نویسنده: عبدالله الأشعل

دیپلماسی ایرانی: اگر بگوییم درگیری ایران – آمریکا بر قضیه فلسطین تاثیر گذاشته است باید این تاثیر را مشخص کنیم:

این کشمکش و درگیری به افزایش وابستگی اسرائیل به واشنگتن برای جلوگیری از دستیابی ایران به اهرم های قدرت به ویژه در زمینه هسته ای و نظامی منجر شده است و تهدید اسرائیل از سوی ایران را موجب شد که این خود زمینه ناراحتی واشنگتن را فراهم کرد و از این رو پاسخ مثبت به اسرائیل داد و این امر به نوبه خود باعث تشدید درگیری میان دو کشور شد.

این کشمکش به کشمکش‌های فرعی در داخل جهان عرب به ویژه میان ایران و عربستان، بحرین و امارات منجر شد و باعث شکل‌گیری کانون‌های تنش شد که این کشورها را به نزدیکی با اسرائیل و جایگزین کردن ایران با اسرائیل سوق داد.

تاسیس حزب الله در لبنان اسرائیل را از وجود دشمنی جدید آگاه کرد پس از این که ایران جایگزین عرب ها در دشمنی با اسرائیل شد.

مصر در زمان جمال عبدالناصر، رهبر فقید این کشور، از مقاومت فلسطین حمایت می‌کرد اما پس از او، انور سادات و محمد حسنین مبارک از حمایت از مقاومت چشم پوشی کردند. همچنین تایید کشورهای عربی از مقاومت به نفع اسرائیل کاهش یافت و ایران از آن در غزه و لبنان حمایت کرد و این از آثار کشمکش ایران – آمریکاست.

در پاسخ به این سوال که آیا ورود ایران به عرصه باعث کنار گذاشتن قضیه فلسطین از سوی عرب ها شد یا این که این مسئله از آثار وابستگی عرب ها به واشنگتن است، باید گفت که اول عرب ها از این قضیه صرف نظر کردند. از این رو ایران از انقلاب ها علیه حکومت های عربی متحد با اسرائیل و واشنگتن استقبال کرد و اردوگاه مقاومت در برابر اسرائیل و واشنگتن را تشکیل داد. 

مسئله حمایت از فلسطین از قضیه حمایت از ایران جدا شد. این امر به برخی عرب ها امکان همبستگی با فلسطین را اعطا کرد بدون این که به سمت ایران متمایل شوند.

تشدید درگیری ایران – آمریکا فرصت های حمایت از فلسطین را محدود می‌کند و باید کشورهای عربی و ایران به نفع آرمان فلسطین و علیه اسرائیل آشتی کنند.

نقشه اسرائیل برای بلعیدن تمام فلسطین و قدس نقشه ای ثابت و قدیمی است، پیش از این که درگیری ایران – آمریکا شروع شود بلکه ایران در زمان شاه ابزاری برای اجرایی شدن این نقشه بود. با انقلاب در ایران، اسرائیل متحدی قوی را از دست داد و به جایش حکومتی روی کار آمد که دشمن اسرائیل بود و از مقاومت حمایت می‌کرد.

به این ترتیب ملاحظه کردیم نفوذ اسرائیل با حمایت آمریکا در جهان عرب حتی قبل از ظهور سیاست های انقلابی ایران بوده است.

همچنین متوجه شدیم درگیری غیر مستقیم عربستان – ایران در یمن، سوریه، لبنان، عراق شاخه‌ای از درگیری اصلی یعنی درگیری آمریکا – ایران است. 

از آنچه گفته شد نتایج زیر خلاصه می‌شود:

1- درگیری ایران – آمریکا با انقلاب اسلامی ایران آغاز شد. انقلابی که ائتلاف آمریکا با شاه را به دشمنی شدید میان ایران انقلابی و واشنگتن تبدیل کرد. این امر علل مختلفی دارد که از جمله آنها طرفداری کورکورانه واشنگتن از طرح صهیونیستی علیه ایران و ترکیه است.

2- ورود ایران به عرصه درگیری با اسرائیل پس از خروج عرب ها از این عرصه و توطئه آنها با اسرائیل برای حمله به بیروت در سال 1982 و بیرون راندن مقاومت فلسطین از منطقه شروع شد و ایران طرفی بود که باعث خروج اسرائیل از لبنان شد.

3- درگیری ایران – آمریکا باعث شد این درگیری در عرصه های دیگر شدت یابد. به این ترتیب که ایران روی مقاومت تمرکز کرد و واشنگتن روی عربستان و به این ترتیب درگیری ایران – آمریکا در عرصه‌های دیگری در یمن، لبنان، سوریه و عراق بازتاب یافت. این درگیری در یمن به عربستان آسیب رساند و باعث شد عراق به عرصه تسویه حساب ایران و آمریکا تبدیل شود.

4- درگیری ایران – آمریکا تمام نخواهد شد اما کاهش شدت این درگیری باعث آرامش در عرصه‌های دیگر می شود و راه را برای حل تمام موضوعات مرتبط هموار می‌کند.

5- این درگیری ادامه خواهد داشت زیرا ایران بر این مسئله پافشاری دارد که بازیگری مستقل باشد اما واشنگتن تلاش می کند ایران را تسلیم کند.

6- قضیه فلسطین از درگیری این دو کشور بهره برد به ویژه در عرصه رویارویی میان مقاومت و اسرائیل.

7- اگر عرب ها به عنوان حامی قضیه فلسطین دوباره متحد شوند، نقش ایران محدود خواهد شد و چه بسا واشنگتن بر آن غلبه کند زیرا عقب نشینی عرب ها از قضیه فلسطین و انتقاد از مقاومت و گرایش پیدا کردن به اسرائیل به نفع ایران است مگر این که عرب ها با ایران و ترکیه متحد شوند و نقشه منطقه را تغییر دهند.

منبع: رای الیوم / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11