«رضا تویسرکان‌منش» مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره تداوم درمان در معتادان متجاهر گفت: اساس تداوم درمان معتادان بر حمایت‌های اجتماعی است وگرنه درمان جسمی و روانی کار دشواری نیست و زیرساخت‌ها دیده شده است، دشواری در تداوم درمان معتادان و جلوگیری از بازگشت آن‌ها در حمایت‌هایی است که باید برای افراد بهبودیافته اتفاق بیفتد.

وی درباره وظایف سازمان‌ها در خصوص حمایت‌های اجتماعی از افراد بهبود یافته ادامه داد: براساس جزء ث بند ۳ ماده ۸۰ برنامه ششم توسعه سازمان بهزیستی و شهرداری مکلف هستند، مدیریت معتادان متجاهر را در شهرها به ویژه شهرهای بیش از ۵۰۰ هزار نفر برعهده بگیرند. بنابراین شهرداری قانونا مکلف است پای کار بیاید در دوره‌های قبل به هر دلیلی تمایلی برای ورود به این موضوع نداشتند، اما اخیرا شهرداری ابراز تمایل کرده تا در بحث ساماندهی معتادان متجاهر ورود کنند.

مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر با بیان اینکه ساماندهی معتادان متجاهر یک کار بین دستگاهی است، ادامه داد: این اظهارنظر پلیس کاملا درست است که می‌تواند ظرف مدت یک هفته تمام معتادان متجاهر را جمع آوری کند، اما سوال بعدی این است که بعد از جمع آوری این افراد چه اتفاقی باید بیفتد. زیرساخت‌های نگهداری و درمان باید فراهم باشد، اما براساس قانون این افراد یک تا سه ماه در یک دوره و با نظر قاضی تا ۶ ماه در مرکز می‌توانند حضور داشته باشند.

وی افزود: یک معتاد متجاهری که چندین ماده مخدر و محرک را باهم مصرف می‌کند و بی‌خانمان است و آسیب‌های متعددی را دیده است در ظرف مدت یک تا سه ماه نمی‌تواند درمان شده و به عنوان یک آدم مولد، پاک و با انگیزه به جامعه بازگردد. بنابراین باید درمان و مراقبت‌های پس از آن برای این فرد تداوم داشته باشد. این اقدام نیازمند مشارکت دستگاه‌ها هم در امر نگهداری و هم در امر مراقبت‌های پس از خروج است. دستگاه‌هایی مانند وزارت کشور، استانداری، سازمان فنی و حرفه ای، شهرداری، سازمان بهزیستی باید همکاری لازم را داشته باشند تا حمایت کامل از فرد بهبودیافته صورت گرفته و او دوباره به شرایط قبل بازنگردد.

تویسرکان‌منش با تاکید براینکه مهمترین آسیب اجتماعی کشور در کنار فقر و بیکاری بحث اعتیاد است، تصریح کرد: اخیرا تحرکات خوبی در این زمینه در کشور ایجاد شده و شورای هماهنگی استانی در هر استان با همکاری استانداران پیگیر این موضوع هستند تا بحث ورود دستگاه‌هایی مانند شهرداری اتفاق بیفتد به ویژه در خصوص تامین منابع، این دستگاه‌ها همکاری لازم را داشته باشند، چراکه منابعی که در اختیار ستاد است به نوعی منابع کمکی برای بحث نگهداری و درمان معتادان است و پاسخگوی نیاز کشور نیست و دستگاه‌ها باید براساس قانون از منابع داخلی خودشان برای این منظور نیز استفاده کنند و با کمکی که ستاد انجام می‌دهد بتوانیم جمعیت معتادان متجاهر را که در حال حاضر حول و حوش ۶۰ هزار نفر تخمین زده می‌شود و البته ۷۰ درصد آن‌ها در مراکز نیز ساماندهی شده‌اند بتوانیم این ۲۰ الی ۳۰ درصد باقی مانده را به نوعی ساماندهی کنیم تا این وجه که ایجاد شده و تصور می‌شود که اینها رها شده‌اند و کاری برایشان در محلات انجام نمی‌شود را رفع کنیم. کارهای زیادی تاکنون صورت گرفته و ظرفیت‌های زیادی در دو سال گذشته ایجاد شده است به طور مثال در تهران ظرفیت نگهداری را از ۴ هزار نفر طی دو سال گذشته به ۱۴ هزار نفر افزایش داده‌ایم.

وی ادامه داد: در مرکز اخوان افزایش ظرفیت داشته‌ایم به زودی مرکزی برای نگهداری زنان در البرز افتتاح خواهد شد و افزایش ظرفیت‌ها به سرعت انجام می‌شود، اما لازمه تداوم کار این است که دستگاه‌ها نیز پای کار بیاید و هم پول و هم همت و انرژی ایجاد شود تا ادامه حمایت‌های اجتماعی و ایجاد اشتغال برای این افراد انجام شود.

مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر با اشاره به مراکز جامع درمان و بازتوانی معتادان گفت: سازمان بهزیستی در سال گذشته مراکز جامع ترک اعتیاد را ایجاد کرد که این مراکز در ادامه مراکز ماده ۱۶ هستند یعنی فرد بعد از اینکه دوره بهبود را در مراکز ماده ۱۶ طی کرد، می‌تواند با مراجعه به این مراکز وارد مراکز حرفه آموزی و اشتغال شود. همچنین حمایت‌هایی که در خصوص بیمه افراد بهبودیافته و پرداخت وام اشتغال به آن‌ها صورت گرفته است در راستای همین موضوع است.

او افزود: یکی از اتفاقات کم نظیر که در کشور ما در خصوص معتادان صورت گرفته است بیمه درمان این افراد است فرد چه بخواهد دفترچه بگیرد و چه بخواهد برای درمان مراجعه کند می‌تواند تحت پوشش بیمه قرار بگیرد و برای این منظور نیز یک اعتبار جداگانه به مبلغ ۷۵ میلیارد تومان امسال در اختیار بیمه سلامت گذاشته شده است. تا درمان این افراد تحت پوشش بیمه قرار بگیرد. همچنین اگر این افراد جزو سه دهک اول باشند همه موارد برای آن‌ها به صورت رایگان انجام می‌شود و می‌توانند از خدمات بیمه درمان اعتیاد نیز استفاده کنند.

تویسرکان منش در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان در طی ۶ ماه همه معتادان متجاهر را ساماندهی کرد؟ گفت: طبیعتا افراد جدیدی به چرخه اعتیاد اضافه می‌شوند و این در همه جای دنیا نیز اتفاق می‌افتد برخی از این افراد نیز بی‌خانمان می‌شوند، عوامل متعددی مانند بیکاری، وضعیت بد اقتصادی، تورم، افزایش حاشیه نشینی و… در افزایش نرخ اعتیاد تاثیرگذار هستند و اعتیاد یک پدیده تک عاملی نیست، بنابراین براساس نرخ شیوع افراد جدیدی دوباره به چرخه اعتیاد وارد می‌شوند. همچنین از سوی دیگر وقتی مدت زمان نگهداری این افراد در مراکز براساس قانون بعد از ۶ ماه به پایان می‌رسد، این افراد باید از مراکز ترخیص شوند. درصدی از این افراد وقتی از مراکز خارج می‌شوند دوباره به چرخه اعتیاد باز می‌گردند و دوباره این افراد را در جامعه می‌بینید.

وی خاطرنشان کرد: این موارد نشان می‌دهد که ما باید در این زمینه یک کار مستمر داشته باشیم و با یک کار ضربتی و شش ماهه نمی‌توان معتادان متجاهر را در کشور جمع آوری و ساماندهی کرد، اگر این کار شدنی بود که تا الان باید انجام می‌شد. جامعه باید بپذیرد که این بیماری در آن وجود دارد مانند سایر بیماری‌های مزمن که در جامعه وجود دارد، مگر می‌توانیم کاری کنیم که افراد دو قطبی، یا بیماران روانی مزمن در جامعه نباشند، ما که نمی‌توانیم معتادان متجاهر را محو کنیم. باید مانند سایر بیماری‌های مزمن از جمله دیابت، صرع و… که قابل کنترل هستند براساس تعریف اعتیاد هم یک بیماری روانی عود کننده است و باید کنترل شود و البته جامعه باید این بیماری را بپذیرد. در هیچ جای دنیا در مدت زمان کم مشکل اعتیاد حل نشده است و در هیچ کشوری نرخ بروز و شیوع به صفر نرسیده است.

مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با موادمخدر با بیان اینکه این باور که اعتیاد درمان‌پذیر نیست، باور اشتباهی است و این باور هم که می‌توان اعتیاد را در ظرف یک هفته یا یک مدت کوتاه از بین برد هم اشتباه است، تصریح کرد: ما هزاران مددجو در کشور داریم که سال‌هاست پاک هستند و کارگاه تولیدی دارند و در مرکز ترک اعتیاد به عنوان همیار و یاور به دیگر مددجویان کمک می‌کنند، از یک فرد مصرف کننده مواد مخدر به یک فرد مولد در جامعه تبدیل شده اند. اعتیاد یک بیماری مزمن چند عاملی است و این تبلیغاتی که در خصوص درمان آن در مدت کوتاه در برخی شبکه‌های مجازی می‌شود، کاملا اشتباه است.

تویسرکانمنش تصریح کرد: در مراکز شبه دولتی و مراکزی که وابسته به شهرداری هستند همکاری خوبی در زمینه جذب مددجویان بهبودیافته دارند، اما باید توجه داشته باشیم وقتی مشکل اشتغال در کشور برای همه افراد وجود دارد به تبع آن برای افراد بهبودیافته نیز این مشکلات وجود دارد، البته حمایت‌های خوبی از سوی سازمان بهزیستی از افرادی که مددجویان بهبودیافته را به کار می‌گیرند صورت می‌گیرد.