به گزارش شبکه اخبار اقتصادی و دارایی (شادا)، دکتر سید محمد هادی سبحانیان، معاون سیاستگذاری اقتصادی وزیر اقتصاد صبح امروز در یک نشست خبری به مناسبت هفته دولت به تشریح وزارت امور اقتصادی و دارایی در یکسال گذشته پرداخت و با اشاره به وضعیت اقتصادی کشور در زمان روز کار آمدن دولت سیزدهم گفت: بر اساس آمار طی یک دهه گذشته رشد اقتصادی پایینی تجربه شده و رشد اقتصادی کشور به جز سال ۱۴۰۰ برابر با نیم درصد بوده است.

وی با اشاربه فشار اقتصادی به مردم در دهه گذشته یادآور شد: درآمد سرانه مردم کاهش ۳۲ درصدی داشته در عین حال که تشکیل سرمایه ثابت خالص نیز نزولی بوده و اهداف برنامه ششم محقق نشده است و از سوی دیگر رقم استهلاک بسیار بالا بوده و نتوانسته‌ایم سرمایه مورد نیاز را جذب کنیم.

سبحانیان با اشاره به رشد نقدینگی و پایه پولی در یک دهه گذشته یادآور شد: نقدینگی از ۶۱۳ هزار میلیارد تومان در سال  92 به بیش از ۵ هزار هزار میلیارد تومان در حال حاضر رسیده است و این موضوع باعث دست اندازی بانک‌ها به منابع و درنهایت افزایش شیب تورم ناشی از رشد نقدینگی شده است، به نحوی که میزان تورم در چند سال اخیر از میانگین تورم در ۳۰ سال گذشته بسیار بالاتر بود.

بی انضباطی فزاینده در سنوات گذشته سفره مردم را کوچک کرد
معاون وزیر اقتصاد با بیان اینکه کسری بودجه از ۳۳ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۹ به ۱۷۵ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ رسیده است، گفت: از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰، بدهی دولت به صندوق‌های بازنشستگی ۶۰۰ درصد، وابستگی صندوق تامین اجتماعی به بودجه دولت ۵۰ درصد، بدهی دولت به بانک مرکزی ۴۷۶ درصد و بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی ۱۳۱ درصد افزایش داشته است.
وی این بی انضباطی فزاینده در سنوات گذشته در بودجه دولت ها و نظام بانکی کشور را موجب کوچک شدن سفره مردم دانست و افزود: نه تنها دولت ها در مسیر اصلاح گام برنداشتند بلکه عملکرد دولت حکایت از تشدید این بحران ها داشته و شرایط اقتصادی کنونی را رقم زده است.

سبحانیان با اشاره به اقدامات دولت سیزدهم در راستای اصلاح در نظام اقتصادی بر مبنای آنچه در سند تحول دولت مورد تأکيد قرار گرفته است، تصریح کرد: روح حاکم بر مجموعه اقدامات تحولی که ذیل گسترش عدالت در عرصه اقتصادی دنبال شد و بر همین اساس در چند عرصه کار را پیش بردیم که یکی از موارد هوشمند سازی پرداختن واقعی به اقتصاد دانش بنیان بود تا به دور از هرگونه شعارزدگی بتوانیم ارتقای  حکمرانی دانش را در اقتصاد داشته باشیم.

اگر نقدینگی کنترل نمی شد بیش از این تورم داشتیم
وی اقدام در راستای عدالت گستری و افزایش کارایی اقتصاد را شفاف سازی و تلاش برای نظارت بیشتر و کنترل بی انضباطی شبکه بانکی برشمرد و گفت: در این راستا دولت موفق شد هم در حوزه رشد پایه پولی و نقدینگی اقدامات خوبی را انجام دهد و اگر این اتفاقات نمی افتاد با تورم های بالاتری را داشت.

سبحانیان همچنین با اشاره به برخی شرایط غیرقابل پیش بینی اقتصادی در آغاز به کار دولت سیزدهم، گفت: افزایش قیمتهای جهانی، خشکسالی، جنگ روسیه و اوکراین پدیده هایی نبود که از قبل پیش بینی شده باشد و افزایش هایی را در بسیاری از خدمات به واسطه افزایش قمیت های جهانی تحمیل کرد و به رغم این افزایش ها دولت با مهار نقدینگی و رشد پایه پولی توانست تا حدودی از تورم های افسار گسیخته جلوگیری کند.

وی مسیر کنترل پایه پولی و رشد نقدینگی را مسیری ادامه دار دانست و افزود: البته اجرای سیاست عادلانه سازی یارانه ها در مقطعی افزایش در شاخص قیمت‌ها را رقم زد اما بر خلاف ریشه اصلی تورم که تورم پایداری را به کشور تحمیل می کرد، اصلاح سیاست یارانه‌ای یک افزایش دفعی بوده است.

سبحانیان با بیان اینکه آمارها نشان داد که در تیر ماه تورم کاهش قابل توجهی نسبت به ماه قبل داشت، گفت: دولت با سیاست عادلانه سازی یارانه ها، یکی از عوامل تورم که ارز 4200 تومانی بود را کنترل کرد و لذا امیدواریم این تورم ناشی از تغییر نرخ ارز تخلیه شده باشد.

تحقق حکمرانی داده در حوزه نان

وی با اشاره به هوشمند سازی اقتصاد برای نمونه به هوشمند سازی یارانه نان اشاره کرد و تأکید کرد: در حوزه نان این تصور کسی که بیشتر از نان استفاده می‌کند تمکن مالی کمتری دارد و در عین حال در این بین هر کیسه آرد حدود 35 هزار تومان بود در حالی که در بازار آزاد تا  700- 800 هزار تومان قیمت داشت. برای آنکه جلوی بستر خطا را بگیریم، طرح ابتکاری را با سایر اجزای دولت در وزارت اقتصاد دنبال کردیم و با استفاده از سامانه ای که میزان مصرف آرد در کشور را کنترل کند و رصد شود که آرد تحویل داده شده به نان تبدیل شده و به دست مردم برسد، توانستیم در طی سه ماه این زیرساخت ها را فراهم کنیم و در حال حاضر حاکمیت مبتنی بر داده در حوزه نان به طور کامل وجود دارد.

معاون وزیر اقتصاد گفت: با استقرار این زیرساخت می‌توان خروج آرد از شبکه را کنترل کرد، ضمن اینکه جلوی افزایش قیمت نان گرفته می‌شود. طی سه ماه گذشته بیش از 95 درصد مصارف خرید نان را گسترش دادیم. از حدود 74 هزار نانوایی بیش از 72 هزار نانوایی به دستگاه‌های هوشمند مجهز شدند.

وی گفت:  میزان آرد مورد نیاز ما برای پخت حدود 100 میلیون قرص نان در روز حدود 16 تا 17 هزار تن است. در حالی که حدود 24 هزار تن در روز آرد توزیع می‌شود. به این معنا که روزانه 7 هزار تن آرد توزیع می‌شود که به دست مردم نمی‌رسد. در ماه حدود 2.5 هزار میلیارد تومان دولت یارانه نان پرداخت می‌کند که به دست مردم نمی‌رسد.

فقط 3 درصد نانوایی‌ها تخلف کردند

سبحانیان گفت:‌ البته تا امروز اعمال حاکمیت برای مصارف خلاف انجام نشده است، اما تصمیم قطعی ستاد اقتصادی دولت ساماندهی وضعیت فعلی است. براساس گزارش‌های موجود از رفتار متقلبانه از برخی نانوایان، در حال حاضر حدود سه درصد شامل تقلب شده‌اند.
وی با بیان اینکه پروژه نان در کشور با این طرح متوقف نمی‌شود، اضافه کرد: ما با استقرار این سامانه توانستیم امکان لازم برای حکمرانی مبتنی بر داده را فراهم کنیم. در مرحله بعد باید ضمن جبران هزینه‌های نانوایان با متخلفان برخورد کرد. این موارد در دولت با محوریت وزارت کشور در حال بررسی است و در مورد آن تصمیم‌گیری نیز خواهد شد.

رویکرد عدالت محور مالیاتی در دولت سیزدهم

معاون وزیر اقتصاد با اشاره به اینکه در حوزه مالیات نیز با وجود اینکه تمامی کارشناسان اقتصادی بر تحول در این زمینه تاکید داشتند اقدامی در این راستا در سنوات گذشته انجام نشده بود، افزود: افزایش درآمدهای مالیاتی، ایجاد عدالت مالیاتی در دستور کار دولت سیزدهم و وزارت اقتصاد قرار گرفت. در این راستا قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان که باید از خرداد 1400 اجرایی می شد اما امکانات آن در دولت قبل فراهم نشده بود. با تلاش‌های صورت گرفته تا حد زیادی کار انجام شده است و اساس کار ما بر گسترش عدالت مالیاتی و کاهش فشار بر فعالان اقتصادی است. این موضوع به سرعت در حال پیگیری است.

وی اضافه کرد: آن چیزی که وزارت اقتصاد دنبال می‌کند این است که شیوه اجرای قانون که بستر های اجرایی آن فراهم شده، چگونه باشد،  یک مسیر اجرای یکباره قانون و مسیر دیگر اجرای مرحله‌ای آن است، امیدوار هستیم تصمیمی گرفته شود که به نفع کسب و کار ها باشد.

حدود 99 درصد کارتخوان ها ساماندهی شده‌اند

سبحانیان همچنین با اشاره به اقدامات انجام شده برای هوشمند سازی نظام مالیاتی تاکید کرد:‌ در راستای هوشمندسازی نظام مالیاتی حدود 18 میلیون و 900 هزار کارتخوان بالغ بر  99 درصد کارتخوان ها ساماندهی شده‌اند و حدود 8 میلیون حساب تجاری که درگذشته به سازمان امور مالیاتی متصل نبودند، شناسایی شده است.

وی با تأکید بر اینکه در سایر حوزه ها نیز رویکردهای هوشمند سازی دنبال می‌شود، افزود: در حوزه اموال تملیکی نیز اتفاق خوبی رخ داد است؛ در حال حاضر ارتباط سامانه ای بین ارگان های مختلف با اموال تملیکی برقرار شده که خود سبب افزایش سرعت و شفافیت شده است و در بحث کد شناسه نیز اقدامات خوبی انجام شده است.

وی افزود:‌ در حوزه سازمان بورس نیز سامانه ستاره مستقر شده که کمک خواهد کرد تا مردم بتوانند دارایی خود را توثیق کنند. در زمان حاضر ملک با ارزش مردم برای دریافت وام استفاده می‌شود اما به دنبال این هستیم تا امکان استفاده از سایر اموال نیز فراهم شود.

افشای صورت های مالی برای نخستین بار

معاون وزیر اقتصاد با اشاره به رویکرد شفاف سازی برای رسیدن به عدالت اقتصادی در وزارت اقتصاد تأکيد کرد: در رویکرد جدید وزارت اقتصاد در حوزه شفا‌سازی، اطلاعات مربوط به 313 شرکت دولتی شامل 7 بانک و 3 بیمه در کدال منتشر شد که با توجه به نقش این شرکت‌ها در اقتصاد کشور، انتشار صورتهای مالی می‌تواند آنها را مسئولیت پذیر کند؛ این اقدام در راستای ارتقای عملکرد شرکت ها و مسئولیت پذیری آنها است.

سبحانیان همچنین اشاره کرد:  بحث عرضه خودرو در بورس کالا نیز اقدامی بود که برای اولین بار توسط وزارت اقتصاد برای حذف دلالی و کمک به مردم و خودروسازها انجام شد. البته وزارت اقتصاد به دنبال این است که تالار املاک و مستقلات را نیز راه اندازی کند تا فضای دلالی را با استفاده از ساز و کارهای شفاف بورس تغییر دهد.

وی افزود: بحث دیگری که در حوزه شفافیت دنبال می‌شود، انتظام بخشی به حساب ها در  حساب واحد خزانه است.

 براساس قانون همه دستگاه‌ها باید مراودات مالی خود را از مسیر حساب خزانه نزد بانک مرکزی انجام دهند. شاهد هستیم که 54 شرکت دولتی و برخی دانشگاه ها به وظایف خود عمل نکردند.

وی ساماندهی مجوزها و حذف امضاهای طلایی را اقدام دیگری در مسیر  تسهیل فضای کسب و کارو شفافیت عنوان کرد و افزود: یکی از مهمترین اقداماتی که در حوزه تسهیل کسب و کار ها انجام شد، ساماندهی مجوزها بود؛ البته همچنان وضعیت مطلوبی نداریم و برخی دستگاه ها به وظایف قانونی خود تمکین نمی‌کنند، در حالی که قانون صراحت دارد همه مجوزها باید از مسیر درگاه ملی مجوزها صادر شود و  هیچ دستگاهی حق ندارد از متقاضی کاغذ مطالبه کند یا شرطی خارج از شرایط تعیین شده در درگاه ملی مجوزها درخواست کند.

حذف 1500 شرط مبهم و فاقد پشتوانه قانونی از صدور مجوزها

وی با اشاره به اینکه در مدتی که درگاه ملی مجوزها مستقر شده است حدود 2600 مجوز با رویکرد شفاف سازی مورد بررسی و بازخوانی قرار گفت: 1500 شرط مبهم و فاقد پشتوانه قانونی نیز حذف شده است. بحث دیگر ثبت محور کردن مجوزها بوده است که حدود 400 مجوز کسب و کار خانگی براساس این موضوع صادر می‌شد.

معاون وزیر اقتصاد در عین حال گفت متاسفانه 25 مجوز مربوط به 10 دستگاه نیز وجود دارند که مجوزهای خود را اعلام نکرده اند و ناگزیر به اعلام اسامی آنها به دستگاه های نظارتی هستیم.

وی همچنین اضافه کرد: 30 هزار مجوز صنفی در کشور صادر می‌شود که امضای طلایی در آن نقش دارد. برای اولین بار و با همکاری دستگاه‌های مختلف توانستیم این 30 هزار مجوز را استاندارد کنیم و در جلسه آینده هیات مقررات زدایی تمامی این مجوزها به صورت مجوزهایی محدود و استاندارد شده مصوب خواهند شد. از میان 3000 رسته صنف مجوز فقط 250 رسته تائید محور می ماند و 2400 مجوز صنفی به صورت اعلامی خواهد شد.

اعطای تسهیلات اشتغالزایی بدون پول پاشی

معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی بیان کرد:‌ موضوع دیگری که توسط وزارت اقتصاد دنبال شد پرداخت وام برای ایجاد اشتغال بود. در سال 99 عدد بسیار پایینی در بودجه در نظر گرفته شده بود. در سال 1400، 19 هزار میلیارد تومان در بودجه در نظر گرفته شد و دولت با اهرم سازی این منابع و تلفیق آن با منابع بانکی تا 45 هزار میلیارد تومان منابع ایجاد کرد.

وی افزود: براین اساس در31 استان کشور بیش از 71 هزار طرح در استانها مورد تأیید قرار گرفته است که ارزش آنها بالغ بر 113 هزار میلیارد تومان است و از این تعداد 24 هزار طرح تسهیلات دریافت کردند یا در مرحله پرداخت است که ارزش ریالی آن حدود 30 هزار میلیارد تومان است. این منابع باید به صورت حداکثری به هدف اصابت کند در نتیجه سیاست‌های نظارتی مناسبی نیز در نظر گرفته شده است تا پول پاشی صورت نگیرد.

سبحانیان تصریح کرد:  انجام اقدامات تحولی کار آسانی نبود و بر هم زدن نظم اقتصادی آن هم در شرایطی که بازیگرانی از این وضعیت منتفع می شدند قطعا مقاومت هایی می‌کردند و اصلاح در هر یک از حوزه های اقتصادی به راحتی رخ نداده است.

وی در پاسخ به سوالی در خصوص عدم اتصال بخشی از دستگاه‌های کارتخوان به سامانه هوشمند نان و مشکلات افرادی که امکان دریافت کارت بانکی ندارند، گفت: این موارد در کارگروه مربوطه با محوریت وزارت کشور بررسی می‌شود و لازم است برای آن تصمیم‌گیری شود.

سبحانیان گفت: تعداد بسیار کمی از نانوایی ها نیز هنوز تجهیز نشده اند که این موارد نیز به دلیل نقص در مدارک نانوا در خصوص مجوزها و سهمیه آرد بوده است. در نتیجه این موارد باید برطرف شود و تخلف بوده است. همچنین هر نانوایی که به این تجهیزات مجهز شده 15 درصد کمک هزینه به ازای هر نان که میفروشد دریافت می‌کند.

وی هوشمند سازی یارانه نان را راهی برای کنترل استفاده خارج از شبکه آرد، تأکید کرد: تا به امروز اقدامی ناظر به انضباط بخشی به این موضوع انجام نشده و لزومی ندارد به محض شروع طرح با متخلف برخورد کنیم هدف اول جمع آوری داده بود و رویکردی که از این پس قرار است اجرا شود ساز و کار تشویقی و تنبیهی بر مبنای عملکرد نانوا است.

تصویب بسته کنترل تورم دولت در ستاد اقتصادی

سبحانیان در مورد راهکارهای کنترل تورم و نقش نرخ بهره در این خصوص گفت: دولت به جهت اهمیت کنترل تورم، بسته‌ای را برای کنترل تورم تدوین کرد که به تصویب ستاد اقتصادی دولت رسید. از جمله ابزارهای این کار انضباط مالی و پولی است. در گذشته شاهد بودیم که در ماه‌های پایانی دولت قبل افزایش‌هایی در هزینه های دولت رقم خورد که منابع پایداری برای آن تعیین نشده بود که اقدام غیرمسئولانه در دولت قبل رقم خورد. در حوزه پولی باید نظارت دقیق‌تری در شبکه بانکی ایجاد شود. مهم ترین مسیری که در حال حاضر پیگیری می‌شد کنترل ترازنامه بانک ها است.

وی ادامه داد:‌ در خصوص نرخ 20 درصد بهره بانکی نیز باید گفت این نرخ با پیشنهاد بانک مرکزی در بودجه قرار گرفته است. این موضوع نیز یک تصمیم سیاستی است و دولت تحمیلی در این حوزه ندارد. همچنین در حوزه کنترل تورم بر این اساس، باید گفت که عده‌ای بر این عقیده هستند که در شرایط کنونی و با توجه به وضعیت شبکه بانکی، ناسالم بودن آنها و عدد تورم ابزار نرخ سود ابزار موثری در کنترل تورم نیست.

سبحانیان در پاسخ به سوالی در بحث مالیات برعایدی سرمایه گفت: ما پیگیر مالیات برعایدی سرمایه هستیم چرا که معتقدیم برای رشد اقتصادی باید هزینه فعالیت های سوداگرانه را افزایش دهیم. در حال حاضر دولت بنایی برای ارائه لایحه ندارد و طرح مجلس را مناسب می‌داند. این طرح در دستور کار مجلس قرار دارد و پیشنهادات دریافت شده و در حال بررسی است.

معاون وزیر اقتصاد درباره اجرای قانون مالیات بر خانه های خالی هم گفت: بانک اطلاعاتی خانه های خالی در اختیار وزارت راه و شهرسازی است که سازمان مالیاتی صرفا مسئول وصلول مالیات است.

سبحانیان در مورد طرح قانون بانک مرکزی گفت: در خصوص بانکداری دولت نظر خود را اعلام خواهد کرد. دولت نقدهایی به این طرح داشت و در جلساتی که برگزار شد این موارد به نمایندگان مجلس ارائه شد. باید دید که این موارد تا چه حد توسط مجلس مورد توجه قرار می‌گیرد. رویکرد فعلی نمایندگان مثبت است و تلاش می‌شود گام موثری برای ساماندهی شبکه بانکی انجام شود.

امکان اجرای آزمایشی طرح کالابرگ از اول مهر ماه

وی همچنین درباره کالابرگ الکترونیکی هم گفت : ‌در حوزه کالابرگ نیز با توجه به اینکه این موضوع قانون است دولت می‌خواهد زیرساخت ها را فراهم کند. این موضوع با مسئولیت مستقیم وزارت رفاه دنبال می‌شود. زیر ساخت های فنی آماده شده و امکان اجرای آزمایشی آن برای برخی اقشار فراهم شده است.

معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد:‌ در صورتی که طرح اجرایی در دولت به تصویب برسد، از تاریخ یک مهر ماه این امکان وجود دارد که به صورت آزمایشی اجرایی شود.

* تصاویر