صاحبخبر - گروه بین الملل - مقامات سعودی می گویند زمانی جو بایدن آماده سفر به عربستان سعودی میشود که این کشور غول نفتی بیش از پیش به روسیه نزدیک شده است و هیچ برنامهای برای جدا شدن از مسکو یا کمک به واشنگتن برای ارسال بیشتر نفت خام ندارد.»
در این رابطه روزنامه وال استریت ژورنال در مقالهای نوشت: شراکت پررونق میان روسیه و سعودیها که ریشه در ظرفیت تولیدات عظیم نفتی آنها دارد، برنامههای نفتی میان واشنگتن و ریاض که حدود نیم قرن طول کشیده و پایه و مرکز نظم جهانی پسا- جنگ جهانی دوم بوده را وارونه کرده است.
در راستای حمله روسیه به اوکراین، سعودیها درخواستهای واشنگتن را مبنی بر صادرات بیشتر نفت برای کاهش قیمتهای جهانی نادیده گرفتند؛ بدین ترتیب در ماه مارس قیمت هر بشکه نفت تقریبا به ۱۴۰ دلار و از اواخر ماه فوریه اغلب بالای ۱۰۰ دلار ثابت مانده است.
مقامات آمریکایی گفتند که جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا مصمم است تا طی این سفر، موضع عربستان سعودی را نسبت به روسیه بررسی کند.
عربستان سعودی یک متحد نزدیک واشنگتن محسوب میشد و مکانی برای سربازان آمریکایی در جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ بود. اما هنگامی که باراک اوباما، رئیسجمهوری پیشین آمریکا در سال ۲۰۱۵ به سمت توافق هستهای با ایران پیش رفت، روابط میان عربستان سعودی و ایالات متحده سرد شد.
پس از آن دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا که از این توافق جدا شد، ظاهرا روابط آمریکا و ریاض تقویت شد. اما قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار و منتقد سعودی در سال ۲۰۱۸، روابط میان ایالات متحده و عربستان را تیره کرد و میان غرب و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی فاصله افتاد.
در همین حال درست زمانی که اکثر کشورهای توسعه یافته از بن سلمان دوری میکردند، ولادیمیر پوتین، رئیس فدراسیون روسیه رابطه خود را با این ولیعهد جوان تعمیق بخشید.
اوپک پلاس به عنوان سنگ بنای سیاست خارجی
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا گفت: رئیس جمهور بایدن این هفته میخواهد با ملک سلمان بن عبدالعزیز آل سعود، پادشاه ۸۶ ساله عربستان و پسرش محمد بن سلمان دیدار کند. علاوه بر مسائلی که در دستور کار رهبران قرار دارد، نفت از دیگر موضوعات این دیدار خواهد بود.
سالیوان به خبرنگاران گفت: ما معتقدیم که تامین و کالای کافی در بازار جهانی برای حفاظت از مردم و مصرفکنندههای آمریکایی نیاز است. ما معتقدیم که گامهای بیشتری باید برداشته شود. مقامات سعودی میگویند که آنها متعهدند تا تصمیماتی را درخصوص نفت با متحد خود اوپک پلاس و با مشورت روسیه بگیرند. همزمان با حمله روسیه به اوکراین، افزایش قیمتها به روسیه کمک میکند تا بودجه دولتش را فراهم کند و ضربات اقتصادی به غرب وارد کند.
مقامات سعودی و روسی میگویند که در حال حاضر اوپک پلاس یک پایه و سنگبنایی برای سیاست خارجه آنها محسوب میشود. هر دو کشور برنامههایی برای افزایش تجارت و سرمایهگذاری دارند؛ برنامههایی که به گفته مقامات سعودی، بن سلمان آنها را به عنوان یک چرخش کلی از غرب که با چین ارتباط بیشتری دارد، تلقی میکند.
تحلیلگران بر این باورند که کرملین از طریق همکاری با سعودیها قصد داشته رهبری جهانی ایالات متحده را تضعیف کند و در راستای تحریمهای اعمال شده از جانب غرب، به دنبال متحدان جدیدی است.
همچنین عربستان سعودی از طریق اتحادش با روسیه میتواند مسئولیت ریاض درخصوص نفت آن هم زمانی که قیمت نفت بیش از حد مطلوب برای واشنگتن افزایش مییابد را کاهش دهد.
کاخ سفید از اظهار نظر درخصوص این مقاله خودداری کرد. مقامات آمریکایی با اشاره به رای عربستان سعودی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد جهت محکومیت حمله روسیه به اوکراین، گفتهاند که این کشور (عربستان سعودی) با قاطیعت طرف آمریکا میماند و مقامات سعودی میگویند که از حمله روسیه به اوکراین غافلگیر شدهاند. اما این در حالیست که آنها به روسیه کمک کردهاند و این موضوعی است که غرب را نگران میکند.
از نفت تا برنامه هستهای
گزارش وال استریت ژورنال در حالی منتشر می شود که روزنامه نیویورک تایمز نیز در گزارشی آورده است: بایدن تلاش میکند تا سرعت روزافزون برنامه هستهای ایران را کاهش دهد، جریان نفت به جایگاههای سوخت آمریکا را تسریع بخشد و روابط با عربستان سعودی را تغییر دهد، بدون اینکه بهنظر برسد ولیعهدی را در آغوش میگیرد که سازمان سیا معتقد است در پس قتل یک مخالف برجسته ساکن ایالات متحده بوده است». نیویورکتایمز نوشت: «هر سه تلاش، مملو از خطرات سیاسی برای رئیسجمهوری است که منطقه را به خوبی میشناسد، اما برای اولین بار در شش سال گذشته است که با اهرمهایی بسیار کمتر از آنچه که برای شکلدهی به رویدادها نیاز دارد، به منطقه بازمیگردد».
این روزنامه درباره تلاشهای بایدن علیه برنامه هستهای ایران در سفر به غرب آسیا،ادعا کرد: «مذاکرات ۱۸ ماهه او برای احیای توافق هستهای ایران متوقف شده و تلاش دیپلماتیک برای مجبور کردن تهران به خارج کردن بیشتر سوخت اتمی که اکنون در حال غنیسازی به سطح تسلیحاتی است نیز قطع شده است». نگارندگان این یادداشت درباره تلاش بایدن جهت افزایش تولید نفت در غرب آسیا برای جایگزین کردن با نفت و گاز روسیه، تحلیل کرد: «در حالی که انتظار میرود هیچ توافق صریحی در مورد افزایش تولید نفت سعودی اعلام نشود - به دلیل نگرانی از اینکه ممکن است به عنوان پاداشی برای سهولت بازگشت ولیعهد به عرصه دیپلماتیک به نظر برسد - اما مقامات میگویند احتمالا در یک یا دو ماه آینده انجام خواهد شد».
به نوشته نیویورکتایمز، مقامات دولت آمریکا میدانند که وقتی عکسهای اجتنابناپذیر دیدار بایدن با «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی، آنهم کمتر از دو سال پس از آنکه بایدن قول داد عربستان سعودی را در صحنه بینالمللی منفور کند، مورد انتقاد شدید حزب خود قرار خواهند گرفت؛ وعدهای که به بهانه قتل «جمال خاشقچی» روزنامهنگار واشنگتن پست در کنسولگری ریاض در استانبول صادر شد.
این روزنامه با بیان اینکه «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید روز دوشنبه مدعی شد ایران قصد دارد چند صد فروند هواپیمای بدون سرنشین به روسیه بفروشد و علاوه بر آن آموزشهای لازم برای بهکارگیری این پهپادها را نیز به نیروهیا روس بدهد، ادعا کرد: «انگیزه اصلی سالیوان از مطرح کردن آن مسئله این بود که به تهران و مسکو هشدار دهد که ایالات متحده ناظر است. اما با توجه به اینکه انتظار میرود دیدار بایدن با نمایش توانایی اسرائیل برای استفاده از سلاحهای لیزری علیه پهپادها و موشکها آغاز شود، به نظر میرسد که قصد دارد پیامی به اسرائیل در مورد حمایت بیشتر از اوکراین ارسال کند».
نیویورکتایمز درباره اهداف بایدن از سفر به تلآویو افزود: «این [اظهارات سالیوان] همچنین به بایدن و یائیر لاپید نخستوزیر موقت اسرائیل، نقطه توافق مشترکی در مورد نحوه رویارویی با ایران، در بحبوحه تداوم درگیریهای پشت پرده بر سر چگونگی مدیریت یک چرخش حیاتی در پرونده هستهای ایران، میدهد. بهطور رسمی، اسرائیل با احیای توافق هستهای ایران مخالف است، اگرچه به نظر میرسد این یک موضوع بحثبرانگیز باشد. گفتوگوها برای ماهها متوقف شده بود و بایدن درخواست ایران مبنی بر حذف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمانهای تروریستی واشنگتن را رد کرد».
این یادداشت با ادعای اینکه توافق هستهای ایران ممکن است هماکنون غیرقابل احیا باشد، اضافه کرد: «در اوایل بهار، رابرت مالی و آنتونی بلینکن گفتند که تنها چند هفته، شاید یک ماه یا بیشتر، برای دستیابی به یک توافق پیش از پیشرفتهای ایران و دانش بهدستآمده از نصب سانتریفیوژهای پیشرفته برای تولید اورانیوم در سطح بالا باقی مانده است. اکنون، چهار ماه بعد، دستیاران آقای بایدن از توضیح اینکه چگونه اجازه دادهاند این ضربالاجل به پایان برسد خودداری میکنند و همچنان اصرار دارند که احیای توافق ارزشمندتر از کنار گذاشتن آن است».∎
نظر شما