اگرچه تداوم ممنوعیت واردات، مورد حمایت رئیس‌جمهور قرار گرفته است، اما شواهد نشان می‌دهد سیاست ممنوعیت واردات لوازم خانگی از طریق تعاونی‌های مرزنشینی دور زده می‌شود.
به گزارش مهر، صنعت لوازم خانگی از جمله صنایعی بود که تحت تأثیر ممنوعیت‌های وارداتی در سال ۹۷، رشد قابل توجهی را تجربه کرد، البته ناگفته نماند شرکت‌های کره‌ای که سهم قابل توجهی از بازار ایران را در اختیار داشتند، همزمان با تحریم‌های یکجانبه با بدعهدی تصمیم به خروج رسمی از بازار کشور گرفتند. شواهد نشان می‌دهد هرچند حیات این شرکت‌ها در بازار ایران به واسطه قاچاق کالا همچنان استمرار دارد، اما رفته‌رفته عرصه برای خودنمایی این برند‌ها در بازار ایران تنگ‌تر از گذشته شده است.
بررسی آمار مربوط به تولید چهار قلم کالای اساسی گروه لوازم خانگی نشانگر آن است که پس از ممنوعیت واردات لوازم خانگی در سال ۹۷، تولید لوازم خانگی از قبیل تلویزیون، یخچال، فریزر و ماشین لباسشویی نسبت به سال ۹۹، حدود ۵۰درصد رشد داشته است.
متأسفانه با گذشت حدود سه سال از ممنوعیت واردات لوازم خانگی، کماکان شاهد هستیم که برخی برند‌های خارجی در بازار حضور گسترده‌ای دارند که در این رابطه دو احتمال وجود دارد؛ نخست اینکه این کالا‌ها از قبل در انبار‌های لوازم خانگی موجود بوده و مربوط به قبل از سال ۹۷ است که البته بعید به نظر می‌رسد، اما احتمال دوم این است که این کالا‌ها کماکان به صورت غیرقانونی در حال ورود به کشور هستند.
اما سؤال این است که با توجه به عزم راسخ دولت جدید در ممنوعیت واردات لوازم خانگی و با توجه به ابعاد و حجم کالا‌های خارجی در بازار، واردات لوازم خانگی به کشور در حال حاضر از چه طریقی انجام می‌شود؟
پوشش قانون مرزنشینی
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در کنار روش‌ها و مجاری قاچاق و ورود غیرقانونی کالا به کشور نظیر ته‌لنجی، پنهان‌سازی در کانتینر‌ها و سایر روش‌های پیچیده و مهندسی شده، بخش قابل توجهی از لوازم خانگی خارجی در پوشش شرکت‌های تعاونی مرزنشینان در حال ورود به کشور است.
به طور نمونه اخیراً سازمان صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان‌غربی با درخواست شرکت‌های تعاونی مرزنشینی مبنی بر خروج برخی از کالا‌های وارداتی (لوازم خانگی) از گمرک به بهانه رفع نیاز مازاد بر استان موافقت کرده است. بدین ترتیب قانون ممنوعیت ورود لوازم خانگی به کشور با اتخاذ چنین تصمیماتی دور زده شده و کالا‌های خارجی مشابه تولید داخل در پوشش تعاونی‌های مرزنشین وارد بازار می‌شوند.
در همین رابطه، حمیدرضا غزنوی، سخنگوی اتحادیه تولیدکنندگان لوازم خانگی با انتقاد از حجم گسترده واردات لوازم خانگی از طریق سهمیه مرزنشینی و تعاونی گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که با توجه به تعداد زیاد مرزنشینان، صد‌ها هزار دستگاه لوازم خانگی از طریق تعاونی مرزنشینان در حال ورود به کشور است و متأسفانه این اقدام جنبه قانونی هم پیدا کرده است.
وی افزود: مرزنشینان با توجه به شرایط جغرافیایی و اقتصادی محل زندگی خود، قادر به فروش لوازم خانگی وارد شده نیستند، به همین دلیل در واقع این واردکنندگان هستند که با سوءاستفاده از سهمیه مرزنشینان اقدام به واردات لوازم خانگی کرده و آن‌ها را در بازار‌های سراسر کشور توزیع می‌کنند.
۵۰ درصد بازار تلویزیون
در اختیار برند‌های خارجی
سخنگوی اتحادیه تولیدکنندگان لوازم خانگی در خصوص تبعات واردات از طریق سهمیه مرزنشینی گفت: در حال حاضر بازار لوازم خانگی شاهد فروش حجم انبوهی از برند‌های خارجی و وفور آن در بازار است. این در شرایطی است که ۵۰ درصد بازار تلویزیون از برند‌های خارجی تشکیل شده و به نظر می‌رسد که واردات این کالا از طریق سهمیه مرزنشینی با قوانین مربوط به ممنوعیت واردات کاملاً در تضاد است.
غزنوی در واکنش به نامه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان‌غربی مبنی بر صدور مجوز برای واردات مازاد نیاز استان اظهار داشت: در کشوری که از طرفی قوانین مرزنشینی وضع می‌شود و از طرف دیگر داعیه مبارزه با قاچاق کالا و ارز وجود دارد، هیچگاه نمی‌توان انتظار رشد اقتصادی، رونق تولید و افزایش اشتغال را داشت؛ چراکه کالای قاچاق به طور سازمان‌یافته و قانونی در حال ورود به کشور است.
وی ادامه داد: از آبان سال گذشته که ماجرای ورود ۴۲۰کانتینر لوازم خانگی بوش در گمرک شهید رجایی مطرح شد، ابهامات موجود در رابطه با ورود این کالا و همچنین ممنوعیتی که برای واردات کالای گروه ۴ وجود داشت، موجب توقف ترخیص این محموله ممنوعه از سوی گمرک شده بود. اخیراً تلاش‌هایی برای ترخیص محموله‌های لوازم خانگی مانده در گمرک انجام شده که فعلاً به نتیجه نرسیده، ولی این تلاش‌ها همچنان ادامه دارد.