فعالان صنعت قطعه به‌عنوان زنجیره تامین خودروسازان، یکی از حماسه‌سازان صنعت خودرو جهان به‌شمار می‌روند.

به‌گزارش صمت قطعه‌سازان، کلیدی‌ترین نقش را در توسعه و رشد صنعت خودرو برعهده دارند. قطعه‌سازان ایرانی پس از تحریم‌ها بیشتر دیده می‌شوند. تا پیش از آن، به‌دلیل تامین قطعات با قیمت ارزان‌تر از کشورهایی مانند چین، صنعت قطعه محدود به تولیدات روزمره بود. با آغاز محدودیت‌های بین‌المللی، توجه به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخلی بیشتر شد و بخشی از توان داخل در این بحران‌ها به‌منصه ظهور رسید. به‌نوعی می‌توان گفت، پس از محدودیت‌های بین‌المللی، زمینه توسعه در کشور به‌وجود می‌آید و تولیدکنندگان میانی صنایع را به سوی خودکفایی هدایت می‌کنند.

بزرگ‌ترین مرکز نوآوری صنعت قطعه

نهضت تعمیق ساخت داخل با شروع دور جدید تحریم‌ها، سبب تکاپوی صنعتگران بزرگ کشور شده و اینکه در ادامه، شرکت‌های دانش‌بنیان را وارد بازی صنعتی خود کردند. تا پیش از این با استدلال اینکه داخلی‌سازی فلان محصول سرمایه‌بر و زمان‌بر است و برای مدتی تولید را دچار افت می‌کند، تمام کالاهای مورد نیاز از خارج تامین می‌شد و فرصتی به متخصصان داخلی برای بومی‌سازی آن داده نمی‌شد. تحریم و قطع همکاری‌های بین‌المللی سبب شد متخصصان بتوانند زمان کافی برای ارائه طرح‌ها و ایده‌های خود داشته باشند.

در این راستا، بسیاری از شرکت‌های استارت‌آپ و دانش‌بنیان به کمک صنایع به‌ویژه صنعت خودرو آمدند و بومی‌سازی برخی قطعات های‌تک را در دستور کار قرار دادند. به‌گزارش معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، بزرگ‌ترین مرکز نوآوری صنعت قطعه خودرو با حضور سورنا ستاری، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری از سوی یکی از شرکت دانش‌بنیان داخلی راه‌اندازی شد. با افتتاح این مرکز سعی می‌شود چرخ‌های این صنعت با فناوری بومی، نوآوری‌های دانشگاهی و قطعات ایران‌ساخت، شتابان‌تر از گذشته حرکت کند.

ستاری در مراسم افتتاح این مرکز از تمام شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور برای رفع نیازهای صنعت خودرو و ورود نوآوری به این عرصه دعوت کرد و گفت: همچون گذشته از فعالان زیست‌بوم نوآوری خودرو حمایت می‌کنیم.
مرکز نوآوری قطعه‌سازی خودرو در زیرساختی به مساحت ۲ هزار و ۵۰۰ مترمربع با ۳میلیون یورو سرمایه‌گذاری در مسیر رفع نیازهای فناورانه صنعت خودرو گام برداشته است. افزون بر ۲۵۰ نفر از متخصصان به‌طور تمام‌وقت و ۳۰ دانشجو در مقاطع گوناگون تحصیلی از دانشگاه‌های برتر کشور در این مرکز نوآوری روی بیش از ۱۲۰ پروژه فناورانه صنعت خودرو فعالیت می‌کنند.

استقبال از دانش‌بنیان‌ها و استارت‌آپ‌ها

معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری در این آیین با بیان اینکه نوآوری و توانمندی طراحی، مهم‌ترین مولفه برای تبدیل خودروسازی کشور به یک صنعت پویاست، ادامه داد: مرز باریک میان کارخانه‌داری و صاحب صنعت بودن، توانمندی طراحی، ماشین‌سازی، بهینه‌سازی و توسعه است.

وی افزود: این توانمندی فقط با گشودن درها به روی نوآوری و استقبال از شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق و استارت‌آپ‌ها به‌دست می‌آید.
ستاری با اشاره به تاثیرگذاری حضور شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق در حوزه خودروسازی، گفت: برای تبدیل‌شدن خودروسازی کشور به یک صنعت پویا و رو به جلو، باید نوآوری دانش‌بنیان‌ها به این حوزه راه یابد. خوشبختانه این اتفاق مهم در این صنعت در حال تحقق است.

او ادامه داد: اکنون توانایی تولید بخش قابل‌توجهی از قطعات و نرم‌افزارهای خودرویی در شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی وجود دارد و صنایع باید بازار بزرگ و بالقوه خود را در اختیار این شرکت‌ها قرار دهند تا علاوه‌بر برخورداری از یک صنعت پویا، اقتصاد نوآور و طراح، جایگزین اقتصاد واردات‌چی شود.

معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری، از حمایت زیرساختی برای ایجاد پلی میان نوآوری شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق با صنایع خبر داد و گفت: از تمام شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور برای رفع نیازهای صنعت خودرو و ورود نوآوری به این عرصه دعوت و همچون گذشته از فعالان زیست‌بوم نوآوری خودرو حمایت می‌کنیم.
ستاری با تاکید بر اینکه ایران با برخورداری از تاریخ طولانی و فرهنگی غنی باید صاحب صنعت بومی باشد، بیان کرد: فرهنگ تکیه به مونتاژ و واردات صرف، چالش‌های بسیاری را برای صنایع به‌وجود آورده، اما امید است با ایجاد مراکز نوآوری و هموار شدن راه ورود خلاقیت، صاحب صنعت بومی خود و صادرات آن شویم.

بستری برای تحول صنعت خودرو

این مجموعه با تبدیل شدن به شرکتی دانش‌بنیان، زمینه را برای حمایت از ایده‌های نوآورانه، بی‌نیازی صنعت خودرو از واردات و تولید خودروهای پیشرفته همگام با فناوری‌های روز جهان فراهم کرده است.
قسمت قابل‌توجهی از بخش‌های الکترونیکی خودرو از سوی گروه‌های فناور مستقر در این مجموعه تولید می‌شود. تاکنون بیش از ۳ مدل کنترل مرکزی خودرو، واحد مرکز کنترل کیسه هوا و ده‌ها مدل از قطعات الکترونیکی خودرو و قطعات کنترل بدنه خودرو در این مرکز طراحی و تولید شده است. همچنین سیستم رادار و تشخیص مسیر خودرو از بخش‌های تحقیقاتی و فناورانه آینده این مرکز نوآوری است. این مرکز نوآوری تاکنون ۱۵ پروژه فناورانه را با دانشگاه‌های کشور به سرانجام رسانده و بیش از ۳۰۰ قطعه در این مرکز ساخته شده است. همچنین فناوری ساخت این قطعات بومی‌سازی شده و خودکفایی به‌معنای بنیادین در حال اتفاق است.

قطعات گوناگون خودرو از جمله حسگرها، نشانگرها، دسته سیم، سوئیچ تعلق و ترمز، قطعات تزئینی و قوای محرکه را ایران‌ساخت شده است. در حوزه یونیت‌های کنترل تولیدی قطعاتی مانند حسگرهای تهویه، فرمان و ترمز، سیستم‌های کنترل مرکزی و ایمنی خودرو بومی‌سازی شده‌اند. در مرکز تحقیقات این شرکت داخلی، پیشرفته‌ترین دستگاه‌های اندازه‌گیری و سیستم‌های طراحی تولید شده است و ۲۳۰ نفر از دانشگاهیان کشور در حال تحقیق و پژوهش هستند که حاصل کار و فعالیت آنها طراحی قطعات پیشرفته مورد نیاز صنایع کشور است. علاوه‌بر فعالیت‌های انجام‌شده در این مجموعه، درحال‌حاضر افزون‌بر ۵۰ پروژه با دانشگاه‌های بزرگ کشور از جمله تهران، صنعتی‌شریف و امیرکبیر در حال انجام است. خط تولید قطعات الکترونیکی این شرکت با ۸ خط اتوماتیک و ظرفیت ۲۵ میلیون قطعه برای بیش از ۳۴۰ قطعه خودرویی ظرفیت دارد. این شرکت در تولید انواع حسگرها، نمایشگرها و قطعات امنیتی و قطعات الکترونیکی و در حوزه کنترل مرکزی خودرو فعالیت می‌کند.

سخن پایانی

بنابر این گزارش، قطعه‌سازان کشور به سوی راه‌اندازی مراکز دانش‌بنیان در زیرمجموعه‌های خود کرده که علاوه‌بر کاهش ارزبری، به سوی تولید براساس فناوری روز جهان در حال هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی هستند. به‌این ترتیب، اگر روندی که حدود ۲ سال گذشته در صنعت خودرو به‌ویژه قطعه‌سازان در حال انجام است، ادامه پیدا کند، حتی اگر مرزهای کشور به روی قطعات خارجی باز شود، می‌توان امیدوار بود با افزایش تیراژ تامین قطعات از داخل صرفه‌اقتصادی بیشتری از قطعات چینی و هندی به‌لحاظ کیفیت و روزآمدی داشته باشد.