
احوالپرسی گرم
جو بایدن و شی جین پینگ درست در زمانی نخستین دیدار حضوری‌شان را برگزار کردند که کشورهایشان به عنوان دو ابرقدرت جهانی در پایین‌ترین سطح روابط قرار داشتند و جو بایدن پیش‌تر اذعان کرده بود که در ملاقات با همتای چینی اش، قصد دارد خط قرمزها را به او گوشزد کند. اما با همه این تفاصیل دو رئیس جمهور روز دوشنبه پیش از آغاز مذاکراتشان در هتل مدرن مولیا در بالی در برابر پرچم‌های کشورهایشان به گرمی و با لبخند با یکدیگر دست دادند و بایدن در حالی که دستش را روی شانه شی گذاشته بود با ابراز خرسندی از این دیدار گفت: «به عنوان رهبران دو ملت ما نسبت به یکدیگر مسئولیم. به نظر من برای اثبات اینکه چین و امریکا قادر به مدیریت اختلافات شان و پیشگیری از کشاندن رقابت‌ها به درگیری هستند و به دنبال راهکاری برای حل بحران‌های جهانی می‌گردند، باید روابط دوجانبه میان دو کشور برقرار شود.» بایدن در این اظهارات تغییرات اقلیمی و بحران غذا را به عنوان معضلاتی دانست که باید در همکاری دو کشور مهار شود.
در برابر این استقبال گرم، شی جین پینگ نیز با تأکید بر اینکه این دیدار نمی‌تواند همه انتظارات جهانی را رفع کند، گفت: «ما نیازمند یک مسیر درست در روابط چین و امریکا هستیم و در این راه ضروری است روابط دوجانبه مان را به سمت تقویت این مسیر پیش ببریم. جهان از چین و امریکا انتظار دارد که بتوانند روابط دوجانبه شان را تحت کنترل درآورند.»  پس از این دیدار نیز جو بایدن در نشست با رسانه ها خبر داد، دو طرف درباره نظم جهانی و حقوق بشر توافق دارند و همتای چینی اش به مصالحه با امریکا روی خوش نشان داده است. او همچنین تأکید کرد، پایبندی کشورش به سیاست چین واحد را به شی اعلام کرده است و در مقابل وی نیز اعلام کرده، قصدی برای حمله به تایوان ندارد. چین نیز در بیانیه ای خبر داد رئیس جمهور چین به همتای امریکایی خود درباره امنیت و ثبات تنگه تایوان هشدار داده و از وی خواسته است از خط قرمزهای پکن عبور نکند. رؤسای جمهور دو ابرقدرت جهانی در حالی وارد مذاکره شدند که کارشناسان محور اصلی صحبت‌ها را با توجه به وقایع جهانی و موضع گیری‌های طرفین؛ تایوان، اوکراین و بلندپروازی‌های هسته‌ای کره شمالی عنوان کرده بودند.
انتظارات پایین از یک دیدار حساس
گرچه تنش‌آفرینی‌های امریکا در سال‌جاری بویژه در مورد تایوان و هنگ‌کنگ بارها روابط دو کشور را با چالش فراوان روبه‌رو کرده است و بسیاری از کارشناسان هدف اصلی این مذاکره دوجانبه را پیشگیری از وقوع جنگ سردی دیگر اعلام کرده‌اند اما مقامات واشنگتن معتقدند دو ماه مانده تا این دیدار، در پس پرده طرفین تلاش زیادی برای حل و فصل اختلافات داشته‌اند. این در شرایطی است که به رغم صف آرایی غرب برای روسیه در بحران اوکراین، روابط پکن و مسکو همچنان بسیار نزدیک است و همین امر نیز سبب اختلاف نظرهایی میان آنها شده است.در عین حال به نوشته یو اس ای تودی، تیم بایدن انتظار زیادی از خروجی این دیدار ندارد و حتی توافق بر سر موضوعات حساس مورد اختلاف دو کشور را بسیار پایین می‌داند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن پیش‌تر گفته بود: «به نظرم این دیدار تازه شروع یک راه است و نمی‌توان توقع حل و فصل مسائل را داشت.»
ژائو لیجیان، وزیر خارجه چین نیز با تأکید بر اینکه دولت بایدن باید از سیاسی کردن تجارت خودداری کرده و حدود حاکمیتی پکن را در موضوع تایوان به رسمیت بشناسد، گفت: «عملکرد دوجانبه چین و امریکا دارای اهمیت است و مانع سوء تفاهمات و سوء برداشت‌ها برای به انحراف کشیدن روابط دو کشور می‌شود.»