بیش از ۳۰ سال پیش که عبارت تهاجم فرهنگی از سوی رهبر انقلاب مطرح شد، مدیران فرهنگی جمهوری اسلامی آن را نشانهای گرفتند برای کارهای سلبی و رویکردهای امنیت در عرصه فرهنگ. از گوشه و کنار، اما آتشبهاختیارهایی هم بودند که اگرچه مانند مدیران بسط ید نداشتند، ولی در حیطه و حوزه عملشان ابتکار عمل داشتند و دست به آفرینش شعر و داستان و طراحی و نقاشی میزدند، اما همچنان کلان امور فرهنگی به دست مدیرانی بود که نگاهشان به فرهنگ امنیتی و سلبی بود.
این داستان تا همین حالا هم ادامه دارد. صداوسیمای ما هنوز و همچنان در ید قدرت مدیرانی از این جنس است. کافی است به جنس ادبیات رئیس صداوسیما در واکنش به حاشیهسازی سریال «پایتخت۶» رجوع کنیم که در نامهای از نفوذ ستون پنجم یاد کرد. نفوذیها البته در جمهوری اسلامی همیشه مشغول کار بودهاند، اما دامنه اختیارات و امکانات مدیران فرهنگی هم قاعدتاً معطل خرابکاری نفوذیها نبوده است. خواننده لسآنجلسی دیگر سالهاست در ایران نیست که بخواهیم عملکرد او را به گردن نفوذ بیندازیم. او در آن سوی اقیانوس آرام برای نوجوان ایرانی خوراک فرهنگی تهیه و رکورد بازدید در اینستاگرام را جابهجا میکند و ما انگشت به دهان مات و مبهوت توی سرمان میزنیم که چه نشستهاید که تهاجم فرهنگی از لایهها و دیوارهای امنیتی ما وارد خانههای مردم شده و ما کاری از دستمان برنمیآید!
آن روزهایی که به جای تولید و آفرینش خوراک و محصول فرهنگی بالای پشت بامها دیشهای ماهواره را میشکستیم و به پایین پرتاب میکردیم و خوشحال بودیم که داریم جلوی تهاجم فرهنگی را میگیریم، در واقع آنقدر دوراندیش نبودیم که بدانیم اقتضائات جنگ نرم با جنگ سخت تفاوتهای عمیقی دارد و فرهنگ اساساً عرصه جنگ سخت نیست. فکر میکردیم خواننده زیرزمینی را که از ایران اخراج کنیم، کار فرهنگی ما هم تمام میشود، غافل از اینکه دنیای امروز مرزهای نازکی دارد و خواننده زیرزمینی را اگر از در بیرون کردی از پنجره فضای مجازی بازمیگردد.
ما نسبت به نیاز هنری و موسیقایی کودک و نوجوان خودمان کوتاهی کردهایم. کودک و نوجوان را در فضای شلوغ و بزرگ جهان امروز به حال خود رها کرده و فرصتها را سوزاندهایم. حالا کرونا محافل جمعی و رسمی مذهبی ما را به محاق برده و سر ما و بچههایمان را در فضای مجازی فرو کرده و صحنه جنگ را در جایی دیگر برایمان طراحی نموده است. فضای مجازی البته صرفاً برای ما تهدید نیست و اتفاقاً اگر درک لازم استفاده از آن را داشته باشیم، میتواند نقطه قوت ما باشد. جنگ نرم نیاز به مدیران فهیم، آگاه و دوراندیش دارد. هنوز هم دیر نشده، خواننده لسآنجلسی مشغول کار خودش است و ما اینجا عاقلانه کار کنیم، باز هم غافلگیر نخواهیم شد.
نظر شما