برای سلامت دهان و دندان تنها استفاده از مسواک و نخ دندان کافی نیست بلکه باید از مصرف برخی مواد غذایی اجتناب کرد، برخی خوردنی و نوشیدنی‌ها برای دندان‌ها بسیار مضر است.
وقتی صحبت از سلامت دهان و دندان می‌شود غذا‌ها و نوشیدنی‌های خاصی وجود دارند که نمی‌توانید آن‌ها را درمقادیر زیاد مصرف کنید. اگرچه برخی از این خوردنی‌ها و نوشیدنی‌ها را هر روز مصرف می‌کنید، اما باید بدانید که سبب تغییر رنگ، تخریب و یا آسیب دیدگی دندان هایتان می‌شوند. براساس توصیه دندان پزشکان غذا‌ها و نوشیدنی‌هایی ذکر شده که باید از مصرف آن‌ها اجتناب و یا آن‌ها را محدود کنید.
خوردنی و نوشیدنی‌های مضر برای دندان
۱- چیپس:
علاوه بر این که چیپس‌ها سرشار از سدیم و چربی هستند و برای بدن مضر، برای دندان‌ها نیز مفید نمی‌باشند، زیرا این خوراکی خوشمزه جویدنی بوده و در دندان می‌مانند. هر آنچه که در دندان بماند بیشتر اسید تولید می‌کند. پس، از خوردن این چیپس‌های روغنی خودداری کنید و به جای آن سعی کنید از چیپس‌های سبزیجات استفاده کنید.
۲- میوه‌های مرکباتی:
میوه‌های مرکباتی یک خوردنی سالم برای رژیم غذایی ما هستند که ویتامین سی و بسیاری از ترکیبات بیوفلاونوئید سالم را برای بدن ما فراهم می‌کنند، اما اسید سیتریک موجود درهمه مرکبات باعث فرسایش سطح دندان و افزایش حساسیت آن خواهد شد. بعد از خوردن میوه‌های مرکباتی حداقل ۳۰ دقیقه مسواک نزنید تا مواد معدنی موجود در بزاق بتوانند هر ماده معدنی از دست رفته در معرض اسید را بازسازی کنند. جویدن آدامس بدون قند منجر به افزایش بزاق و افزایش بافراسید و ترمیم دندان خواهد شد.
۳- قهوه:
قهوه منبع خوبی از آنتی اکسیدان هاست، اما حاوی رنگدانه‌هایی است که میتواند باعث لکه دار شدن و تغییر رنگ دندان‌ها شود. همه افراد مستعد تغییر رنگ دندان نیستند که احتمالا به دلیل تفاوت در پروتئین‌های بزاق است که نه تنها به دندان‌های شما می‌چسبند بلکه به نظر نمی‌رسد با مسواک زدن نیز از بین روند و باید به دندان پزشک مراجعه کنید. این رنگدانه‌ها در چای نیز وجود دارند.
۴- ذرت:
ذرت یک خوراکی خوب و مخصوص اوقات فراغت محسوب می‌شود، اما اگر تحت درمان ارتودنسی هستید بدانید که ذرت و بریس باهم جور درنمی آید و به دندان هایتان آسیب خواهند زد.
۵- میوه‌های خشک:
میوه خشک یک میان وعده با طعم عالی است. قند‌های موجود دراین خوراکی طی فرایند خشک سازی چسبناک می‌شوند که به راحتی بین دندان‌ها گیر کرده و باعث پوسیدگی آن‌ها خواهد شد؛ بنابراین ایده خوبی است که بخاطر مصرف این میان وعده خوشمزه استفاده از نخ دندان را فراموش نکنید.
۶- نوشیدنی‌های انرژی زا:
این نوشیدنی‌ها سرشار از قند و اسید هستند و باعث تجزیه دندان و افزایش باکتری‌های موجود در دهان می‌شوند.
۷- آب میوه:
آب میوه نسبت به آن چه فکر می‌کنید قند بیشتری دارد و خوردن میوه کامل همیشه نسبت به آب میوه مفید‌تر است، زیرا خصوصا کودکان به فیبر و موادمغذی موجود در میوه نیاز دارند. نوشیدن یک لیوان شیر را هنگام تشنگی به آب میوه ترجیح دهید.
۸- اسنک‌های میوه ای:
چنانچه در بخش دهان و دندان نمناک توصیه شده است هرگز از اسنک‌های میوه‌ای به عنوان جایگزینی برای میوه استفاده نکنید، زیرا آن‌ها فقط قند هستند. حتی اسنک میوه‌های ارگانیک نیز سطح ویتامین سی بالاتری دارند که باعث تغییر رنگ دندان‌ها می‌شود.
۹- آبنبات‌های سفت:
آب نبات‌های سفت از شکر خالص تهیه شده اند و می‌توانند به دندان‌ها آسیب برسانند. این آب نبات‌ها مدت زیادی طول می‌کشد تا حل شوند بنابراین هرچه بیشتر در دهان بمانند اسید بیشتری تولید می‌کنند.
۱۰- یخ:
یخ ممکن است با "کالری صفر" به نظر برسد، اما برای دندان‌ها عواقب بدی خواهد داشت. اگر چه حاوی اسید یا شکر نیست، اما جویدن یا خوردن یخ شکستگی دندان‌ها را به همراه خواهد داشت.
۱۱- آبمیوه‌های پاکتی:
بزرگترین مشکل در مورد سلامتی دهان ودندان میزان استفاده از غذا‌های بسته بندی شده است. این مواد غذایی حاوی مقادیر زیادی قند هستند حتی اگر قند آن‌ها طبیعی باشد و قطعا به دندان آسیب خواهند زد.
۱۲- نعناع:
استفاده از قطره نعناع یا اسپری آن راه خوبی برای تسکین گلوی تحریک شده و یا کمک به خوشبو کردن دهان است. با این حال افزایش استفاده از قطره نعناع میتواند منجر به افزایش پوسیدگی دندان شود. قطره‌های شیرین شده نعناع با هربار استفاده می‌توانند اسید تولید کرده و سبب پوسیدگی دندان شوند. معمولا ۱۵-۳۰ دقیقه طول می‌کشد تا بزاق با افزایش پی اچ به حذف اسید کمک کند؛ بنابراین اگر از قطره نعنا حاوی قند استفاده می‌کنید تعداد دفعات را محدود کنید. در صورت امکان به دنبال قطره‌های نعناع شیرین شده با مانیتول، سوربیتول یا زایلیتول باشید.
۱۳- بادام زمینی:
اگر چه آجیل و حبوبات سالم هستند و مواد مغذی بدن را تامین می‌کنند، اما چون سخت و شکننده هستند گزینه خوبی نمی‌باشند، زیرا ممکن است بین دندان‌ها گیر کرده و باعث پوسیدگی آن‌ها شوند.
۱۴- دانه‌های پاپ کورن:
پاپ کورن یک میان وعده سالم و کم کالری است، اما با این وجود دانه‌های آن در کمین هستند تا سبب شکستگی دندان‌ها شوند؛ بنابراین پاپ کورن بخورید، اما مراقب دانه‌های آن باشید. هنگام خوردن پاپ کورن داشتن یک نخ دندان ایده بدی نیست. اگرچه میان وعده‌ای سالم است، اما یکی از رایج‌ترین خوراکی‌هایی است که بین دندان گیر می‌کند و منجر به رشد باکتری‌ها می‌شود.
۱۵- آب نبات مغزدار پودری:
آب نبات‌های پودری چیزی جز قند ندارند و می‌توانند با تغییر پی اچ دهان به پوسیدگی دندان منجر شوند. هنگامی که پی اچ تغییر کند، دندان‌ها آسیب می‌بینند. هنگامی که سطح پی اچ پایین باشد باکتری‌های سالم می‌میرند و سبب عفونت و پوسیدگی خواهند شد.
۱۶- نوشابه:
نوشابه‌های معمولی حاوی مقدار زیادی قند هستند. برخی از انواع نوشابه علاوه بر داشتن قند فراوان حاوی اسید فسفریک هستند و پی اچ آن‌ها بین ۲-۴ است. حتی در نوشابه‌های رژیمی بدون قند این سطح اسیدیته به راحتی میتواند به سطح دندان‌ها آسیب برساند.
۱۷- آبنبات ترش:
آب نبات‌های سخت، نرم و ترش معمولا حاوی اسید سیتریک، مالیک، تارتاریک یا فوماریک هستند. این اسید‌ها در سطوح طبیعی میوه به عطر و طعم آن کمک می‌کنند و میزان اسیدیته را کاهش می‌دهند. در شیرینی و آبنبات ترش معمولا میزان اسیدیته بالاتر از ۲-۴ است. پی اچ ۴ به راحتی ساختار دندان را از بین خواهد برد.
۱۸- آب نبات‌های چسبناک:
فرض کنید شکر را با یک بافت چسبنده مخلوط کنید، حال چه اتفاقی می‌افتد؟ شما طعم شکر را حس خواهید کرد و بافت چسبناک بر دندان‌های شما ماندگار می‌شوند و باعث می‌شود مسواک زدن دشوار و مستعد ایجاد حفره و پوسیدگی در دندان شوید.
۱۹- آدامس‌های شکری:
وقتی صحبت از آدامس می‌شود، انتخاب طعم آن انتخابی است. جویدن آدامس حاوی شکر میتواند خطر ابتلا به حفره و پوسیدگی دندان را افزایش دهد. خبر خوب این است که در مورد آدامس‌های بدون قند که توسط زایلیتول شیرین شده اند، قضیه برعکس است و جویدن آدامس بعد از خوردن غذا‌های خاصی ممکن است مفید باشد. جویدن آدامس بدون قند با تعامل اسیدی به افزایش مقدار بزاق دهان کمک می‌کند و اثر بافری بزاق میتواند به خنثی کردن اسید موجود در دهان کمک کند.
۲۰- تافی:
وقتی صحبت از خوراکی می‌شود گزینه‌های پر شکر و چسبناک بدترین حالت را دارند. تافی‌ها و آب نبات‌های پراز کارامل، نارگیل یا اجیل به دندان‌ها می‌چسبند. هرچه موادغذایی به دندان بیشتر بچسبد باکتری‌ها به مدت طولانی می‌توانند از دندان تغذیه کنند بنابراین باعث ایجاد اسید و پوسیدگی خواهند شد.
۲۱- چای:
فواید سلامتی چای سبز فراتر از آنتی اکسیدان‌ها و مواد مغذی است که روی بدن تاثیر مثبت می‌گذارد. با این حال چای نیز مانند قهوه میتواند سبب تغییر رنگ دندان شود. چای سرشار از تانن است که به مرور زمان باعث تغییر رنگ دندان‌ها خواهد شد.
بهترین گزینه نوشیدن چای‌های گیاهی، سبز و سفید است که احتمال تغییر رنگ آن نسبت به چای سیاه کم‌تر است.
۲۲- سرکه:
ممکن است که کمی سرکه و روغن طعم خوبی به سالاد بدهد، اما سرکه موجب ورمینرالیزاسیون و حساسیت دندان می‌شود. از سرکه دوری نکنید فقط به یاد داشته باشید که اسیدیته میتواند روی دندان تاثیر بگذارد. بعد از خوردن موادغذایی حاوی سرکه حداقل ۳۰ دقیقه از مسواک زدن خودداری کنید و آدامس بدون قند بجوید.