اوپک پلاس، گروگان کرونا

رئیس دفتر مطالعات انرژی وین گفت: غیر اوپکی‌ها خواهان افزایش تولید ۲ میلیون بشکه در روز برای ۳ ماهه اول سال ۲۰۲۱بودند،اما عربستان و اغلب اعضای اوپک تمایلی به افزایش تولید جمعی نداشتند. فریدون برکشلی، رئیس دفتر مطالعات انرژی وین در گفتگو با خبرنگار مهر در این رابطه گفت: وزرای اوپک نتوانسته بودند بر سر آینده مسیر با یکدیگر توافق کنند. در حالیکه در روزهای منتهی به برگزاری اجلاس اوپک، بیشتر تحلیلگران بازار، تمدید ۳ ماهه توافق کنونی را قطعی تلقی می‌کردند و بازار هم خود را منطبق با چنین تصمیمی، مهیا کرده بود، در عمل چرخش تحولات شرایط را متفاوت ساخت. وی با اشاره به اینکه اساس تصمیم اوپک پلاس بر ادامه روند کاهش جمعی ۷.۷ میلیون بشکه در روز بود، افزود: در مقابل اعضای دیگری، به ویژه روسیه براین عقیده پافشاری داشتند که بازار عزم اوپک پلاس را در تثبیت بازار جهانی نفت جدی گرفته و در نتیجه، دریافته است که هرگونه کاهش در روند قیمت‌ها، اوپک پلاس را مجدداً به سیاست کاهش تولید باز می‌گرداند. این کارشناس بین‌المللی بازار نفت با بیان اینکه از همین روی اوپک و اوپک پلاس بر سر دوراهی مهمی، گرفتار آمد، ادامه داد: گروهی از کشورهای عمدتاً خارج از اوپک که به طور جدی خواهان افزایش تولید ۲ میلیون بشکه در روز برای ۳ ماهه اول سال ۲۰۲۱ میلادی بودند، از سویی دیگر عربستان و بیشتر اعضای اوپک تمایلی به افزایش تولید جمعی از خود نشان نمی‌دادند. لازم به توضیح است که عقبه و زمینه این دو دیدگاه و مسیر تولید به عدم پایبندی تعدادی از اعضای اوپک پلاس بر می‌گردد. برکشلی اظهار داشت: عراق و نیجریه، دو عضوی هستند که با پیشی گرفتن از میزان سهمیه‌های تخصیصی رسمی خود در اوپک، نفت وارد بازار می‌کنند. این به معنای ربودن سهم کشورهایی است که به سهمیه‌های رسمی خود پایبندند. البته در این میان ورود بی محابای لیبی با بیش از ۱.۳ میلیون بشکه در روز تولید هم، بر پیچیدگی ساختارهای بازار افزود. ضمن اینکه لیبی در حال حاضر از شمول نظام سهمیه بندی اوپک پلاس معاف است. رئیس دفتر مطالعات انرژی وین توضیح داد: طرف تقاضا هم فشار بر تولید کنندگان را سخت پیچیده کرده است. اوپک پلاس اینک گروگان ویروس کروناست. هرگونه بهبودی در شرایط اقتصاد جهانی و به خصوص در بخش حمل و نقل که موتور رشد، مصرف نفت است، تابعی از واکسن کرونا، اثر بخشی آن و سرعت و میزان استفاده گسترده بین‌المللی از آن است. 

سقوط بهره‌وری انرژی
 به پایین‌ترین سطح یک دهه اخیر با کرونا

آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد که ویروس عالم‌گیر کووید-۱۹ پیشرفت بهره‌وری انرژی را به کمترین مقدار در یک دهه اخیر رساند. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مؤسسه اطلاعات انرژی آی. سی. آی. اس، این آژانس اعلام کرد که ویروس همه‌گیری جهانی کرونا سرعت پیشرفت جهانی در بهره‌وری انرژی را به کمترین مقدار در یک دهه اخیر رسانده و تهدیدی برای تحقق اهداف بین‌المللی آب و هوا ایجاد کرده است. این مسئله سبب شده است سه سال آینده برای معکوس کردن «این روند نگران‌کننده» حیاتی باشد. بر اساس گزارش «بهره‌وری انرژی در سال ۲۰۲۰» آژانس بین‌المللی انرژی، شدت انرژی اولیه جهانی - شاخصی کلیدی درباره مقدار کارآیی فعالیت اقتصادی جهان در مصرف انرژی - امسال کمتر از یک درصد بهبود می‌یابد که ضعیف‌ترین رقم از سال ۲۰۱۰ است. در این گزارش آمده است: این رقم بسیار کمتر از سطح پیشرفت مورد نیاز برای دستیابی به اهداف مشترک جهان برای مقابله با تغییرات آب و هوایی، کاهش آلودگی هوا و افزایش دسترسی به انرژی است. سرمایه‌گذاری در بهره‌وری انرژی در سراسر جهان در سال ۲۰۲۰ و در پی رکود اقتصادی ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا با کاهش ۹ درصدی روبه‌رو شده است. 
فاتح بیرول، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی گفت: از برنامه‌های دولت‌ها برای افزایش سرمایه‌گذاری در بهره‌وری انرژی در پاسخ به بحران اقتصادی استقبال می‌کنیم، اما آنچه تاکنون مشاهده کرده‌ایم نامساعد است و به هیچ وجه کافی نیست. وی افزود: بهره‌وری انرژی باید در اولویت کارهایی باشد که دولت‌ها برای دستیابی به بهبود پایدار دنبال می‌کنند. این مسئله بسیار اشتغال‌زاست و سبب ادامه فعالیت اقتصادی و صرفه‌جویی در هزینه‌های مصرف‌کنندگان می‌شود و زیرساخت‌های حیاتی را روزآمد می‌کند و مقدار انتشار آلایندگی را کاهش می‌دهد. بیرول گفت: هیچ بهانه‌ای برای اجتناب از سرمایه‌گذاری بیشتری قابل قبول نیست. بر اساس تجزیه و تحلیل آژانس بین‌المللی انرژی، سرمایه‌گذاری‌های جهانی در محرک‌های اقتصادی مرتبط با بهره‌وری که تاکنون توسط دولت‌ها اعلام شده است، بین سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۳ حدود ۲ میلیون شغل‌تمام وقت ایجاد می‌کند. افزون بر اقدام‌هایی که در زمینه بهبود بهره‌وری انرژی انجام می‌شود، ۴ میلیون شغل دیگر در سطح جهان از طریق افزایش سرمایه‌گذاری‌های بخش دولتی و خصوصی در ساخت‌وساز، حمل‌ونقل و صنعت ایجاد می‌کند. 

پیش‌بینی ورود به سال ۲۰۲۱ میلادی
 با نفت ۴۵ دلاری 

مؤسسه اعتبارسنجی فیچ قیمت نفت خام برنت در سال ۲۰۲۱ را ۴۵ دلار برای هر بشکه برآورد کرد. به گزارش اویل پرایس، مؤسسه اعتبارسنجی فیچ در پی توافق کشورهای عضو و غیرعضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) موسوم به اوپک پلاس مبنی بر افزایش تدریجی روزانه ۵۰۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت در ژانویه ۲۰۲۱، برآورد کرد که میانگین قیمت نفت خام برنت در سال آینده میلادی ۴۵ دلار برای هر بشکه خواهد بود. 
دیمیتری مارینشنکو، مدیرعامل مؤسسه فیچ در گفت‌وگو با شبکه خبری سی‌ان‌بی‌سی اظهار کرد: انتظار داریم میانگین قیمت نفت خام برنت سال آینده ۴۵ دلار برای هر بشکه باشد. وی افزود: این برآورد بر مبنای این فرض است که ضعف تقاضا حداقل تا نیمه دوم سال آینده ادامه می‌یابد، زیرا احتمال دارد پیشرفت توزیع انبوه واکسن ویروس کرونا خیلی سریع نباشد. انتشار اخبار مربوط به واکسن کرونا در اواخر ماه گذشته میلادی، قیمت‌های نفت را افزایش داد و توافق اوپک پلاس پس از مذاکرات طولانی، به افزایش قیمت‌ها در هفته گذشته کمک کرد. اما با توجه به چالش‌های مربوط به توزیع واکسن کرونا و این حقیقت که سال آینده نفت بیشتری از سوی اوپک پلاس روانه بازار می‌شود، روند قیمت‌ها ممکن است به زودی تغییر کند. این مسئله بدون در نظر گرفتن افزایش تولید نفت لیبی خواهد بود که از توافق کاهش تولید اوپک پلاس معاف است. 

صادرات نفت سعودی به آمریکا 
در پایین‌ترین سطح ۳۵ ساله 

صادرات نفت خام عربستان سعودی به آمریکا در ماه اکتبر به پایین‌ترین سطح در ۳۵ سال اخیر رسید و کمتر از ۱۰۰ هزار بشکه در روز شد. به گزارش خبرنگار مهر به نقل از راشاتودی، صادرات نفت خام عربستان سعودی به آمریکا در ماه اکتبر به پایین‌ترین سطح در ۳۵ سال اخیر رسید و کمتر از ۱۰۰ هزار بشکه در روز شد. تنها در هفته منتهی به ۲۷ نوامبر حجم صادرات نفت عربستان به آمریکا تا سطح ۷۳ هزار بشکه در روز پایین آمده بود. پیش از این پایین‌ترین سطح صادرات نفت عربستان به آمریکا ۱۷۷ هزار بشکه در روز و مربوط به ماه آگوست بود. 
این در حالی اتفاق می‌افتد که بزرگترین صادرکننده و تولیدکننده نفت اوپک با سقوط شدید قیمت‌ها به دنبال کاهش صادرات است تا قیمت‌ها را تقویت کند. کاهش صادرات عربستان به بازار آمریکا به ویژه از این نظر اهمیت دارد که بازار نفت آمریکا تأثیر مهمی بر بازارهای نفت جهانی دارد. برای مقایسه باید یادآوری کرد که در ماه آوریل عربستان روزانه ۱.۳ میلیون بشکه در روز به آمریکا نفت صادر کرده بود. از آن پس عربستان کاهش صادرات به آمریکا را آغاز کرد و هم‌زمان صادرات به چین را افزایش داد. در بازه ژانویه تا نوامبر صادرات نفت عربستان به چین به ۱.۶ تا ۱.۷ میلیون بشکه در روز رسید.