بعد از اعلام رسمی رئیس جمهور در خصوص آغاز اجرای طرح تحولی دولت در خصوص عملیاتی شدن کامل اصلاح ارز ترجیحی عملاً وارد دور جدیدی از اقدامات دستگاه‌های مختلف اجرایی از وزارت جهاد کشاورزی تا وزارت اقتصاد درخصوص پیاده‌سازی این طرح شدیم، بر این اساس همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، بعد از تصویب قانون بودجه ۱۴۰۱ و تکلیف مجلس شورای اسلامی به دولت برای مدیریت یارانه ارزی مربوط به واردات کالا‌های اساسی عملاً شاهد یک گردش بزرگ در جهت‌گیری سیاست‌های اقتصادی کشور هستیم.

 

بر اساس گزارش بودجه خانوار، در دهک اول شهری (کم‌درآمدترین قشر) مصرف ماهانه مرغ یک خانوار چهارنفره ۳ کیلوگرم، تخم‌مرغ ۱.۱۸ کیلوگرم، پنیر ۵۸۰ گرم، انواع شیر ۲.۷۵ کیلوگرم و روغن خوراکی ۲.۲ کیلوگرم است.

 

تا پیش از این هر خانواده چهارنفره دهک اول شهری برای تأمین مرغ، تخم‌مرغ، پنیر، شیر و روغن خود با قیمت‌های قبلی ماهانه ۲۴۱ هزار تومان هزینه می‌کرد.

 

با اصلاح یارانه کالا‌های اساسی، هزینه تهیه همان مقدار مواد غذایی به ۵۶۸ هزار تومان افزایش یافته است که نشانه افزایش حدوداً ۳۲۶ هزار تومانی بار هزینه‌ای خانوار‌های دهک اول شهری برای تأمین مرغ، تخم‌مرغ، پنیر، شیر و روغن است.

 

دهک دوم شهری کشور ماهانه ۴.۱۶ کیلوگرم مرغ، ۱.۵ کیلو تخم‌مرغ، ۷۸۰ گرم پنیر، ۴ کیلوگرم شیر و ۲.۸۳ کیلوگرم روغن مصرف می‌کند.

 

تا پیش از این تهیه این سبد کالا‌های اساسی برای دهک دوم شهری حدود ۳۳۶ هزار تومان تمام می‌شد که با قیمت‌های جدید پس از اصلاح یارانه ارزی، به ۸۰۳ هزار تومان افزایش یافته است؛ یعنی هزینه خرید همان مقدار ارزاق اساسی برای این قشر ۴۶۶ هزار تومان بیشتر شده است.

 

این در حالی است که دولت به هر خانوار ۴ نفره دهک دوم هر نفر ۴۰۰ هزار تومان و مجموعاً یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار تومان یارانه داده است که به‌طور خالص (پس از کسر یارانه‌های سابق) یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان به یارانه این قشر اضافه شده است.

 

بدین ترتیب با کسر ۴۶۶ هزار تومان افزایش برای خرید کالا‌های اساسی فوق، نهایتاً ۷۸۳ هزار تومان مانده خالص یارانه اضافه‌شده برای دهک دوم خواهد بود که به‌معنای افزایش قدرت خرید آنهاست.

 

در دهک سوم شهری نیز محاسبات نشان می‌دهد که با قیمت‌های جدید کالا‌های اساسی، نهایتاً قدرت خرید آن‌ها ۷۰۶ هزار تومان بالا می‌رود.

 

هزینه خرید بسته ارزاق مرغ، تخم‌مرغ، پنیر، شیر و روغن خوراکی برای دهک سوم شهری متناسب با میانگین مصرف ماهانه آن‌ها طبق آمارها، پیش از این ۳۷۵ هزار تومان بود که با قیمت‌های جدید تقریباً به ۹۱۸ هزار تومان افزایش خواهد یافت؛ یعنی این دهک باید ۵۴۳ هزار تومان پول بیشتری پرداخت کند، اما از آن سو خالص یارانه دریافتی آن‌ها یک‌میلیون و ۲۵۰ هزار تومان بیشتر شده که بیانگر افزایش ۷۰۶ هزار تومانی قدرت خرید این قشر حتی با کسر هزینه‌های جدید است؛ بنابراین می‌توان گفت که سه دهک کم‌درآمد شهری به‌طور متوسط با افزایش قدرت خرید ۸۰۴ هزار تومانی با توجه به فزونی قابل توجه یارانه دریافتی نسبت به گرانی کالا‌های اساسی مواجه خواهند بود.

 

در دهک چهارم شهری نیز که هر نفر یارانه ۳۰۰ هزارتومانی دریافت کرده‌اند، تهیه بسته ارزاق مرغ، تخم‌مرغ، پنیر، شیر و روغن خوراکی با قیمت‌های جدید و به همان مقدار مصرف ماه‌های گذشته، ۹۵۲ هزار تومان در ماه تمام می‌شود که افزایش حدوداً ۵۵۴ هزار تومانی نسبت به قیمت‌های سابق دارد.

 

اما هر خانوار ۴ نفره دهک چهارم به‌طور خالص ۸۴۶ هزار تومان یارانه جدید دریافت کرده (یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار تومان منهای یارانه‌های قبلی) نهایتاً برای این دهک ۲۹۱ هزار تومان پول هم باقی می‌ماند که به‌معنای افزایش واقعی قدرت خرید آنهاست.

 

برای دهک پنجم نیز با وجود افزایش قیمت کالا‌های اساس شامل مرغ، تخم‌مرغ، پنیر، شیر و روغن خوراکی، نهایتاً قدرت خرید این قشر ۲۳۶ هزار تومان بالا خواهد رفت؛ برای دهک ششم نیز از خالص یارانه اضافه‌شده ۲۳۴ هزار تومان باقی می‌ماند که بیانگر افزایش قدرت خرید آنهاست. برای دهک هفتم نیز نهایتاً ۱۵۰ هزار تومان پول باقی می‌ماند، بر این اساس ۴ دهک میانی با افزایش به‌طور متوسط ۲۲۷ هزار تومانی قدرت خرید مواجه خواهند بود.