طرح رتبه‌بندی معلمان بر اساس سند تحول بنیادین نظام آموزشی یکی از موضوعات مهمی است که در راستای ارتقای شایستگی حرفه‌ای معلمان باید به مرحله اجرا درآید. لایحه نظام رتبه‌بندی معلمان پس از ۲ ماه بررسی اواخر آبان ماه سال گذشته در آخرین نشست تخصصی کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک دفتر هیات دولت به تصویب رسید. لایحه رتبه‌بندی معلمان به منظور ایجاد ساز و کارهای لازم برای ارتقای شایستگی‌های حرفه ای، منزلت و مرجعیت علمی و اجتماعی معلمان و افزایش انگیزه در راستای ارتقای فعالیت‌های آموزشی و پرورشی آنان تهیه شد. با طرح رتبه‌بندی معلمان، رتبه‌های حرفه‌ای برای طبقه بندی معلمان در نظر گرفته می‌شود و بر اساس هر رتبه، ضرایبی در امتیازات شغل و شاغل و در نتیجه حقوق و مزایا برای آنان لحاظ می‌شود. هکم اکنون طرح رتبه‌بندی معلمان در مرحله نهایی قرار دارد. 

اختصاص ۳۸ همت برای ۱۸ ماه برای رتبه‌بندی معلمان

یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش با حضور در شبکه خبر در خصوص قانون رتبه بندی معلمان گفت: نسخه اولیه شیوه‌نامه رتبه بندی تا فردا اعلام شده و با سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور استخدامی مذاکره خواهیم کرد؛ فکر نمی‌کنم بیشتر از یک هفته این هماهنگی‌ها زمان لازم داشته باشد.

وی با بیان اینکه تکالیف دیگر آئین نامه آماده سازی شده است؛ گفت: ان شاالله این رتبه‌بندی به زودی وارد مرحله اجرا شود.

وزیر آموزش و پرورش افزود: معلمان مدارس استثنایی و مناطق محروم هر سال سه ماه ارفاق می‌گیرند؛ یعنی هر دوره یک سال کوتاه خواهد شد و از ۵ به ۴ سال می‌رسد اما به طور کلی برای کارمندان شاغل است.

وی با بیان اینکه همکاران رسمی و پیمانی مشمول رتبه‌بندی خواهند شد؛ گفت: رتبه بندی از زمان تأسیس تحول سند بنیادین یکی از ارکان کیفیت‌بخشی و ارتقای صلاحیت‌های معلم بود.

وی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۲ رتبه بندی دچار اشکال واقع شد گفت. رتبه بندی گذشته فقط به معنای افزایش حقوق بود اما رتبه بندی اخیر اجرا نشد؛ با آمدن دولت دکتر رئیسی در شعارهای انتخاباتی ایشان در جمع فرهنگیان با صراحت فرمودند که ما اجرای نظام رتبه بندی را تسریع خواهیم کرد که خوشبختانه این موضوع اتفاق افتاد و دولت بودجه پایداری برای اجرای رتبه بندی در نظر گرفت.

وی با بیان اینکه دولت ۲۵ هزار میلیارد تومان برای رتبه بندی در نظر گرفت گفت: در مجلس هم این بودجه به ۳۸ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شد و سال گذشته برای در نظر گرفتن این بودجه اعتبارات ناپایداری در نظر گرفته بودند و اعتبارات آن ۲۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای سه ساله بود ولی در حال حاضر دولت ۳۸ هزار میلیارد تومان (همت) برای ۱۸ ماه در نظر گرفت.

وزیر آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: اراده دولت و مجلس با همکاری شورای نگهبان بر این بود که رتبه بندی اجرایی شود؛ شیوه نامه در زمان کوتاه طراحی خواهد شد تا به ماده یک رتبه بندی آمده است عمل بشود و کمکی به معیشت فرهنگیان شود.

رتبه‌بندی معلمان شروع چرخش نظام تعلیم و تربیت تک ساحتی به نظام چند ساحتی خواهد بود

وی گفت: یکی از راهکارهای ارتقا نظام تعلیم و تربیت که در سند تحول بنیادین به آن اشاره شده است، افزایش صلاحیت‌های حرفه‌ای و عمومی معلمان از طریق رتبه‌بندی معلمان است و در حال حاضر یکی از اهداف این سند محقق شده است. رتبه‌بندی معلمان در قانون برنامه ششم توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور آمده و بر اجرای آن تأکید شده است که در سال‌های گذشته قدم‌هایی برای رتبه‌بندی معلمان برداشته شد، اما درواقع افزایش حقوق و مزایا بود و به آن معنایی که در ماده ۱ قانون رتبه‌بندی فرهنگیان نوشته شده است، نبوده است.

دولت سیزدهم از ابتدا درصدد اجرای رتبه‌بندی معلمان بود

نوری افزود: با شروع دولت سیزدهم، رئیس‌جمهور در جمع فرهنگیان با صراحت بیان کردند که قانون رتبه‌بندی معلمان را تصریح و اجرایی خواهیم کرد، لذا دولت در قانون بودجه سال ۱۴۰۱، ۲۵ هزار میلیارد تومان برای رتبه‌بندی معلمان اعتبار در نظر گرفت که در مجلس این مبلغ به ۳۸ هزار میلیارد تومان افزایش یافت‌. در سال‌های گذشته ۲۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای سه‌ساله رتبه‌بندی در نظر گرفته شده بود، درحالی‌که در دولت سیزدهم برای ۱۸ ماه ۳۸ هزار میلیارد تومان برای رتبه‌بندی معلمان در نظر گرفته شده است.

چه تعداد کارکنان آموزش و پرورش شامل رتبه‌بندی معلمان می‌شوند؟

نوری اظهار کرد: ۸۰۰ هزار نفر از نیروهای آموزش و پرورش شامل قانون رتبه‌بندی معلمان می‌شوند و در حال حاضر اختلاف ماهوی بین آئین‌نامه پیشنهادی و آئین‌نامه ابلاغی وجود ندارد.

وی در مورد معلمانی که مشمول رتبه بندی نمی‌شوند، اظهار کرد: معلمانی که در مرخصی هستند یا در دستگاه دیگری به‌جز آموزش و پرورش در مأموریت و در حال خدمت هستند و نیروهای مازاد مشمول رتبه‌بندی نخواهند شد. البته به دلیل کمبود معلم در آموزش و پرورش، هیچ نیروی مازادی نخواهیم داشت که شامل رتبه‌بندی نشود.

کادر اداری در صورت تغییر پست به آموزشی، مشمول رتبه‌بندی معلمان خواهد شد

نوری در مورد نیروهای اداری که مشمول رتبه‌بندی نمی‌شوند، اظهار کرد: تعدادی از معلمان به دلیل کمبود نیروی اداری، به ادارات آمدند که این معلمان شامل رتبه‌بندی می‌شوند، اما کارمندانی که از ابتدا به صورت کادر اداری جذب شده‌اند و عنوان شغلی آنها پست اداری است، شامل رتبه‌بندی نمی‌شوند و این افراد درصورتی‌که به مدرسه بازگردند و آموزشی شوند، رتبه‌بندی به آن‌ها تعلق خواهد گرفت.

نوری گفت: اگر معلمان در دو دوره ارزیابی نتوانند رتبه‌ای کسب نمایند نمی‌توانند به‌عنوان معلم مشغول به کار شوند و باید به ادارات بازگردند، لذا معلمان باید همواره برای توسعه صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمی خود تلاش کنند و شایستگی‌های عمومی خود را ارتقا ببخشند.

آثار رتبه‌بندی معلمان بر نظام تعلیم و تربیت باید هر دو سال یک‌بار ارزیابی شود

وی در مورد آثار اجرای رتبه‌بندی اظهار کرد: نظام رتبه‌بندی چرخش‌های خوبی را ایجاد خواهد کرد که یکی از آن چرخه‌ها، فعال کردن دانشگاه فرهنگیان برای برگزاری دوره‌های ضمن خدمت و افزایش صلاحیت‌های معلمی و شرکت در هیئت‌های ممیزه خواهد. بر اساس رتبه‌بندی، معلمان به‌صورت مداوم ارزیابی خواهند شد، لذا دوره‌هایی برای معلمان باید گذاشته شود تا صلاحیت‌های معلمی آنان افزایش یابد و در کلاس‌های درس با آمادگی کامل حضور پیدا نمایند، لذا معلمان را دائماً به‌صورت یادگرفتن و یاددادن خواهیم دید.

وزیر آموزش و پرورش در مورد چرخه اثرگذاری رتبه‌بندی گفت: دو سال پس از اجرای قانون رتبه‌بندی باید گزارشی از اجرای رتبه‌بندی فرهنگیان و نظام تعلیم و تربیت ارائه نمائیم و تغییراتی که در نظام تعلیم تربیت پس از اجرای رتبه‌بندی صورت گرفته است را بررسی کنیم و بر اساس این گزارش، تغییراتی که این آئین‌نامه برای افزایش کیفیت نیاز دارد، به هیئت دولت ارائه شود.

وقت گذاشته شده روی آئین‌نامه اجرایی رتبه‌بندی معلمان کم‌نظیر است

نوری بابیان اینکه این انتظار وجود داشت که رتبه‌بندی سریع‌تر اجرا شود گفت: رتبه بندی باید هم سریع و هم دقیق اجرا شود. ما به نظرات احترام می‌گذاریم، اما موارد این‌چنینی زمان‌بر هستند. به‌عنوان مثال قانون نظام پرداخت هماهنگ سال ۸۶ تصویب شد، اما سال ۸۸ اجرا شد، دولت رتبه‌بندی را بعد از شش ماه اجرایی کرد و بودجه آن‌هم تأمین شد؛ لذا باید بتوانیم به اهداف مدنظر برسیم. آئین‌نامه اجرایی رتبه‌بندی ۲۶ بار ویرایش ۲۶ شد و مورد بحث و بررسی دقیق قرار گرفت و روی آئین‌نامه‌های قوانین دیگر به این اندازه ندیده‌ام که کار شده باشد.