سرویس سیاسی جوان آنلاین: پیامدهای ناشی از توافق نامتوازن علاوه بر ضعف نگارش متن، میتواند تعهدات جدیدی برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده و وضعیت صنعت هستهای را همچنان در حالت فریز نگه دارد و در مقابل حتی نتواند طرف امریکایی را وادار کند تا دستکم بخشی از تحریمها را تعلیق کند؛ همانند آنچه در برجام صورت گرفت.
بسیاری معتقدند که علاوه بر پیامدهای غیرقابل جبران برجام در حوزههای اقتصادی، سیاسی و معیشتی، ایجاد حفرههای امنیتی و اطلاعاتی در کشور و بهویژه در صنعت هستهای نیز حاصل مستقیم برجام است؛ آفتی که علیالظاهر ارادهای برای مقابله با آن نیز در دولت وجود ندارد.
رهبرمعظم انقلاب اسلامی نیز هفته گذشته بخشی از نگرانیهای موجود درباره آنچه در وین در جریان است را اینگونه بیان میفرمایند: «تشخیص مسئولان این است که مذاکره کنیم و همین سیاست را اعمال کنیم. ما در این زمینه بحثی نداریم؛ منتها باید مراقبت شود که مذاکره فرسایشی نشود. نباید جوری باشد که طرفها بخواهند این مذاکره را کش بدهند؛ چراکه این مسئله برای کشور ضرر دارد. پیشنهاداتی که طرف مقابل مطرح میکند، غالباً پیشنهادهای متکبرانه و تحقیرآمیزی است که حتی قابل نگاه کردن هم نیست. امیدواریم مسئولان کشور در این زمینه هم کاملاً با چشم باز و دل محکم و توکل به خدا بروند جلو و توفیقات الهی شامل حال آن شود و ملت را خرسند و خوشحال کنند.»
بخشی از نگرانیهای جامعه را منتخبان ملت در مجلس شورای اسلامی ابراز میکنند، اگرچه دولت کمافی سابق خود را قائل به پاسخگویی و حتی توجه به موضعگیری و نطقهای نمایندگان نمیداند، اما مجلس فعلی با قانونگذاری مناسب در سال گذشته توانست دولت را وادار کند تا بخشی از تعهدات هستهای را تعلیق کرده و بستر حداقلی را برای تعلیق تحریمها فراهم کند.
مذاکرات فرسایشی و مرحلهای نباشد
در پایان جلسه علنی روز گذشته مجلس شورای اسلامی حجتالاسلام نصرالله پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ در تذکر آئیننامه گفت: قانون اقدام راهبردی رفع تحریمها در مجلس به تصویب رسید. براساس این قانون مقرر شد تا ۵ اسفند تحریمها برداشته شود، وگرنه ایران اجرای پروتکل الحاقی را لغو خواهد کرد. مجلس اطلاعی از جزئیات مذاکرات ندارد. خبرهایی به ما رسیده که کلاه گشاد جدیدی به سر کشور گذاشته شده است. تیم مذاکرهکننده باید در چارچوب مصوبات مجلس مسائل را پیگیری کند.
وی ادامه داد: طبق گزارشهایی که به ما رسیده امریکاییها تحریمها را چند بخش کرده و اعلام کردند تنها بخشی از تحریمها را برمیداریم؛ این بازی جدید امریکایی هاست. باید روشن شود که تیم مذاکرهکننده بر سر چه موضوعاتی مذاکره میکند. خفت، خواری و ذلتی که مذاکرات برای ملت ایجاد میکند، باید روشن شود. متأسفانه مذاکرات زمان ندارد و پایان نمییابد. هر تعهد و مذاکرهای را خارج از چارچوب قانون اقدام راهبردی رفع تحریمها محکوم میکنیم.
در ادامه نیکزاد، نایب رئیس مجلس در پاسخ به این تذکر گفت: دولت نمیتواند خلاف قانون عمل کند. مذاکره بدون برداشتن همه تحریمها و راستیآزمایی معنا ندارد. مذاکره نباید فرسایشی و مرحلهای باشد. مجلس پای قانون مصوب ایستاده است. کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس این موضوع را رصد میکند. به دوستان مذاکرهکننده هم توصیه میکنیم که اگر نمیتوانید کاری کنید، مذاکرات را فرسایشی و مرحلهای نکنید، زیرا مجلس با مذاکرات برخلاف قانون راهبردی مخالف است.
حفرههای امنیتی با برجام بیشتر شد
سیدمصطفی میرسلیم، عضو تشخیص مصلحت نظام و نماینده مردم تهران در مجلس نیز دراینباره میگوید: «وزارت امور خارجه موظف است در اقدامات جاری و آتی خود حتماً تمام حوادثی را که در این چند سال با خرابکاریهای عناصر نفوذی بیگانگان از جمله رژیمصهیونیستی و امریکا انجام گرفته است، مدنظر قرار دهد. از سوی دیگر، با توجه به اینکه ادعای دولت همواره این بوده است که ریشه تمام مشکلات کشور به تحریمهای ظالمانه امریکا برمیگردد، باید با دست پر و با برآورد دقیقی از خسارتهایی که به مردم ما در این سالها بر اثر تحریمها وارد شده است، وارد مذاکرات جدید برجامی ۱+۴ شود و توأم با مطالبه تنبیه عوامل اصلی آن خرابکاریها، خواستار رفع تحریمها و بدون هیچ مجاملهای جبران آن خسارات شود.»
وی در پاسخ به این سؤال که آیا میتوان گفت که به واسطه افزایش بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در مراکز هستهای حفره امنیتی به وجود آمده است؟ میگوید: «موضوع فقط به بازرسیهای نطنز ختم نمیشود. حفره امنیتی که از ۳۰ سال قبل وجود داشته، با تبعات برجام تشدید شده است. در چارچوب راهبرد اصالت دادن به مذاکره، اقدامات وزارت امور خارجه توجیه پیدا میکند. مذاکره، اگر هم مفید یا ضروری باشد، فقط بخشی از یک مجموعه اقدامات هماهنگ است که باید انجام گیرد. هشت سال آزگار از فرصتهای ناب جمهوری اسلامی پای این مذاکرات از بین رفته و همه اقدامات اقتصادی در گروی نتایج مذاکرات برجامی قرار گرفته است و به جای اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی، مقاومت به استهزا کشیده و کشور در رکود تورمی غرق شده است.» میرسلیم همچنین ادامه میدهد: «در این روزهای پایانی نیز دولت دوازدهم میخواهد به هر قیمتی اثبات کند که مذاکرات برجامی نجاتبخش است تا در واقع بیثمر نبودن هشت ساله خود را توجیه کند. البته در یک دولت هماهنگ با تدابیر راهبردی نظام، تنبیه رژیمصهیونیستی به شکل مناسب و به موقع انجام خواهد گرفت.»
انعطاف حداقلی، رضایت حداکثری
تمام این نگرانیها در حالی است که برخی منابع خبری گزارش میدهند که طرف امریکایی قائل به این نیست تا تحریمهای وضع شده بعد از برجام که در دو دوره باراک اوباما و دونالد ترامپ وضع شده است را به صورت مفید و موثر بردارد، بلکه تنها به تعلیق بخش اندکی از تحریمهای ضدایرانی رضایت داده و امیدوار است با این انعطاف اندک بتواند طرف ایرانی را یکبار دیگر راضی به امضای توافقنامه جدید کند.
نظر شما