سرویس اقتصادی جوان آنلاین: به دنبال انتشار اخبار خوشبینانه نسبت به احیای برجام قبل از موعد اجرای قانون اقدام راهبردی مجلس برای لغو تحریم در ۵خردادماه سال‌جاری، شاهد کاهش نرخ ارز، طلا و سکه در بازار داخلی هستیم، البته کاهش نرخ دلار در حد ۳۰۰ تا ۴۰۰تومان بیشتر نیست که نشان می‌دهد ارز مغلوب خبر احیای برجام نیست و بیشتر به دنبال انتفاع اقتصادی برجام است، اما در حوزه طلا و به ویژه سکه طلا قیمت‌ها به قدری کاهش یافته است که برخی تحلیلگران معتقدند این بازار مغلوب خبر احیای برجام است، اما نایب رئیس اتحادیه طلا با اشاره به کاهش بسیار اندک نرخ ارز و افزایش قیمت جهانی طلا و تعطیلی صنف طلا وجواهر قیمت‌های درج شده در برخی از سایت‌ها را نامتعادل می‌داند.
اگر چه زمان زیادی تا ۵ خردادماه سال جاری موعد اجرای قانون اقدام راهبردی مجلس برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران باقی نمانده است، ولی از مقامات کشور‌های عضو برجام سیگنال‌های امیدوار کننده‌ای در مورد احیای برجام پیش از اجرای قانون راهبردی مجلس شورای اسلامی ایران به چشم می‌خورد که موجب ایجاد امید برای رفع تحریم‌ها و گشایش ارزی در جامعه شده است.
تقابل امید‌ها و تردید‌ها
در کنار چشم انداز مثبتی که اظهار‌نظر مقامات کشور‌های عضو برجام و همچنین تغییر رویکرد لسانی مقامات عربستانی برای افکار عمومی در رابطه با احیای قریب‌الوقوع برجام ایجاد کرده است، سخنان اخیر جو بایدن در کنگره امریکا مبنی بر اینکه ایران را با ابزار دیپلماسی و بازدارندگی شدید مهار می‌کنیم شک و تردید‌هایی برای احیای برجام در سه هفته پیش رو ایجاد کرده و شاید به همین دلیل است که قیمت دلار در بازار همچنان در کانال ۲۳هزار تومان به سر می‌برد.
برخی کارشناسان اقتصادی با اشاره به اینکه بازار زودتر از سایر بخش‌ها متوجه رویداد‌ها و تحولات سیاسی می‌شود، می‌گویند با توجه به این حجم از اخبار مثبتی که کانال‌های خبری خواهان کاهش ارز از احیای قریب الوقوع برجام منتشر کرده‌اند، تا کنون قیمت دلار باید به زیر ۲۰ هزار تومان نزول می‌کرد، اما نرخ دلار در بازار همچنان کانال ۲۳ هزار تومان را حفظ کرده است، بدین ترتیب مثل اینکه باید بین خبر احیای برجام و انتفاع اقتصادی ایران از برجام تفاوت قائل شد. احیا کنندگان برجام تنها حدود ۲۵روز برای این کار زمان دارند زیرا ۵خردادماه موعد اجرای قانون راهبردی مجلس برای لغو تحریم‌ها می‌باشد و ۲۸خردادماه سال جاری نیز زمان انتخابات ریاست‌جمهوری است، از این رو روز‌های پیش‌رو برای برجام بسیار قابل اهمیت می‌باشد، زیرا در همین روز‌ها مشخص خواهد شد که برجام چگونه فرجامی خواهد داشت.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که احیای برجام یک خبر عام است و مهمتر از آن باید دید ایران در جریان احیای برجام چه چیزی داده و چه چیزی دریافت خواهد کرد، زیرا در دوران ریاست جمهوری ترامپ به واسطه احیای تحریم‌ها خسارت سنگینی از منظر اقتصادی به ایران وارد شد، پیش از آن نیز در دوران اوباما به دلیل بهانه‌جویی‌هایی، چون نپیوستن ایران به اف‌ای‌تی‌اف ایران نتوانست چندان از فرصت ایجاد شده رفع تحریم‌ها انتفاع ببرد.
علت بزرگنمایی خبر احیای برجام چیست
حال این نگرانی وجود دارد که خبر احیای برجام آنقدر بزرگنمایی شود که موضوع و تأکید اصلی مبنی بر رفع تمامی تحریم‌های ایران به‌طور کل به حاشیه رود و بعد از آنکه به شیوه‌های گوناگون از زیر بار اجرای قانون مجلس شانه خالی کردند، به‌طور مجدد وقت‌کشی برای رفع تحریم‌ها آغاز شود.
انتقال دلالان از بازار ارز به طلا
هم اکنون به نظر می‌رسد بازار ارز در رابطه با هیجانات ناشی از بزرگنمایی اخبار مربوط به احیای برجام ایزوله شده‌است و این بازار می‌خواهد بداند در جریان احیای برجام تحریم‌ها به چه شکل رفع خواهند شد و ایران از منظر اقتصادی چه امتیاز‌هایی به دست خواهد آورد، از همین رو به رغم بمباران خبری در رابطه با احیای برجام تنها شاهد کاهش چند صدتومانی نرخ دلار در بازار ارز هستیم. البته گفته می‌شود مدیریت بازار ارز با هدف مأیوس کردن اشخاصی که به دنبال خروج سرمایه از کشور هستند، بی‌تفاوت به هیجانات ناشی از اخبار مرتبط با برجام مدیریت مد نظر خود را در بازار ارز اعمال می‌کند، شاید به همین دلیل است که دلالان ضمن ناامیدی از نوسانگیری در بازار ارز به بازار طلا و سکه برای نوسانگیری روی آورده‌اند، به‌طور نمونه به رغم آنکه نرخ ارز تغییر چندانی نداشته‌است، ولی نرخ طلا و سکه در برخی از سایت‌ها و کانال‌های خبری به شدت کاهش یافته‌است که در همین راستا مقامات صنف طلا به معامله‌کنندگان در رابطه با نرخ‌ها هشدار داده‌اند.
حباب سکه به کمتر از ۱۸۰هزار تومان رسید
محمد کشتی‌آرای، نایب رئیس دوم اتحادیه طلا و جواهر تهران در تشریح وضعیت یک هفته اخیر قیمت سکه و طلا در داخل اظهار کرد: برخلاف پیش‌بینی تحلیلگران بازار‌های جهانی که اعلام کرده‌بودند، قیمت اونس جهانی طلا به کانال هزارو ۶۰۰ دلار کاهش پیدا خواهد کرد، چنین اتفاقی نیفتاد و طی سه هفته اخیر در کانال هزارو ۷۰۰ دلار باقی ماند و همچنان در مسیر صعود قرار دارد.
وی افزود: طی هفته‌ای که گذشت، قیمت اونس جهانی به‌طور متوسط با سه دلار افزایش هفتگی، امروز به هزارو ۷۸۱ دلار رسیده‌است، اما برخلاف سیر صعودی قیمت اونس جهانی و افزایش‌های روزانه، در داخل کشور شاهد کاهش قیمت طلا و سکه بوده‌ایم، بدین ترتیب که با تعطیلی واحد‌های صنفی و کاهش نقدینگی در بازار، قیمت ارز در داخل نیز کاهش پیدا کرد و کاهش نرخ ارز و کاهش تقاضا منجر به کاهش هفتگی و روزانه قیمت طلا و سکه شد. بر این اساس که طی سه‌هفته اخیر شاهد کاهش حباب انواع سکه به‌ویژه سکه‌های کوچکتر بوده‌ایم.
هر گرم طلا به زیر یک میلیون تومان رسید
این مقام صنفی تأکید کرد: در هفته‌ای که گذشت، همانطور که اشاره شد قیمت هر اونس جهانی سه دلار افزایش داشت، اما برخلاف آن، در داخل کشور قیمت سکه تمام طرح قدیم با ۲۰۰هزار تومان کاهش نسبت به ابتدای هفته، در آخرین قیمت‌های تعیین شده به ۹میلیون و ۸۰۰ هزار و طرح جدید با کاهش ۱۵۰هزار تومان به ۹میلیون و ۹۵۰هزار تومان رسیده است. کشتی‌آرای ادامه داد: نیم سکه با ۱۵۰هزار تومان کاهش به ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، ربع سکه با ۱۰۰هزار تومان کاهش به ۳ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان و سکه‌های یک گرمی بانک مرکزی نیز با کاهش ۱۰۰هزار تومان به یک‌میلیون و ۹۵۰هزار تومان تغییر قیمت داشته است. همچنین قیمت هر گرم طلای ۱۸عیار نیز در طول یک هفته اخیر با کاهش ۲۳هزار تومانی به ۹۸۸هزار تومان رسیده است. عضو هیئت مدیره اتحادیه طلا و جواهر تهران تصریح کرد: این ریزش قیمت‌ها در قطعات سکه و طلا در حالی است که در طول یک هفته اخیر، نرخ ارز تنها ۳۲۰تومان کاهش داشته و به نسبت به افزایش قیمت هر اونس جهانی، این میزان کاهش قیمت‌ها تعادل ندارد. بنابراین محاسبات انجام شده نشان می‌دهد که بیشترین سهم کاهش قیمت‌ها مربوط به حباب آن‌هاست و مابه‌التفاوت قیمت واقعی و قیمت‌های تعیین شده روی قطعات سکه، در حال کاهش است (این مابه‌التفاوت در حال کاهش است).
کاهش حباب قیمت طلا
وی تأکید کرد: در هفته‌ای که گذشت، برای اولین بار حباب سکه به زیر ۱۸۰هزار تومان رسید که طی یک سال گذشته، این میزان حباب یک رکورد جدید بود و تا ۱۶۰هزار تومان هم حباب هر سکه تمام طرح جدید کاهش پیدا کرد.
نتیجه مذاکرات وین مهم است
نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران در پایان پیش‌بینی کرد: باتوجه به تعطیلی مجدد هفته پیش‌روی واحد‌های صنفی و به تبع کاهش تقاضا‌ها و کاهش معاملات به نظر می‌رسد که روند قیمت‌ها همچنان نزولی خواهد بود. البته عواملی دیگر نیز تأثیرگذار خواهند بود؛ یکی از عوامل اصلی تأثیرگذار بر کاهش قیمت ارز، مذاکرات وین است که تا این لحظه به نظر می‌رسد، مثبت بوده و مذاکرات مثبت وین روی کاهش نرخ ارز و کاهش تقاضا مؤثر بوده‌است. این در حالی است که بسیاری از تحلیلگران در روز‌های پایانی سال۱۳۹۹ و اوایل سال۱۴۰۰، پیش‌بینی افزایش قیمت اونس جهانی طلا و افزایش نرخ ارز داشته‌اند، اما برخلاف آن پیش‌بینی‌ها، باتوجه به اتفاقات و تحولات اخیر، قیمت‌ها روندی نزولی پیدا کرده و پیش‌بینی می‌شود این روند فعلاً ادامه دار باشد.